Özel Konya Büyükşehir Hastanesi'nden Çocuk Hastalıkları Uzmanı Dr. Ahmet Kınık, idrar yolu enfeksiyonları (İYE) hakkında bilgi verdi. Dr. Ahmet Kınık, idrar yolu enfeksiyonlarının hem erişkinlerde hem de çocuklarda sık görülen bir hastalık olduğunu söyledi. Kınık, “Çocukluk döneminde üst solunum yolu enfeksiyonlarından sonra en sık rastlanılan enfeksiyonlar idrar yolu enfeksiyonlarıdır. Yenidoğan dönemi dışında yaşamın tüm dönemlerinde idrar yolu enfeksiyonları kızlarda, erkeklerden daha sık görülür. Yenidoğan döneminde ve yaşamın ilk bir yılında erkeklerde üriner malformasyonların kızlardan daha sık görülmesi nedeniyle İYE erkeklerde daha fazla görülür. Bu dönem dışında daima kızlarda daha sıktır. İdrar yolu enfeksiyonu üriner sistemde bakteri üremesi olduğu anlamına gelen çok genel bir kavramdır. Klinik bulgulara neden olabileceği gibi belirtisiz de seyredebilir. Yenidoğan döneminde bakteriler idrar yollarına en sık kan yolu ile ulaşır, bu nedenle sepsis kabul edilir. Diğer dönemlerde aşağıdan bulaşma ile oluşur. İYE enfeksiyonlarında en sık rastlanılan etkenler Gr(-) bağırsak bakterileridir. İdrar kültüründe birden fazla etken saptanması özellikle koloni sayısı fazla değilse bulaşmayı düşündürür. Ancak kronik ve tekrarlayan enfeksiyonlarda birden fazla etkene rastlanabilir” diye konuştu.
SIK İDRARA ÇIKMA GÖRÜLÜR
“İdrar yolu enfeksiyonlarında klinik bulgular çocuğun yaşına, enfeksiyonun üriner sistemdeki düzeyine ve ağırlığına göre değişkenlik gösterir” diyen Kınık, “Süt çocuklarında çoğu kez tipik belirtiler yoktur. İştahsızlık, bulantı, kusma, kilo alamama, ishal, kabızlık, solukluk, huzursuzluk, ağlama, ateş gibi belirtiler gözlenir. Büyük çocuklarda ise belirtiler daha belirgindir. Ateş, bulantı, kusma, karın ağrısı, bel ve yan ağrısı, idrar yaparken yanma, yapamama, sık idrara çıkma veya kaçırma gibi bulgular gözlenebilir. İdrar yolu enfeksiyonlarının tanısı uygun koşullarda alınan idrar kültüründe anlamlı sayıda bakteri üremesi ile konur. Büyük çocuklarda en uygun idrar örneği alma yöntemi üretra ağzı ve çevresi sabunla suyla yıkanıp sabun artığı kalmayacak şekilde bol suyla durulandıktan sonra akım ortası idrar alınmalıdır. Küçük çocuklarda idrar toplama torbaları ile örnek alınmalıdır. Akım ortası idrar alınmışsa kültürde 100 bin koloni bakteri üremesi enfeksiyon anlamına gelir” sözlerini kullandı.
TEDAVİ VE İZLEM ÇOK ÖNEMLİ
Hastalığın tedavisi hakkında da bilgi veren Kınık, tedavi noktasında şunları söyledi: “Zamanında tespit edilip uygun antibiyotiklerle yeterli süre tedavi edilmeyen İYE parankimal nedbeleşme ve bunu sonucunda böbreğin büyümesi, hipertansiyon ve böbrek yetersizliğine neden olabileceğinden uygun tedavi ve izlem çok önemlidir. Duyarlılık testlerine göre antibiyotik seçimi uygun bir yöntemdir. Ancak sonuçların 48-72 saatten önce elde edilememesi ve özellikle küçük çocukların bu süre içinde tedavisiz kalmalarının böbrek hasarı gelişimi açısından riskli olması nedeniyle İYE düşünülen bir çocukta tedaviye hemen başlanılmalıdır. Tedavi yeni doğan ve küçük süt çocuklarında ve yüksek ateş, kusması olanlarda hastanede, genel durumu iyi olan hastalar ayaktan tedavi edilebilir. Sık tekrarlayan enfeksiyonu olan hastalara uzun süreli koruyucu antibiyotik uygulanabilir.”
KERİM ATICI