Cep telefonlarına taksit yasağı 1 Şubat 2014 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi. Bazı teknoloji mağazaları ve cep telefonu satıcılaır ise taksit yasağını delmenin yolunu bulmakta gecikmedi. Cep telefonu satıcıları, 1 Şubat'ta yürürlüğe giren cep telefonunun kredi kartına taksitle satışının yasaklanması üzerine ilginç yöntemlere başvuruyor. Birçok teknoloji mağazasında yer alan hediye kartları, tüketicilerin taksitle cep telefonu alınabilmesi için yeni bir alternatif oldu. Bu hediye kartlarının taksitle satılmasının önündeyse herhangi bir yasal engel yok. Taksitle özellikle pahalı telefon almak isteyenlere öncelikle hediye kartı almaları tavsiye ediliyor.
BANKALAR TAKSİTLE KREDİ VERİYOR
Türkiye'nin önde gelen teknoloji mağazalarından olan Vatan Computer ise anlaştığı banka aracılığıyla sınırlandırmayı aşıyor. Telefon alımında getirilen taksit sınırlandırılması, telefon alımının önüne geçmiyor. Bankalar ise tüketiciyi krediye teşvik etmek için mağazaları mesken tutmuş durumda. Bankadan çekilen kredi ile telefonun tutarı tek çekim ile ödeniyor. Taksit ise bankaya yatırılıyor. Bunun dışında, hediye çeki yöntemi de büyük mağazalar tarafından sıkça kullanılıyor. Bu yöntemde hediye çekleri taksitlendiriliyor, daha sonra bu hediye kartlarının karşılığında cep telefonu veriliyor. Aksesuar satışlarında ise herhangi bir yöntem uygulanmıyor. Televizyonlar için askı aparatları, ekran temizleme spreyleri, kablolar ve bilgisayar çantaları başta olmak üzere benzer tüm ürünler aksesuar kategorisinde bulunuyor. Elektronik ürünlerde ise taksitle 9 ayda sınırlandırılmış durumda. Özel bir bankayla anlaşan Vatan Computer, bankadan telefon fiyatı kadar kredi çekildikten sonra ödeme yapılıyor. Banka ise müşteri çekmek için, yaptığı kampanyalar ile tüketici kredisi veriyor.
9 TAKSİTLE CEP TELEFONU SATIYORLAR
Diğer bir teknoloji mağazası Gold ise hediye çeklerini taksitle veriyor, alınan bu hediye çekleri ile de telefon tutarının ödemesi yapılıyor. Bir başka elektronik mağazası Bimeks ise tutarı 9 taksite bölüyor, kalan tutarı ise tek çekim yapıyor. Sektör kaynakları şimdilik bu uygulamanın iki banka tarafından yapıldığı bilgisini veriyor. Bu bankalar her türlü kredi kartı ödemesini kabul edip bazılarında kredi için belirli bir faiz oranı uygularken bazılarında ise krediyi tamamen bedelsiz veriyor. Kredinin faiz oranı ise yapılan alışverişin tutarı ve hangi firmadan alışveriş yapıldığına göre değişebiliyor. Banka bu sayede kendi bireysel müşteri portföyünü de geliştirmiş oluyor. Ancak yapılan işlemin yönetmeliğe uygunluğu konusunda ise çeşitli tartışmalar var. Kimi bankacılar bunu 'yönetmeliğin arkasından dolanma' olarak yorumlarken, yapmayan bankalara karşı haksız rekabet yarattığını ve etik dışı olduğunu vurguluyorlar.
YASA YENİ SORUNLAR DOĞURDU
Tüketiciler Birliği Konya Şube Başkanı Mustafa Dinç ise çıkan yasanın amacına ulaşmadığını belirterek, şunları söyledi: “Serbest piyasada böyle bir sınırlandırılmanın getirilmesi kesinlikle doğru değildir. Ülkedeki cari açığın önemli bir kısmını oluşturan elektronik alışverişi bu şekilde engellenemez. Yasanın amacı son dönemde aşırı derecede bir artış gösteren telefon alımının önüne geçmektir. Fakat yasa amacına ulaşamamış, aksine yeni sorunları da beraberinde getirmiştir. Bankalar anlaştığı elektronik mağazaları mesken tutmuş, kredi alımı artmıştır. Hükümetin böyle bir yasa çıkartması, hükümetin başarısızlığını gösterir diyebiliriz. Çünkü gümrük konusunda bir iyileştirme yapmak yerine, böyle bir sınırlandırılmaya gidiliyor. Bu yasa ile kuyumculuk sektöründe yaşanan tefeciliğin önüne geçilebilir. Ancak elektronikte böyle bir uygulamaya gitmek yanlıştır. Zaten yasa amacına ulaşamamıştır. Büyük mağazalar da dahil bütün telefon satıcıları, değişik yöntemlerle bu kısıtlandırmaşı aşmıştır. Telefon alımını bu şekilde durdurmak yerine, yerli ürünleri teşvik etmek ve gümrükten geçiş sırasında iyileştirme sağlamak daha sağlıklıdır. Daha kanun çıkmadan önce, uygulanan yöntemlerle insanlar bu kısıtlandırma engelini aşmıştır. Telefon kılıfını 2 bin TL'den satıp, telefonu da yanına hediye olarak göstermek, gibi değişik yöntemlere gidiliyor. Bunun dışında hediye çekleri taksitlendiriliyor. Ancak asıl sorun, işin içine bankalar girdiğinde ortaya çıkıyor. Tüketici kredisi adı alında, insanlar dolaylı veya doğrudan krediye teşvik ediliyor.”
KANUN SADECE KAĞIT ÜSTÜNDE KALMIŞTIR
Çıkartılan kanunun sadece formalite olarak kaldığını ve yasanın kağıt üzerinde kaldığını da vurgulayan Dinç, “Çıkartılan yasa ile aşırı derece telefon alımının önüne geçmemiştir. Yani yasa, hükümetin beklediği etki yaşanmamıştır. Yasanın amacı doğru olabilir. Ancak Uygulanan yöntem doğru değildir. Sorunun kaynağına inilmesi, malların ülkeye gelişi sırasında AR-GE çalışmaları yapılması gerekir. Yerli üretim desteklenmelidir. Bankalar fırsattan istifade ederek, telefon alıcılarına kredi vermek için mağazalardaki yerini almış durumda. Yasa var olan sorunu çözmek yerine yeni sorunlar doğurmuştur” diye konuştu.
BERKHAN PARLAK merhabahaber.com