Kanser Nedir?
Bir organ veya dokudaki hücrelerin düzensiz olarak bölünüp kontrolsüz çoğalmasıyla oluşan hastalık grubudur.
Vücudumuzdaki kas ve sinir hücresi hariç hücreler bölünebilme yeteneğine sahiptirler. Her hücrenin belirli bir bölünebilme yeteneği vardır. Sonsuz bölünemezler. Hücreler ölmesi gerektiğinde ölür. Buna programlı hücre ölümü denilir yani apoptozis denilir.
Kanser DNA’yı değiştirir ve hücreler normal yapısını kaybeder. DNA’nın onarımı güçtür ve kontrolsüz çoğalmalar başlar. Her bireyde kanser kişiye özgüdür fakat aynı tedaviye yanıtlar benzerdir.
Kanser lenf ve kan dolaşımı ile vücudun uzak alanlarına ulaşabilir. Buna metastaz denilir. Tüm tümörler kanser değildir. İyi huylu ve kötü huylu olabilir. Tümörlerin % 85’i çevresel faktörlerde % 5-10 genetik faktörlerden kaynaklanır. Kanserleşme normal hücrenin malignite özelliği kazanma sürecidir. Malign hücreler büyüme ve fonksiyon üzerinde kontrolün kaybedildiği hücrelerdir. Bu nedenle davranış bakımından nasıl davranacakları ve nelere yol açabileceği belirsizliğini korumaktadır.
Kanserde risk faktörleri
Yaş, cinsiyet, ırk ve genetik faktörler kontrol edilemez risk faktörleridir fakat diyet, egzersiz, sigara ve alkol kullanımı, yaşadığımız çevrenin iyileştirilmesi ve daha sağlıklı hale getirilmesi değiştirilebilir ve kanseri önleyebilir.
En sık görülen kanserler
Erkeklerde en çok akciğer, mide, prostat, kolon kanserleri görülmektedir. Kadınlarda en çok meme, mesane, rahim, kolon, bağırsak kanserleri görülmektedir.
Kanser belirtileri
Ateş, açıklanamayan kilo kaybı, kanama, öksürük, ses kısıklığı, vücutta hissedilen kitleler, ağrı, halsizlik iştahsızlık, bulantı ve kusma, ağız kuruluğu, yoğun tükürük salgısı, yutma ve çiğneme güçlüğü görülebilmektedir. Her birey ve hastalığı kendine özgüdür. Belirtiler de hastadan hastaya, kanseri türüne göre değişebilmektedir.
Kanser hastaları ne yemeli?
Tedavi ve hastalık vücutta bazı yan etkiler oluşturabilir. Bu nedenle bireyler yeme güçlüğü çekebilir ve yemeklerden eskisi kadar keyif almayabilirler. Bu keyifsizlik durumu kemoterapi sürecinde tedavi tamamlandıktan biraz zaman geçince önemli düzeyde iyileşecektir. Bireylerin sürece güvenmesi gerekmektedir. Beslenmenizde nohut, mercimek, fasülye, börülce gibi posası ve proteini yüksek hem de içerdiği fitokimyasallarla kanser savaşçısı gıdalara yer verin. Gıdalarınızı pişirirken sağlıklı pişirme tekniklerini kullanmaya özen gösterin. Haftanın 3-4 günü sebze özellikle kükürtlü sebzelere yer verin. Brokoli, karnabahar, şalgam, yer elması gibi sebzeler sülforafan isimli fitokimyasal nedeniyle bağışıklığınızı kuvvetlendirici etkiye sahiptir. Tedavi sürecinde bu tarz gıdaları tüketmemeniz gerekebilir süreç tamamlanınca beslenmenizde yer verin. Beslenmenizde lezzetli ve besleyici baharatlara yer verin. Tarçın, kimyon, nane, zencefil, zerdeçal antioksidan özellikleri sayesinde kanser hücrelerinin yok edilmesine yardımcıdır. Baharatları aşırı tüketmekten kaçınınız. Unutmayın ki zehir ile ilacı ayıran dozdur. Omega 3 kaynağı balığa sofranızda yer açın. Domates içerdiği likopen sayesinde kıymetlidir ayrıca likopen karpuz, kayısı gibi gıdalarda da vardır. Karotenoidler vücutta kanser oluşum riskini azaltır. Koyu turuncu, yeşil, kırmızı. Turuncu meyvelerde bulunur. Mevsimine uygun bu gıdaları beslenmenize dahil edin. Prebiyotik kaynağı enginar, pırasa, kuşkonmaz, kereviz, soğan, sarımsak, muz gibi gıdalara beslenmenizde yer verin. Ayrıca sağlıklı yağ kaynağı zeytinyağı, zeytin, badem, fındık gibi sağlıklı yağları tüketin.
Kemoterapi Alırken Yenilmemesi Gerekenler
Karışık bitki çayları, yıldız meyvesi, turunç, nar, karadut, böğürtlen tüketilmemelidir. Kemoterapi sürecinde bu yiyeceklerin tüketimi ilacın etkisini değiştirebilmektedir çünkü bu gıdalar ilaçların kullandığı metabolik yolları kullanmaktadır. Bireyler basit şeker dediğimiz işlenmiş şeker içeren gıdalardan kaçınmalıdır. Mümkün olduğunca şeker ihtiyacını meyveden karşılamalılardır. Şifalı otlar ve bitkisel ürünlerin vücutta nasıl etkiler yaptığı bilinmemektedir. Ot içeren ürünleri kullanmak istediğinizde mutlaka doktorunuza danışınız. Vücutta hastalık sürecinde bağışıklık sistemi zayıflamaktadır bu nedenle kaynağını bilmediğiniz açıkta satılan ve hijyenik olmayan ortamlarda muhafaza edilen gıdaları almayınız ve tüketmeyiniz. Sağlıklı beslenme planında olmayan gıdaları her birey gibi kanser hastaları da sınırlandırmalıdır.
Sağlıcakla Kalın...