Son yıllarda icra dairelerinde günlük görülen dosya sayısı katlanarak arttı. Pandemi nedeniyle ertelenen icra işlemleri yeniden başlayınca icra dairelerinin iş yükü de arttı. Memur azlığında ve artan iş yükünden şikayet eden icra müdürleri, Adliye'de fiziki yetersizliğin olduğunu ve dosyalardan adım atacak yerin kalmadığını belirtiyor. Vatandaşa göre ise yasalar borçlunun lehine işliyor. Diğer taraftan pandemi öncesi ve pandemi sürecince maddi anlamda büyük bir kayıp yaşayan esnaf ve küçük ölçekli işletmeler iflasın eşiğine geldi.
HAZİRAN’DAN SONRA 300 BİN İCRA DOSYASI AÇILDI
21 Mart-15 Haziran arasında tedbirler kapsamında Adalet Bakanlığı tüm duruşma ve icra takiplerini durdurdu. 3 aylık süreçte yeni icra takipi açılamadı. 26-27 milyon civarında icra takip dosyası. Yılda yaklaşık 6 milyon icra dosyası kapatılıyor. 10 milyon dosya son 7 yılda oluştu. Çok ciddi bir artış oldu. Haziran’dan ayından hemen sonra 300 bine yakın icra dosyası açıldı. Konya’da 13 icra dairesi faaliyet gösteriyor. 2020 yılında her icra dairesine 6 bin civarında icra dosyası başvurusu alındı. Yıl sonuna kadar her bir icra dairesi yıl sonuna kadar 9 bin icra dosyasına ulaşması bekleniyor. Yıl sonu itibariyle 150 bine yakın icra dosyasına ulaşılması bekleniyor. Konya Adliye Sarayı‘nda 2010 yılında 10 olan icra dairesi sayısı 2020 yılında 13’e kadar çıktı.
VATANDAŞIN BORCU KATLANARAK ARTTI
Mecliste muhalefet tarafından hazırlanan ekonomik raporda, salgın döneminde gelirinin önemli bir kısmını kaybeden ve borçlanmaları teşvik edilen vatandaşların banka ve finans şirketlerine olan tüketici kredisi ve kredi kartı borçlarının artmaya devam ettiği vurgulandı.
Vatandaşın borcu 25 Eylül-2 Ekim haftasında 4 milyar lira artarak 810.3 milyar liraya yükseldi. Bu borcun 676 milyar lirası tüketici kredilerinden, 134.3 milyar lirası kredi kartlarından kaynaklanıyor. Aynı dönemde, tüketici kredileri 1.8 milyar lira kredi kartı borçları ise 2.2 milyar lira arttı. Tüketici kredisi ve kredi kartı borçları ise yılbaşından bu yana 220 milyar liralık artış kaydetti. Bu dönemde tüketici kredileri 202 milyar lira artarken, kredi kartı borçlarındaki artış ise 18 milyar lira oldu. Vatandaşların bankalara olan borcu yılın ilk 9 ayında yüzde 37.2 oranında büyüdü. Bu yıl ocak-ağustos döneminde 301 bin 840 vatandaş tüketici kredisini 278 bin 53 kişi de kredi kartı borcunu ödeyemediği için bankalar tarafından icra takibine alındı. Hem tüketici kredisi hem de kredi kartı borcu yüzünden veya ayrı ayrı bankalar tarafından icraya verilenler tek kişi sayıldığında toplam 486 bin 286 vatandaş borcunu ödeyemediği için kara listeye alındı.
İCRADA 22.9 MİLYON DOSYA VAR
İcra takiplerinin Covid-19 salgını nedeniyle üç aya yakın bir süre durdurulmuş olmasına rağmen, icra dairelerinde bekleyen (UYAP üzerinden açılan dosyalar) dosya sayısı son bir yılda 1 milyon 606 bin adet artarak 9 Ekim itibarıyla 22 milyon 939 bine yükseldi. Bu yıl 4 milyon 503 bin yeni icra dosyası gelirken, 3 milyon 663 bin dosya ise sonuçlandırıldı.
İCRA DAİRELERİNDE MESAİ ARTTI
İcra takiplerinin Haziran ayından bu yana yeniden başladığını dile getiren Av.Turgay Bilge, hem icra dairelerinin hem de avukatların yoğun bir mesai içerisinde olduğunu söyledi. Pandemi dolayısıyla icra dairelerinde de esnek çalışma modeline geçildiğini dile getiren Av. Bilge, “Vatandaşlar saatlerce sıra bekliyor. 300 kişinin sıra beklediği günler oluyor. İcra dairelerine avukatlar ve yardımcı personeller alınmıyor. Özellikle büyükşehirelerde ciddi sorunla yaşanıyor Karantinaya alınan mahkemeler, savcılık birimleri var. Önbürolardan başvuru yapılıyor. Hem ekonomik sıkıntılar hem de birikme nedeniyle yoğun icra faaliyeti var. Buna karşılık hem personelin rahatsızlık geçirmesi ya da karantina altına alınmaları, Adalet Bakanlığı’nın yeni çalışma presinsipleri İcra Dairelerinin hızlı çalışmasını engelliyor. Esnek çalışma modeli de icra dairelerinin iş yükünü artıyor. Avukatlar ve hakkını arayan vatandaşların yükü artıyor. Personelin de iş yükü arttı. Konya’da her geçen yıl yeni bir icra dairesi kuruluyor. Yeni Adliye Sarayı eski adliye sarayından 8 kat büyük olmasına rağmen bölünerek, yeni mahkeme salonları yapıldı. Yeni adliye binasına 5. Yılından itibaren mevcut birimlere cevap veremediği için ek odalar yapıldı" dedi.
İBRAHİM BÜYÜKEKEN