Göz alıcı renkte tüyleri bulunan, etinin çok lezzetli olduğu söylenen av kuşu sülünün üretimi Konya'da da yapılıyor. Demir yönünden zengin, yağ oranı düşük olan sülün eti, Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi'nde satılıyor. Gurmeler tarafından 'anormal bir lezzet' olarak tanımlanan sülün eti 1000 TL.
KONYA YENİ BİR ÜRETİM KOLUNA ÖNCÜLÜK EDEBİLİR
Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Kemal Kırıkçı ve ekibi, üniversite bünyesinde kurdukları çiftlikte sülün yetiştiriyor. 40 hayvanla başlanan üretim serüveni, bugün çok farklı bir noktaya evrildi.
Çiftlikteki hayvan sayısı kısa sürede bin 500'ü buldu. Prof. Dr. Kırıkçı, sülün üretimi Osmanlı döneminde padişah ve kralların sofrasından eksik etmediği, protein bakımından oldukça zengin, az yağlı ve kalorisi düşük sülün etinin özellikleriyle ilgili Merhaba Gazetesi'nin sorularını yanıtladı. Konya'nın yeni bir et üretim koluna (sülün eti) öncülük edebileceğini, dile getiren Kırıkçı, “Konya'dan bütün Türkiye başta olmak üzere, Arap ülkeleri ve Avrupa'ya rahatlıkla sülün ve sülün eti pazarı kurulabilir. Sülünün hem üretimi kolay hem de işçiliği az” dedi.
ÖĞRENCİLER UYGULAMALI EĞİTİM GÖRÜYOR
Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalında doktora eğitimini sürdüren Gülce Kırbaş ve Merve Tok başta olmak üzere, birçok öğrenci Prof. Dr. Kemal Kırıkçı'ya çiftlikte yardım ederek, uygulamalı bir şekilde eğitim hayatını sürdürüyor. Sülün yetiştirme konusunda en ince ayrıntısına kadar bilgi alan öğrenciler, Selçuk Üniversitesi'nin teorik bilgi kadar pratiğe de önem verdiğini söylüyor.
DOĞAL BİR ÜRETİM GERÇEKLEŞTİRİYORUZ
**Hocam, bize biraz sülünlerden ve özelliklerinden bahseder misiniz?
-Aslında bu hayvanlar, bütün dünyada avlaklara materyal sağlamak üzere yetiştiriliyor. Biz ise daha çok et üretimi üzerinde duruyoruz. Hayvanlar, ilk 3 haftalık süreç dışında yaşamını açık alanımızda geçiriyor. Bu hayvanların en önemli özelliklerinden biri hastalıklara karşı çok dirençli olmaları. Bu hayvanlar üzerinde aşılama yapmıyoruz. Herhangi bir antibiyotik uygulamamız da yok. Yem bitkisi ekimi yaparak, doğala yakın bir üretim yapıyoruz. Sülünler çok dirençli hayvanlar. Tüketildiğinde insanların midesi tarafından en kolay hazmedilen et türü sülün etidir. Bu özelliği de sülünü diğerlerinden ayrı kılan bir özelliktir. Bu hayvanların rahatsızlık verici bir dışkı kokusu da yok. Çiftliğimizde yerde bir dışkı birikintisi bile görülmez. Biz dışkı temizliği yapmıyoruz. Bu noktada bakımı yönüyle de sülünler az işçilik ister. Erkek sülünler daha koyu renkli oluyor. Boz renkli olanlar da dişiler.
HAYVAN BAŞINA 90 İLE 100 ARASINDA YUMURTA ALIYORUZ
**Sülün üretiminden kısaca bahseder misiniz ve sizin üretim maceranız nasıl başladı?
-30 yıldır bu konu ile ilgili çalışmalar yapıyoruz. Bu sene bir atılım başlattık. Geçen sene Milli Parklar'dan aldığımız 40 civarı sülünden yaklaşık bin 500 kadar ürettik. Elimizde gelecek yılın damızlıkları olarak çiftliğimizdeki hayvanlar kaldı. Sülün üretimi konusundaki en büyük amacımız hayvanlar üzerinde değişik araştırmalar yapabilmektir. Bu hayvanların Türkiye'de yetiştirilmesine katkıda bulunmak istiyoruz. Sülünler yaklaşık 40 haftalık yaşta yumurtaya giriyorlar. Yılın mart aylarına falan denk geliyor bu dönem. Hayvan başına 90-100 civarında yumurta alabiliyoruz. Yumurtaları kuluçka makinesine koyuyoruz ve civciv olarak çıkarıyoruz. 2-3 hafta kapalı kümeslerde yetiştirdikten sonra açık kümeslere alıyoruz. Açık kümese aldıktan sonra ise yetiştiriciliği çok kolay. Otomatik bir sulama yaptıktan sonra, haftada bir yemliklerini doldurmanız yeterli.
SÜLÜN ETİ KIRMIZIDIR, LEZZETLİDİR VE RAHATLIKLA TÜKETİLEBİLİR
**Sülün eti yenir mi, tadı nasıldır?
Sülün eti anormal bir lezzete sahiptir. Beyaz değildir, tamamıyla kırmızı ettir. Tavşan etini andırıyor tadı. Yağ oranı ise çok düşüktür. Kalp hastalarının rahatlıkla, korkmadan tüketeceği bir et türüdür sülün eti. Padişah ve kral sofralarının vazgeçilmeziymiş sülün eti. Sülün eti afrodizyak etkiye sahip. Ette lif yok. Sülün etinin demir oranı da çok yüksektir. Hamile olan kadınlara herkesin bildiği gibi hemen demir takviyesi tavsiye edilir. Avrupa'da hamile kadınlara doktorlar tarafından sülün eti yemeleri telkininde bulunulur.
