Konya’da 50 senedir banyo kazanı imalatı yapan Sami Çetin, emekliliğe ayrıldıktan sonra mesleğini oğluna bıraktı. Çetin, doğal gaz kullanımının yaygınlaşmasının ardından mesleğin yok olmak üzere olduğunu söyledi.
Teknolojinin gelişmesi ve doğalgaz kullanımının artmasından sonra banyo sobaları eskisi kadar rağbet görmüyor. Bir zamanlar vazgeçilmezler arasında yer alan banyo sobası artık nostalji olarak kullanıyor. Genelde banyonun bir köşesinde bulunup zeminden tavana kadar yükselen, normal yuvarlak sobaya göre oldukça uzun olan banyo sobaları hem su hem de banyoyu ısıtmak için kullanıyor. Konya’da 12 yaşındayken çıraklığını yaptığı banyo kazanı imalatı mesleğini 50 yıldır devam ettiren Sami Çetin, “Mesleğime başladığım günden bu yana işimi severek yapıyorum. Bir işi severek yaptığınız zaman o iş sizin için daha eğlenceli hale dönüşüyor” dedi
ESKİDEN TALEP DAHA ÇOKTU
Mesleği öğrendiği ustasının yanından ayrılarak kendi iş yerini açan Çetin, “Eskiden banyo kazanlarına talep daha fazlaydı. Günde neredeyse 10 tane kazan yapıyorduk. Vatandaşlar dükkânımıza geldiğinde banyo kazanını siparişini verir hemen çalışmalara başlarız. Banyo kazanı tamamlandıktan sonra vatandaşlara teslim ediyoruz. Ancak zamanla doğalgazın yaygınlaşması teknolojik ürünlerin artmasının ardından rağbet azaldı ben banyo kazanı ustalarının son temsilcilerindenim” şeklinde konuştu.
ISIYI KAYBETMEMEK ADINA ATEŞ TUĞLASI KULLANLIR
Banyo kazanlarında ısı kaybetmemek için ocak kısmına ateş tuğlası koyduklarını belirten Çetin sözlerini şöyle sürdürdü: “Banyo kazanların en büyük özelliklerinden biri de soğuk kış aylarından banyonun ısınması için kullanılır. Banyo kazanın sıcaklığının kaybetmemesi gerekir bu sayede hem su hem banyo hemen soğumaz. Eskiden banyoya sobaları yandığı zaman banyo hamam gibi ısınırdı. Banyo kazın altında bulunan ocak kısmının etrafını ateş tuğlası ile çeviriyoruz ateş tuğlası sıcaklığı 5 6 saat salmaz buda kazanın uzun bir süre sıcak kalması sağlar”
60 İLA 90 LİTRE ARASIDA SU HAZNESİ VAR
Banyo kazanlarının haznesinin 60 ila 90 litre arsında su aldığını ve 4 kişilik bir ailenin tek seferde banyo ihtiyacını karşılayabildiğini belirten Çetin, “Bir banyo kazanı yaklaşık olarak su haznesine 60 ile 90 litre su alabiliyor bu da 4 kişilik bir ailenin sıcak su ihtiyacının rahatlıkla karşılar. Eskiden evlerde banyo kazanına su çekilir banyo kazanı yakılır bir saat sonra su ısındıktan sonra ev halka banyo ihtiyacını karşılardı. Banyo kazanı iyi yakıldığı zaman banyonun içeriş hamam gibi olur. Eskiden ekonomik şartlar ve teknoloji bu kadar gelişmiş değildi banyo kazanı yandığı zaman tüm aile bireyleri duş ihtiyaçlarını karşılardı” ifadelerini kullandı.
ESKİDEN BAKIRDAN KAZAN YAPILIRDI
Banyo kazanlarının önceden bakırdan yapıldığını belirten Çetin şunları söyledi: “Çok daha önceden banyo sobaların bakırdan yapıyorduk. Daha sonra çelikten yapılmaya başladı. Çeliklere şekil vermek için makine kullanımları daha kolay olduğu ve daha hızlı üretim yapabildiğimiz için çelik kullanmaya başladık. Önceden kooperatife çıkan evlerin ruhsat alabilmesi için banyoda, banyo kazının bulunması gerekiyordu hal böyle olunca mütahitler bizlere 50 dairelik 60 dairelik işler veriyordu bunu hızlıca üretmek için hızlı çalışmak gerekiyordu. Çelik kolay şekil alabilmesi dolayısı ile bize kolaylık sağladı bakır zamanla yerini çelik kazanlara bıraktı.”
BEN EMEKLİ OLDUM ARTIK OĞLUM DEVAM EDİYOR
Çetin, banyo kazının da ısınan suyun evin tüm ihtiyaçları için kullanıldığını belirten “Kış aylarında sıcak su evin her yeri için gerekli oluyor. Banyo kazanında su ısındığı zaman su her yerde kullanılabilir. Güvenlik açısından da son drece güvenilir bir ürün. Şimdi ki ürünlerde bazen elektrik kaçağı, gaz kaçağı, gibi sıkıntılar yaşanabiliyor. Ancak banyo kazanında bu sıkıntı ili karşılaşmak pek mümkün değil. Banyo kazanını kurmaya gittiğimizde kazında hava kaçağı, sızdırma, bacada hava sorunu olup olmadığını kontrol ederiz bu sıkıntılar olmadığı zamanlarda doğru kullanımla hiçbir sorun yaşanmaz” şeklinde konuştu
Mesleğinin son temsilcilerinden olduğunu belirten Sami Çetin, sözlerini şöyle tamamladı: “Ben 50 yıldır bu işle uğraşıyorum mesleğimi çıraklıktan başladım ustası olana kadar devam ettim. Mesleğim sayesinde çocuklarımı okuttum, evime ekmek götürdüm. Bende biraz dinlenmek adına emekliliğe ayrıldım. Şu anda evladım bu işi devam ettiriyor. Aynı zamanda güneş enerjisi imalatı ile de uğraşıyor. Banyo sobaları artık teknoloji ve doğalgaz kullanımının artması ile birlikte çok kullanılmıyor. Bin işin son ustalarından olduğumu söyleyebilirim”
SAİT ÇELİK