Türkiye Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) koronavirüs salgını yüzünden gelirlerini kaybedenlerle işsiz kalanların temel ihtiyaçlarını karşılamaları ve faturalarını ödeyebilmeleri için yoksul halka karşılıksız ve düzenli ‘vatandaşlık geliri' verilmesini önerdi.
TÜRMOB “Korona Salgınının Türkiye Ekonomisine Etkisi Değerlendirmeler Ve Öneriler Raporu” yayınlandı. Salgının en iyimser tahminle 3 ile 6 ay içinde kontrol altına alınsa bile, ekonomilerde yaratacağı hasar ve bunun zincirleme etkilerinin devam edeceği belirtilen raporda, “Koronavirüs salgınının, ekonomilerin durgunluğa girmesine, küçülmesine, işsizliğin, yoksulluğun ve iflasların artmasına neden olacağı açıktır” denildi.
SOSYAL SORUNLARA GEBE
Global durgunluğun kaçınılmaz hale geldiği, sağlık ve gıda gibi temel ihtiyaç sektörleri hariç her türlü yatırım ve tüketim harcamalarının durduğu belirtilen raporda, günlük nakit akımları sayesinde harcama yapabilen özellikle işsizlerin, yoksulların, çalışanların, küçük işletmelerin, esnafın ve çok sayıda hane halkının yaşadığı gelir kaybının başka sosyal sorunlara zemin hazırladığına dikkat çekildi. Raporda yoksul halka yönelik şu kritik önerilere yer verildi:
GELİRSİZLERE DESTEK
“Öncelikle, evde kalmak zorunda olanların, yerine getirmeleri gereken yükümlülükleri, yapmaları gereken ödemeleri erteleyecek, bazı zorunlu ödemeleri üstlenecek önlemler alınmalıdır. Gelirsiz kalanlara mutlaka gereken nakit destek verilmelidir. Maaş, vergi, elektrik, su, doğalgaz, kira gibi ödemeleri için ilave destekler sağlanmalıdır. İşsiz kalanların, tam olmasa bile kriz süresince hayatlarını idame ettirebilecek bir ücret almaları sağlanmalıdır. Bu amaçla ‘vatandaşlık gelirini' ihdas etmeyi konuşmak ve gündeme getirmek, mümkünse uygulamakta büyük yarar vardır.”
TÜRMOB raporunda ayrıca ücretsiz sosyal güvenlik şemsiyesinin genişletilmesi, nakit akışı bozulan esnaf ve KOBİ'lere nakit destek sağlanması, borçlarının vadelerinin uzatılması ve kaynak için IMF dahil tüm alternatiflerin kullanılması önerileri de yer aldı.
Zincir, işler halde tutulmalı
TÜRMOB Genel Başkanı Emre Kartaloğlu, salgından kurtulmak için alınan önlemlerin doğal olarak ekonomide çarkların yavaşlamasını ya da durmasını beraberinde getirdiğini belirtirken, “Bu krizde elbette öncelik insan hayatı ve sağlık kapasitesinin güçlendirilmesi olmalıdır. Ancak bu nedenle zincirleme olarak baş gösteren ekonomik çöküşü önlemek için bir strateji ve program dahilinde kısa vadede ekonomiye yapılacak desteklerde kararlı bir duruş gösterilmelidir” dedi.
Kartaloğlu, “Yiyecek, içecek gibi temel ihtiyaç maddelerinde üretim, dağıtım ve satış süreçlerini içeren tedarik zinciri işler halde tutulmalıdır” dedi.