TANESİ BİN TL, KESİMLİ BİR ŞEKİLDE SATIŞ YAPIYORUZ
**Peki sülün eti Konya'da nereden temin edilir, sizin satışınız var mı, fiyatı nedir?
-Vatandaşlarımızın sülün etini gelip fakültemizden temin etme imkânları var. Sülün nadir bulunan bir hayvan olduğu için fiyatı diğer et türlerine göre pahalı. Elimizden geldiği kadar biz düşük fiyatlara satmaya çalışıyoruz. Piyasada sülünün teki bin 500 TL civarında satılırken, biz bin TL'ye satıyoruz. Bir benzetme yapalım. Arabada en ünlü marka nedir? Tabii ki Ferrari. Tüketenler, o tadı alanlar tekrar tekrar sülün eti yemek istiyor. Sülünün eti gerçekten çok özel. Yiyen, deyim yerindeyse 20 yaş gençleşiyor. O kadar iddialı bir et. Et konusunda da sülün eti Ferrari'dir. Erkekleri 1 kilo civarında, dişiler de 750-850 gram arasında değişiyor. Dişi sülün etinin daha lezzetli olduğu söyleniyor. Ben de bunun iddiasındayım. Özetleyecek olursak sülünün perakende satışı bin TL. Çok daha fazla sayıda bir talep olursa fakültemizin özel indirim uygulamasından da faydalanılabilir. Şunu da eklemek isterim; bizim canlı satışımız yok. Kesimini de biz gerçekleştiriyoruz ve isteyene bu şekil veriyoruz.
SÜLÜNLE KONYA'NIN EKONOMİSİNE ARTI DEĞER SAĞLANABİLİR
**Konya sülün üretiminde ve özellikle de sülün eti pazarlamasında Türkiye'ye örnek olabilir mi? Bu konuda bir proje hayata geçirmek isteyenlere öncülük yapabilir misiniz?
-Sülünlerin daha çok Karadeniz ve Marmara'ya yakın bölgelerde doğal olarak bulunduğu söyleniyor. Bizim çiftliğimiz şehir merkezine göre daha yüksekte ve soğuk bir noktada bulunuyor. Konya'da böyle bir yerde bile sülün üretimini rahatlıkla sağlayabiliyoruz. Bu hayvan türüne Konya'nın sahip çıkması gerekir. Sülün eti konusunda da gerek ülkemizdeki farklı şehirlere gerekse de birçok ülkeye pazarlama yaparak, Konya ekonomisine artı bir değer kazandırılabilir. Konya'da çok daha büyük tesislerde sülün üretimi gerçekleştirilebilir. Konya'dan bütün Türkiye başta olmak üzere, Arap ülkeleri ve Avrupa'ya rahatlıkla sülün ve sülün eti pazarı kurulabilir. Bu işin bahsettiğimiz gibi hem üretimi kolay hem de işçiliği az. Konya neden yeni bir et üretim koluna öncülük etmesin ki? Kuluçkadan civcivler çıkartılır, isteyen üreticilere 2-3 haftalık olduktan sonra verilebilir. Ayrıca damızlığı için yurt dışına da ihtiyacımız yok. Bu konuda da bağımsızız. Bu hayvanın ve etinin tanıtımını daha fazla yapmak gerekiyor.
SÜLÜN ETİNE KESİNLİKLE BAHARAT ATILMAZ!
**Hocam, son olarak sülün eti nasıl pişer, anlatır mısınız?
-Sülün eti farklı bir et olduğu için normal tavuktan farklı pişer. Gurmeler sülün eti için 'Vahşi bir lezzete sahip' derler ve sülün etini öyle tanımlarlar. Hayvanlar kesilir kesilmez tüketilebilir. Tandır tarzında pişirme yöntemi uygulanabilir. Çelik tencere içine sülün eti atılır, en kısık ateşte 4 saat pişirirsiniz. Ortaya müthiş bir lezzet çıkar. Kuşbaşı terbiye ettiğimiz gibi de terbiye edebiliriz. Zeytinyağını biraz fazla koyarak, marine ederiz ve 1 gün dolapta bekletebiliriz. Marine edildikten sonra da farklı yöntemlerle pişirilebilir. Eşim en çok bu yöntemi uyguluyor. Sülün etini zeytinyağına, süte, soğan suyu ve çok hafif salçayla marine ediyoruz. 24 saat dolapta beklettikten sonra, düdüklü tencerede yarım saat pişiriyoruz. Sülün etinin suyuyla hem çok güzel bulgur pilavı hem de çorba yapılıyor. Tencerede 30 dakika haşlanan sülün eti daha sonra tereyağında çok hafif kızartılır ve pilavın üzerine serilerek yenilir. Özellikle çocuklar bu yemeği çok seviyor. İnternetten de araştırma yoluna gidilebilir. Konya'ya has olan yemeklere sülün eti konulabilir. Bir de sülün etine kesinlikle baharat atılmaz. Tavsiye etmiyor gurmeler. Baharat, sülünün kendine has olan lezzetini kaybettirebilir.