2023 Eğitim Vizyonunda özellikle üzerinde durulan ‘kişiye özel öğretimi’ 2008 den beri uygulayan Gençlik Eğitim Kurumları Genel Müdürü Barış Çağlayan Çakır okullarımızda öğrencilerin kişisel gelişimlerini destekleyen, sosyal sportif ve müzik gibi alanlarda kendilerini geliştirmelerine imkan tanıyan KEP (Kişiselleştirilmiş Eğitim Programı) biriminin olması; kendini tanıyan, kişisel özelliklerinin farkına varıp, daima gelişmeye açık bireylerin yetişmesi için de bir fırsattır.
Milli Eğitim bakanımız Prof. Dr. Ziya Selçuk 2023 Eğitim Vizyonu’nda ‘Öğretmen, her çocuğun farklı olduğu ve her beynin farklı öğrendiği yaklaşımıyla hareket eder. Çocukların hazır bulunuşluklarını tespit ederek müfredatı, öğrenme ortamını ve materyallerini bu farklılıklara uygun olarak düzenler.’ sözleriyle eğitimin bireyselleşmesi yönünde atılacak adımlar hakkında ipucu verdi. Çeyrek asırlık geçmişe sahip 2008’den bu yana Okullarında Kişiselleştirilmiş eğitim Programını ( KEP) uygulayan Gençlik Eğitim Kurumları Genel Müdürü Barış Çağlayan Çakır bu konudaki tecrübelerini anlattı.
ÖĞRENME STİLİ DESTEKLİ TAM ÖĞRENME MODELİ
2010-2011 eğitim öğretim yılında Uyguladığımız Öğrenme stili destekli Tam Öğrenme Modeliyle MEB Toplam Kalite yönetimi yılın kaliteli ekibi Türkiye 1. liği almış bir Okuluz. Olumlu öğrenme koşulları sağlandığında ve bu koşullar öğretme – öğrenme süreci boyunca devam ettiğinde herhangi bir kişinin öğrenebileceği her şeyi herkes öğrenebilir. Temel sloganımız: Öğrenemeyen Öğrenci Yoktur, Öğretemeyen Sistem Vardır.
Öğrencilerimizin öğrenme sürecini etkileyecek öğrenme stili ve çoklu zeka alanları belirlenmektedir. Her bir ünite ve tema için öğrencilerin bilişsel giriş davranışlarını inceleme, önkoşul öğrenmelerin düzeyini belirleme, Derste bireysel farklılıklara dayalı öğretme - öğrenme etkinliklerini uygulama, Derslerin işleniş sürecinde eksik olan ve öğrenilmesinde zorluk çekilen konularda öğrencilerin bireysel farklılıklara dayalı (çoklu zeka ve öğrenme stili) ek öğretim etkinleri yapma, Ünite sonunda bunlarla ilgili öğrenme düzeylerini belirleme, Eksik öğrenmeleri bireysel farklılıklara dayalı (çoklu zeka ve öğrenme stili) ek öğretim etkinleri yapma süreçleriyle öğrencilerimizin öğrenmesi gereken tüm kazanımlar ayrıntısıyla belirlenmiş ve her bir kazanımın gerçekleşmesi adım adım takip edilmektedir.
KİŞİSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI
Eğitimin amacı istenilen niteliklerle donanmış bireyler yetiştirmektir. İstediğimiz nitelikte insanı yetiştirmek için bireyin etkileşim halinde bulunduğu çevredeki değişkenleri kontrol altına almamız gerekir. Öğrenme ortamı olan sınıflarda heterojen bir yapının (Farklı tutum, ilgi alanları, Hazır bulunuşluk, öğrenme stilleri, Bilişsel becerileri olan öğrenciler ) varlığı öğrencilerin ders kazanımlarını her öğrenciye aynı düzeyde verememenin ana nedenidir. Bu sebeple ‘’Öğrenemeyen öğrenci yoktur, öğretemeyen sistem vardır’’ felsefesinden hareketle Okulumuzda Kişiselleştirilmiş Eğitim Programını uyguladığımız KEP birimini oluşturduk.
KEP birimi; bilişim ortamında öğrencilerin derslere karşı tutumlarını ölçerek, tutumu zayıf öğrencilere ilgili derslerde bireysel çalışma planları hazırlar. Öğrencilerimize öğrenme stilleri envanteri hazırlanarak uygulanır. Öğrenme stilleri dikkate alınarak, tutum eksikliği olanların derse ilgi duyması sağlanır.
