Günümüzde, suyun akışının değişmesi ve modern su temini yöntemlerinin yaygınlaşmasıyla birlikte, sarnıçlar eskisi kadar aktif bir şekilde kullanılıyor.
Birçok köyde, sarnıçlar sadece su kaynağı olarak değil, aynı zamanda tarihi ve kültürel mirasın bir parçası olarak korunuyor. Halk bu sarnıçları geçmişten günümüze aktarmak ve gelecek nesillere taşımak için çeşitli çabalar sarf ediyor. Restorasyon projeleri ve koruma çalışmaları, bu tarihi yapıların ayakta kalmasını sağlamanın yanı sıra turizme de kazandırılmasına olanak tanıyor.
Konya'nın köylerindeki sarnıçlar, turistik cazibe merkezleri haline gelerek bölge ekonomisine katkı sağlalıyor. Özellikle yaz aylarında düzenlenen festivaller ve etkinlikler, turistlerin ilgisini çekerek bölgeye canlılık katıyor. Yöresel lezzetlerin tadına bakma, geleneksel el sanatlarını keşfetme ve doğal güzellikleri gözlemleme gibi aktiviteler, turistlerin sarnıçları ziyaret etmelerini teşvik ediyor.
İşte Konya’da bulunan bazı sarnıçlar:
KAYASI DONDURMA SARNICI
Akören’de ilçenin hem merkezi kısmında hem de kırsal kesiminde konumlanan sarnıçların sayısı oldukça fazladır. Bölgenin asırlık derdi olan su sorunu, geçmişte Akören’de çok sayıda sarnıç inşa edilmesine sebep olmuştur. Akören tarihi ile ilgili anlatımların çoğu, bölgeye su gelmeden önce, çevredeki örenlerin bir kısmının nüfusun çoğalması üzerine ortaya çıkan su yetersizliği nedeniyle terk edildiği yönündedir.
Akören’da yer alan sarnıçlardan biri de Kayası Dondurma Sarnıcı’dır. Dondurma Sarnıcı, toprağın kazılarak çukurlaştırılması ile yapılmış ve duvarları taşla örülerek üstü taş kemerle kapatılmış olan yarma sarnıç türünde inşa edilmiştir. Sarnıcın girişi, beden duvarları ve kemerlerinde çok sayıda devşirme malzeme kullanılmıştır. Özellikle kemerli tonoz örtüsü görülmeye değer güzelliktedir. Yol kenarında bulunan tarihi sarnıç, Akören yolculuğunuz sırasında vereceğiniz bir molada sizi bin yıllık bir tarih yolculuğuna götürecek.
KELDAĞ SARNICI
Keldağ Sarnıcı, Akören’deki oyma sarnıçların en güzel örneklerinden biridir. Sarnıç, dağın eteğindeki eğimli arazide oldukça büyük bir alana inşa edilmiştir. Oyularak derinleştirilmiş olan su deposunun üzerinde etrafı duvarlarla çevrilmiş büyük bir havuza sahip bulunur. Sarnıcın su deposuna taş merdivenlerle inilerek su alınabildiği gibi, cınkırık ve tapındırık ile yukarıya su çekilebilir. Havuzun hemen kenarına yapılmış bir düzenek vasıtasıyla hayvanların da sulanmasına müsait bir yapısı vardır. Yağmur ve kar suları ile beslenen, bazen çok kar yağdığında imece usulü ile kar basılan bu sarnıçlar, Akören’de hayırseverlerin yaptırdığı ata yadigârlarıdır.
Keldağ Sarnıcı’nın bulunduğu bölge, özellikle bahar aylarında nefis görüntülere ev sahipliği yapar. Mayıs ayının ortalarından itibaren yol kenarlarında gelinciklerin en güzelleri boy göstermeye başlar. Yaz sonuna kadar bu çevrede envai çeşit çiçek ve kelebeğe rastlayabilirsiniz.
GÜNEYSINIR SARNIÇLARI
Güneysınır ilçe merkezinde ve kırsalındaki yerleşimlerde tarihi Osmanlı Dönemi’ne kadar giden sarnıçlara rastlanır. Bunlar arasında bazıları, konumu ve mimari özellikleriyle oldukça dikkat çekicidir. Bu sarnıçlardan ilki Aladiken bölgesindeki Emirhan Sarnıçları olup bir diğeri kent merkezine yaklaşık 2 kilometre uzaklıkta tarla içerisinde bulunan Çiçekli (Sarıoğlan) Sarnıcı’dır. Güneysınır’daki sarnıçların, yapanı yaptıranı veya inşa tarihini gösteren herhangi bir kitabesi yoktur.
Ancak halk arasında anlatılan bilgilere göre, Emirhan Sarnıçları, Aladiken Bölgesine yerleşen muhacirler tarafından 20. yüzyılın başlarında inşa edilmiştir. Çiçekli’nin Sarnıcı ise 1940’lı yıllarda Sarıoğlanlardan Çiçekli lakaplı Mustafa Bağcı tarafından yaptırılmıştır. Taş malzemelerden inşa edilmiş olan sarnıçlarda moloz taş, kesme taş ve devşirme malzemeler birlikte kullanılmıştır. Ancak Emirhan Sarnıcı’nda devşirme malzemeler daha fazla göze çarpar. Önünde hayvanların su içebileceği yalak adındaki düzenekleri bulunan tarihi su sarnıçlarının son zamanlarda özellikle hayvanların sulanmasında kullanıldığı anlaşılır. Bahar aylarında çevresinin oldukça yeşillendiği görülen sarnıçlar arasında özellikle Çiçekli’nin Sarnıcı, çevresinde açan nefis çiçekler ve akasya ağaçları ile ziyaretçilerine çok güzel manzaralar sunar.
DAĞ SARNICI YAYLASI
Dağ Sarnıcı Yaylası, Torosların son noktası olarak değerlendirebileceğimiz Akören Dağları’nın eteklerinde yer alır. İsmini bu bölgede bulunan tarihî sarnıçlardan alan yaylada, Akörenli hayırseverler tarafından yapılmış olan üç adet sarnıç bulunur. Tarihî ardıç ve meşe ağaçlarıyla süslenmiş geniş bir ören yeri de yaylayı süsler. Bu bölge kırmızı kayalıkları, endemik bitkileri, karpuz büyüklüğündeki mantarları, asırlık ağaçları ile beraber Karadeniz yaylalarını andıran nadide bir alandır. Yayladan daha da zirveye çıkabilirseniz Suğla Gölü, Karadağ ve Apa Barajı gibi alanları rahatlıkla görebilirsiniz.
Dağ Sarnıcı Yaylası’nda geleneksel olarak her yıl “Akören Dağ Sarnıcı ve Yayla Şenlikleri” gerçekleştiriliyor. Serin yayla havasında yaklaşık 5 bin kişinin katılımı ile yapılan bu şenliklerin yanı sıra her yıl 19 Mayıs haftasında dağcılar ve doğa yürüyüşçüleri yaylada bir araya gelip Orta Sivri’de zirveye tırmanma etkinliği düzenliyor. Yayla ve çevresi kamp ve piknik yapma imkânını da sunuyor. Bölge halkı için de bir arınma ve dinlenme yeri olan Dağ Sarnıcı Yaylası’na gelip siz de yemyeşil yaylanın temiz havasıyla ferahlayarak enerji depolayabilirsiniz.
SAİT ÇELİK