Pandemi süreci, ekonomik olarak var olan krizi iyice derinleştirdi. Pandemi sürecinde çoğu sektör 2-3 ay hizmet verdi. Sektörel kayıplar, yüzde 100'e ulaştı. Normalleşme adımlarının atılmasından sonra da ekonomik sıkıntılar devam etti. Piyasada bir hareketlilik olsa da, çoğu sektör geçen yıla oranla ciddi iş kayıpları yaşadı. Esnaf, 2020 yılını gözden çıkardığını dile getirerek, “Bu yıldan umudumuzu kestik” dedi.
BATMANIN EŞİĞİNE GELEN ESNAFLAR OLDU
Denizatı Uluslararası Çiçekçilik İşletme Sahibi Oğuz Çiftçi, 12. aydan bu yana zarar ettiklerini dile getirdi. Çiftçi, kış ayından çıktıklarını, hemen sonrasında da pandeminin etkisini gösterdiğini ve aylardır da düğünlerin yapılamadığını hatırlattı. Temmuz ayının 1'ine kadar zararlarının devam ettiğini ve aylık zararının da en az 15 bin TL olduğunu aktaran Çiftçi, “Düğün salonları açıldı. Büyük ihtimal düğünler bu yıl biraz daha geç bitecek. Düğünlerin başlaması sektöre biraz hareketlilik kattı ama düğünler az kişiyle yapılıyor. Konya'da 5, 10 bin kişilik düğünler yapılırken, bugün 250-300 kişilik düğünler yapılıyor. Satış kapasitemiz azaldı. Yavaş yavaş masraflarımızı çıkarmaya başladık. Pandemi sürecinde, işletmelerimiz kapalıydı. Batmanın eşiğine gelen esnaflar oldu. 20 gündür çalışıyoruz. Pandemi sürecinden en olumsuz etkilenen meslek grubunun başında geliyoruz” şeklinde konuştu.
6 KAFE KAPANDI DAHA DA KAPANABİLİR
Mor N Mor Kafe İşletme Sahibi Remzi Babadostu da şunları söyledi: “Esnafın kirası çok yüksek. Esnaf, kirasını ödeme noktasında ciddi sıkıntılar yaşadı. Normalleşmenin ardından Konya'da vaka sayısının yeniden yükselmeye başladığının dile getirilmesiyle bir ara açılan işlerimiz yine durma noktasına geldi. Kafelere gitmeyin der gibi haberler yapıldı. Normalleşme sürecinin ardından kısa süreliğine işlerde bir açılma oldu ama yine işlerimiz durdu. Bizler elimizden geldiği kadar hijyene dikkat ediyoruz. İstenen bütün şartları sağlıyoruz ama insanların aklında hala soru işaretleri var. Biz, vatandaşımıza da hak veriyoruz. Pandemi sürecinde kaybımız yüzde 100'ü buldu. Kirayı bile çıkaramıyoruz. Bugün için sadece eleman maaşı ve yeme içme giderlerimizi çıkarabiliyoruz. Sıkıntımız çok fazla. Destek bekliyoruz. 6 kafe bu süreçte kapandı. Gidişat böyle devam ederse daha çok kafe kapanabilir. Yanında çalıştırdığı elemanlarını çıkaranlar oldu. İşsizlik arttı. Her gün 3-4 kişi iş için kafeye geliyor, şartlardan dolayı biz de kimseyi alamıyoruz. Bu dönem için bu gidişata dayanma gücü olan esnaf, giderlerini kendi cebinden karşılayan esnaftır. Küçük esnaf, bitti.”
DÜKKÂNINI SATMAYI MESLEĞİ BIRAKMAYI DÜŞÜNENLER VAR
Ogün Erkek Kuaförü Ogün Tozoğlu ise sakal traşının önceki gün serbest hale getirildiğini belirtti. İnsanların yüzde 30'unun korktuğunu ve bu yüzden tıraş olmaya gitmediğini söyleyen Tozoğlu, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Vatandaşın yüzde 20'si de evde tıraş olmayı tercih ediyor. İş kaybımız bu dönem için bile yüzde 50. Zaten Mart ayından neredeyse bu yana dükkânlarımız kapalıydı, iş yapamadık. Devletten destek görmedik, sadece bin TL destek aldık. Kredi verdi, zaten o da geri ödemeli, faizli. Bağ-kurlarımız ötelendi. Onun da zaten 3 aylığını peşin ödedik. Hiçbir anlamı olmadı, kira yardımı alamadık. Biz, günlük para kazanan bir meslek grubunun üyeleriyiz. Küçük işletme olduğumuz için belli bir gelirimiz, belli de bir giderimiz var. Bizim en az 1 yılımız kayboldu. Bu yılın sonuna kadar gidişat böyle devam eder. Çoğu meslektaşımız dükkânını satmayı, mesleği bırakmayı düşünüyor. Çoğu dükkân zaten satışa çıkmış. Bunun anlamı ne? Esnaf, ekonomik olarak çok kötü durumda. Gidişat iyi değil, bir belirsizlik var. Yaz sezonundayız, normalde bu dönemlerde işimiz çok iyi olurdu, iş yok. Bu yıl gurbetçiler de gelmedi. Kış ayında zaten masrafımız yükselecek. Bu şartlarda kış ayına nasıl gireceğiz? Daimi müşterilerim vardı, 4 buçuk aydır gelmeyenler var. Devlet, bu dönemde esnaf için hiçbir şey yapmadı.”
EMRE ÖZGÜL