21. YÜZYIL BECERİLERİ
Okulumuz eleştirel düşünme ve problem çözme, muhakeme yapabilme, düşünme yeteneğini pratiğe dökebilme, Okuma / Dil becerileri, matematik ve Fen Okuryazarlığı, Bilgi ve İletişim teknolojileri okuryazarlığı, İnisiyatif Kullanma ve Kendini Yönlendirme, Liderlik ve Sorumluluk, becerilerine sahip bireyler yetiştirmeyi amaçlayan bünyesinde ki KEP birimiyle hedeflerine bir adım önde ulaşmaktadır. Öğrencilere öğrenme stilleri envanteri ve Bilişsel beceri analiz testi hazırlanarak uygulanır. Öğrencilerin ders tutumları belirlenir. Yapılan araştırmalar, öğrencilerin bilişsel giriş davranışları ile daha sonraki öğrenme ünitelerindeki başarıları arasında güçlü bir ilişki olduğunu göstermiştir. Ünite başlangıcında öğrencilerin Hazır bulunuşluk düzeyleri öğretmenler tarafından gözlenerek eksiklikler giderilir. Ünite Öğretmen tarafından işlenerek kazanımlar verilir. Ünite sonunda yapılan Kazanım Ölçüm Sınavlarında (KÖS) öğrencilerin kazanım yüzdeleri çıkarılır. Kazanım Ölçüm çizelgesine (KÖÇ) işlenir. Kazanımını tam gerçekleştiremeyen öğrenciler Kişisel eğitim programına alınır. Öğrenme stillerine göre etkinlikler hazırlanır ve uygulanır. Çalışma sonunda tekrar ölçüm yapılan öğrencinin sonuçları kazanım Ölçüm Çizelgesinde güncellemeye işlenerek gelişim takip edilir.
PROJE TABANLI ÖĞRETİM
Sınıf seviyesinin çok üstünde olan, farklı çalışma yöntemleriyle bu bilişsel becerileri sergileyebileceği ve yaratıcılıklarını ortaya çıkarabileceği çalışmalara ihtiyacı olan öğrencilere ise gruplar halinde proje çalışması, Okul içerinde Proje geceleri ile ulusal ve uluslararası çalışmalarda yer alması sağlanır. 2023 vizyonunda ifade edilen bir diğer başlık ise ; “Erken çocukluktan lise mezuniyetine kadar çocuklarımızın izlenmesi, değerlendirilmesi, geliştirilmesi ve yönlendirilmesi amacıyla her çocuk için bir e-portfolyo oluşturulacaktır.
ELEKTRONİK PORTFOLYO
Öğrencinin öğrenmesini sadece sınırlı bir zaman diliminde, çoktan seçmeli sorulara verdiği cevaplara bakılarak değerlendirilme şeklinden farklı olarak, öğrencinin öğrenme sürecinde bireysel ve grup olarak gösterdiği performanslarının da değerlendirmeye katılmasını gerekli kılmaktadır. İşte bu sebepten dolayı yapılandırmacı öğrenme yaklaşımıyla uyuşan portfolyo (ürün dosyası) değerlendirmeleri ortaya çıkmaktadır. e-portfolyo, öğrencinin gayretini, başarısını ve gelişmesini yansıtan dokümanların; bilgisayar, görüntüleme ve internet ortam unsurlarından yararlanarak çeşitli formatların kullanımıyla (resimler, grafikler, sesler, filmler, animasyonlar ve metinler) muhafaza edildiği bir sistemdir. Elektronik Portfolyo ile öğrencilerin öğrenmelerinin bir kanıtını korumaya, depolamaya ve öğrenmelerini sonradan da değerlendirmeye çalışılmaktadır. Öğrenciden beklenilen derslerdeki başarısını, derslerde öğrendiklerinin birer kanıtını elektronik ortamda portfolyosuna yüklemesidir. Elektronik Portfolyo da en genel hali ile öğrencinin sayfasına yüklenecek kanıtlar; yapılan bir çalışmanın taslağı, derslerde bitirmiş olduğu ürünün fotoğrafı, grup halinde yapılan ödevler, projeler, yapılan bir çalışmanın resmi, videosu, slaytı, çalışma yaprakları, etkinlik örnekleridir. Örnek olarak müzik aleti çalarken, drama etkinliği yaparken, şiir okurken öğretmenin çektiği video görüntüsünü, yapılan kavram haritasının örneğini, uygulanan çalışma yapraklarını portfolyosuna yüklemektedir. Bunların yanında öğrencinin öz değerlendirme formu, yazdığı kompozisyon, hazırladığı koleksiyon, broşür veya gazetelerin örnekleri de portfolyoya yüklenmekte ve kayıt tutulmaktadır.
ÖZDEĞERLENDİRME & DEĞERLENDİRMENİN ÇEŞİTLENDİRİLMESİ
Öğrencinin derslerdeki öğrenmelerini daha somut, daha kalıcı, gerçek kanıtlara dayalı şekilde değerlendirmek ve aynı zamanda öğrencinin kendi kendisini değerlendirmesini sağlamaktır. Değerlendirme sürecinde öğrencinin kendini gözlemlemesi ve değerlendirmesi, kendi değişim ve gelişim süreci hakkında bilgi toplaması önemlidir.
Öğrencinin tüm eğitim öğretim sürecinde gerçekleştirdiği etkinlik ve faaliyetlerinde ; Öğrendiği bilgiyi nasıl uyguladığı, Bilgiyi farklı çalışmalara uygularken nasıl düşündüğü, Nasıl problem çözdüğü, Nasıl araştırma ve inceleme yaptığı, Öğrendiklerini nasıl analiz ettiği, Öğrenirken hangi güçlüklerle karşılaştığı, Bilgiyi öğrenirken nasıl bir yol izlediği, sorularını kendine sorması ve cevaplayabilmesi önemlidir. Elektronik Portfolyo Anı Kaydeder Geleceğe Işık Tutar…