Giresun'da yaşanan sel felaketinden sonra şehirler için ortaya konulması gereken “dirençli şehir planlamaları” çok daha ayrı bir önem kazandı. Türkiye'nin aktif deprem kuşağı içinde yer alması, diğer doğa olaylarına her an açık bir yapısının olması, planlamaların bundan sonraki süreçte daha dikkatli yapılması gerçeğini de gözler önüne serdi. Konya'nın planlama noktasında diğer şehirlere göre daha avantajlı olduğu da yetkililer tarafından dile getirildi.
EL BİRLİĞİ İLE ORTAK BİR ÇALIŞMA
Afet kapsamının çok geniş olduğunu ifade ederek, konuşmasına başlayan Konya Şehir Plancıları Odası Başkanı Münir Günay, “Sel, deprem, erozyon, heyelan, salgın hastalıklar ve benzeri birçok unsur, afet kapsamı içinde yer alır” dedi. Dirençli şehirler temasıyla her il için ayrı ayrı afet risklerine göre çalışmalar yapılmasının doğru bir adım olacağını kaydeden Günay, “Dirençlilik, tehlikelere maruz kalan bir sistemin, topluluğun veya toplumun, bu tehlikeye zamanında ve etkili bir şekilde dayanabilmesi, bu tehlikenin etkisini azaltması, tehlikeye bir şekilde uyum sağlaması ve tehlikelerden korunması anlamına gelmektedir. Bu ancak temel yapıların koruma altına alınması ve restore edilmesiyle mümkündür. Dirençli şehirler, gelecekteki olası şoklar ve bu şokların sosyal, ekonomik ve teknik sistemler ve altyapılara verebileceği zararlardan korunabilmek ve bu olası şoklar karşısında aynı işlevleri, sistemleri ve kimliği koruyabilecek durumda olmak için kapasite geliştirebilen şehirlerdir.Her türlü afete dirençli şehirler oluşturmamız gerekir. İlgili bakanlıklar, yerel idareciler, STK'lar ve vatandaşlar el ele verip bu konunun üzerine eğilmeli. Bu kapsamda üst ve alt ölçekte alınacak bazı tedbirler var. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, bu dönemde bu konular ile ilgili çalışmalar yürütüyor. Yapılan çalışma sonrasında ortaya çıkacak kriterler, yerel yönetimlerle paylaşılacak ve kriter ona göre belirlenecek. Tüm kurumların ve paydaşlarının bir arada olduğu çalışmalar yürütülüyor” dedi.
TEK KRİTER MÜLKİYET OLMAMALI
Büyük kamu yatırımlarının lokasyonunun belirlenmesinde tek kriterin de mülkiyet olmaması gerektiğini dile getiren Başkan Günay, “Mesela üniversite kampüs alanlarının seçimlerine dikkat edilmeli” dedi. Necmettin Erbakan Üniversitesi (NEÜ)'nün yer seçiminin yanlış olduğuna vurgu yapan Günay, “Erişilebilirlilik açısından o bölge sorunlu bir bölge. O bölgede ağırlıklı olarak iki katlı yapılaşma var. Sıfırdan alt yapı kuruluyor. Konya'da kış dönemi şartları ortada. Dolgu ve harfiyat masrafları bir yanda. Bunların hepsinin iyi değerlendirilmesi gerekirdi.
AFETİN NE ZAMAN GELECEĞİ BELLİ OLMAZ
Bir yerin, bölgenin imara açılmadan önce jeolojik ve jeofizik etüd çalışmalarının yapılmasının elzem olduğunu hatırlatan Günay, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Doğa neyi veriyorsa, geri alıyor.
Yine söylüyorum, bir yerin imara açılabilmesinin tek şartının mülkiyet olmaması gerekir. Güneşlenle, etüd çalışmaları, depremsellik, doğal analizlerinin de yapılması şart. Tek kriter ile iş yapmak değil, birçok kriter ele alınarak planlama yapmak gerekir. Sürekli depremler ile ilgili açıklamalar yapılıyor. Peki ya önlem? Afetin ne zaman geleceği belli olmaz. Bizim sürekli bir afetle karşı karşıya kalacakmışız gibi uyanık olmamız gerekir. Bir afet yaşandıktan sonra afetin oluşturduğu olumsuz etkiden ziyade, afet olmadan önce alınan tedbirlerin afetin oluşturacağı olumsuz etkiyi ne denli azalttığını konuşmamız gerekiyor.”
KONYA HER YÖNÜYLE AVANTAJLI BİR ŞEHİR
Konya'nın risk değerleriyle ilgili de kısa bir değerlendirme yapan Konya Şehir Plancıları Odası Başkanı Münir Günay, şu ifadelerle konuşmasını noktaladı: “Konya, geçmişten bu yana planlı gelişmiş bir şehir. Konya'nın dere yataklarında bir sıkıntı yok. Şehrin 4. derece deprem bölgesi içinde yer aldığı biliniyor. Maksimum gayret göstererek, olası büyük afetlerin önüne geçinilebilir.
Konya, arazi alt yapısıyla da avantajlı bir şehir. Her şehir için öncelikli kriterler ortaya konulmalı. Bugün dünya genelinde bir salgın yaşanıyor. Dünya, bu salgına hazırlıksız yakalandı. Dünya Sağlık Örgütü de daha önceden bu salgını öngörebilirdi. Salgının olumsuz etkisi her ülke için farklı oldu. Önceden bir plan belirlenseydi, bugün insanlık bu illeti bu kadar ağır yaşamazdı. Yarın farklı afetlerde ağır olumsuz sonuçlar yaşamamak adına bugün gereken önlemler neyse bir an evvel alınmalıdır.”
EMRE ÖZGÜL