Davranış problemi sergileyen çocuklara baktığımızda bunun altında yatan birçok sebep vardır. Çocuğun kişilik gelişimini, ailenin yetiştirme modeli, kardeşleri, okul ortamı, sosyal ve çevresel faktörler etkiler. Çocuklar her ne kadar anne babaların genlerini taşısalar da, kendi kişilik yapıları vardır. Bunların içinde, çocuğun kişilik yapısını etkileyen en önemli sebeplerden bir tanesinin ailenin çocuk yetiştirme modelinde yattığını söylemek mümkündür.
Aile, bilerek veya bilmeyerek çocuk yetiştirirken yaptığı aşırı hatalardan, ailelerin toksik çocuk yetiştirme yaklaşımları çocukların davranışlarını etkilemek bir nevi zehirlemektedir. Mükemmel anne-baba olmak düşüncesiyle hareket eden aileler bile gösterdikleri aşırı hassasiyetin neticesi olumsuz olabilmektedir. Öncelikle ters giden bir şeyler olduğunda hemen kendinizi suçlamayın. Bunun kaynağının nereden kaynaklandığını araştırın. Eğer problemi görmekte ve çözüm üretmekte zorlanıyorsanız muhakkak uzmanlardan profesyonel destek almanızda fayda vardır.
Öncelikle sağlıklı bir çocuk yetiştirebilmek için ailenin üzerinde düşen en önemli vazife çocuğa sevgi ve ilginin verilmesidir. Bununla birlikte,
Anne ve babanın kendi ruh sağlığı,
Anne ve babanın evlilik ilişkisi,
Anne ve babanın çocuk yetiştirme modelinde ortak hareket edebilmesi önemlidir.
Çocuklarımızın Davranış Problemlerini Nasıl Değiştirebiliriz?
Çocuğunun hangi davranışının doğru, hangi davranışının yanlış olduğunu onlara öğretmek ebeveynlerin görevidir. Bunların çocuğa öğretilmesi, aslında sanıldığı kadar zor değildir, ancak biraz sabır ve zaman gerektirir. Bir davranışı düzenlemek birkaç haftayı bulabileceğini bilerek acele edilmemeli, ümitsizliğe kapılmadan kararlı ve tutarlı davranışlar sergilemeye devam etmelidir.
Cezalandırmaktan Vazgeçmek
Öncelikle çocukların davranışlarına karşı ceza yöntemlerimizi gözden geçirmemiz gerekiyor. Çocuklara karşı uyguladığımız fiziksel ve sözlü şiddetler varsa bunları terk etmeliyiz. Fiziksel ve sözlü şiddetin çocukların ruhunda onarılmaz yaralar açtığını bilerek hareket etmeliyiz. Çocuklar her hareketinde kızma, azarlama davranışını sergilemekten kaçınmalıyız.
Olumlu Davranışlarını Desteklemek
Diğer önemli bir yaklaşım ise çocukların olumlu hareketlerinde destekleme, aşırıya kaçmadan taktir etmek, yanlış davranışlarını terk etmelerini sağlayacaktır. Taktir etme davranışını, çocuğu hediyelere boğmak anlamında anlamamak gerekir. Çocuğa, “Bu davranışın beni çok mutlu etti, çok teşekkür ederim.” demek, çocuğun davranışlarını olumlu olarak etkileyecektir.
Çocuğa Alternatifler Sunmak
Çocuğa alternatif sunmak, bir taraftan sınır getirmek, diğer taraftan onu serbest bırakmaktır. Bireyselliğini yaşamasına fırsat vermek demektir. Örneğin, devamlı evden çıkarken kıyafet seçme sorunu yaşayan çocuğumuza iki tane alternatif sunmak ve içinden bir tanesini seçmesini sağlamak inatlaşma davranışını nispeten söndürecektir.
Çocuğun Yapmasını İstediğimiz Davranışı Eğlenceye Dönüştürmek
Çocuk anne ve babanın sabrını zorladığı bir durumda veya istenilen bir davranışı yapmasını istediğimizde “Önce kim yapacak”, “Kim daha önce bitirecek” gibi yarışlar çocukların hem eğlenmesini, hem de davranışın düzenlenmesini sağlayacaktır.
Çocuğun Davranışlarını Önceden Düzenleyebilmek
Çocuğun belirli yerlerde, belirli olumsuz davranışları sergiliyorsa çocuktan bir adım önce hareket etmek gerekir. Okulda, markette veya komşuda yapması muhtemel davranışlar için önceden onunla sohbet etmek, nasıl hareket edilmesi gerektiğini, daha önce yaşanan olaylarda neden üzüldüğünüzü ve nasıl hareket edilmesi gerektiğini önceden konuşabilirsiniz. Gerekirse çocuğa doğru davranışı oyunlarla veya küçük etkinliklerle ona gösterebilirsiniz.
Çocuklarımızın davranışlarını düzenlemek için neler yapabiliriz sorusunun cevabını aramaya devam edeceğiz. Ailemizle ve çocuklarımızla mutlu ve esen kalın.