Avrupa Birliği (AB) Veteriner Hekim Platformu ve Toplum Sağlığı Araştırma Geliştirme Merkezi'nin ortaklaşa hazırladığı ''Bayramda Sağlığınızı Kesmeyin'' konulu broşürde, kurban derisinin önemine dikkat çekilerek, hasarlı ve kesik şekilde yüzülen deriden ciddi ekonomik kaybın olacağı belirtiliyor.
Ülkemizde yılda yaklaşık 25 milyon hayvan kesildiği ve dericilik sanayinin oldukça gelişmiş olduğu belirtilen broşürde, derinin son yıllarda sürekli olarak değer kazandığına dikkat çekiliyor.
Broşürde, Kurban Bayramı'nın deri açısından son derece önemli olmasına karşın, kurban kesiminin özellikle ilk günde yoğunlaşması ve kurban sahibinin deriye yeterli önem vermemesinin kayıpların artmasına yol açtığı ifade edilerek, şu bilgiler veriliyor:
''Yaklaşık 2,5 milyon büyük ve küçükbaş hayvanın kesildiği ve derinin ekonomik değeri dikkate alındığında, hasarlı, kesik şekilde yüzülen deriden ciddi ekonomik kaybın olacağı açıktır. Özellikle Kurban Bayramı'nda yapılan kesimler çok fazla olduğundan ve genellikle kesimin ehliyetsiz kişilerce gerçekleştirilmesi nedeniyle zararlar daha da artmaktadır. Derinin tamamından yararlanılabilmesi için kesiksiz olması gerekir. Çünkü kösele yapımında ve dericilik sanayisinde, derinin ipliklerden oluşan katman kullanılır. Bu nedenle yüzüm esnasında derinin et yüzündeki yağ tabakalarının ve et parçalarının kalmaması ve bu ipliksel tabakanın korunması çok önemlidir.''
Derilerde oluşan ekonomik kayıplardan birinin de koruma hataları olduğu kaydedilen broşürde, bu hataların, çoğunlukla, kurban sahibi, deri toplayan kurumlar ve deri tüccarları arasında organizasyonun iyi sağlanamamasından ileri geldiği belirtiliyor.
HAYVAN DİNLENDİRİLMELİ VE 12 SAAT AÇ BIRAKILMALI
Derinin kolay yüzülmesini sağlamak için yapılması gerekenlerin sıralandığı broşürde, kurban keseceklere şu uyarılar yapılıyor:
''Yorgun hayvanlar dinlendirilmeli ve hayvan kesim öncesinde en az 12 saat aç bırakılmalıdır. Aksi halde, derinin yüzülmesi zorlaşır ve kalitesi düşer. Kesim mümkün olduğunca kafaya yakın bölgeden yapılmalı, kesim işi bir defada ve normal derinlikte yapılmalıdır. Kanın tam olarak akması için hayvanın çırpınabilmesi sağlanmalıdır. Bu amaçla yerde kesilen hayvanların bir ön bacağı serbest bırakılmalıdır. Büyükbaş hayvanların yüzülmesi yerde veya asılarak yapılabilir. Koyunlarda ise yüzmeden önce hayvanın ön ayaklarından birinin bilek tarafında, iç yüzeyine açılan küçük bir delikten verilen havayla şişirme yapılmalıdır.''
DERİLERİ HEMEN TUZLAMAYIN-
Broşürde, derinin hasar görmemesi için yüzme işleminin mutlaka küt ve yuvarlak uçlu bıçaklarla yapılması ve çok sivri bıçak kullanılmaması tavsiye ediliyor.
Hayvanın kesilip yüzüldükten sonra derilerinin iyi korunması gerektiği dile getirilen broşürde, kokuşmayı önlemek için alınması gereken tedbirler ise şöyle sıralanıyor:
''Yüzülen derilerin üzerinde fazla et ve yağ parçaları bırakılmamalıdır. Deriye bulaşan kan ve gübre gibi pislikler varsa bunlar temizlenmelidir. Derileri hemen tuzlamak doğru değildir. Deri tuzlanmadan önce soğuması ve sularının süzülmesi için mutlaka 1-2 saat bekletilmelidir. Ancak bu süre 6 saati geçirilmemelidir. Tuz temiz olmalı ve kaya tuzu tercih edilmelidir. Tuzlanmış deriler, ilgili kişi ve kuruluşlara verilinceye kadar rutubetsiz, havadar ve serin bir yerde muhafaza edilmelidir. Depolama esnasında ise tuzlanan deriler, et yüzleri üste gelecek şekilde üst üste yığılabilirler. Bu istifleme şeklinde, oluşan yığın yüksekliği bir metreyi aşmamalıdır. Bu şekilde iki gün bırakılan derilerin tuzlarını alıp, salamura olmaları sağlanır.''