İzmir Büyükşehir Belediyesi, yok olma tehlikesinden kurtarılan Homa Dalyanı’nda şimdi de kanalları derinleştirerek balık üretimini artıracak çalışmalara başladı. Açılacak yeni kanallarla dalyana taze su girişi sağlanacak, balık varlığı zenginleşecek ve kuluçkaya yatan kuş türlerinin üreyebileceği ortamlar oluşturulacak. Sığlaşma sebebiyle balık üretiminin yok olduğu bölgede Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi ile protokol imzalayan İZSU Genel Müdürlüğü, “Homa Dalyanı Rehabilitasyon Projesi” kapsamında derinleştirme kanalları açmaya başladı.
Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, İzmir Körfezi’nin bu son dalyanının şehir ve İzmir Kuş Cenneti için çok önemli olduğunu söyledi. Homa’yı balıkların yeniden üreme alanı bulabileceği ve popülasyonunun artacağı bir konuma getirebilmeyi hedeflediklerini kaydeden Başkan Kocaoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Homa Dalyanı sığlaşmıştı ve balıkların yaşama şansı çok azalmıştı, hattâ kalmamıştı. Bu durumu Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesiyle beraber değerlendirerek dalyanı yeniden canlandırmak için bir çalışma yapmaya karar verdik. TCDD ile birlikte yürüttüğümüz ‘İzmir Körfezi ve Limanı Rehabilitasyon Projesi’nin ÇED sürecini beklerken elimizdeki ekipmanları, Homa Dalyanı’nın derinleştirilmesi ve tekrar rehabilite edilmesi çalışmalarında kullanmak istedik. Derinleştirme çalışmaları ile su sirkülasyonunu arttırmayı ve balıkların beslenmesi için su girişini dengelemeyi planlıyoruz. Uzun ve son derece maliyetli bir çalışma olacak. Burada balıklar büyüdüğünde çocuklarımıza balık tutmayı öğretmek, dünyanın sayılı kuş cennetlerinden birisi olan İzmir Kuş Cenneti’nin Homa Dalyanı etkinlikleri ve Doğal Yaşam Parkı ile birlikte bilinirliğini ve ziyaretçi sayısını artırmayı istiyoruz.”
DOLGU MALZEMESİNE MOLOZ MUAMELESİ
Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, 2009 yılında deniz suyunun yükselerek dalyanı tehdit etmesi üzerine İzmir Büyükşehir Belediyesi’nden yardım istedi. Büyükşehir, yaklaşık 100 kamyonluk dolgu malzemesi dökerek Homa Dalyanı ile deniz arasına set çekti. Bu set, deniz suyunun dalyana karışarak yok olmasını önledi ancak belediyenin koruma amaçlı döktüğü malzeme kamuoyuna "moloz" diye yansıyınca bazı çevreci örgütler, İzmir 2 No’lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’na itiraz etti. Büyükşehir Belediyesi de bu itiraz üzerine döktüğü malzemeyi kaldırdı. Bu arada İçişleri Bakanlığı, üniversite ve belediye hakkında soruşturma başlattı. Kurumlar, soruşturmadan aklanarak çıktı ancak Çevre İl Müdürlüğü, işlemi yapan Büyükşehir Belediyesi ile talepte bulunan Ege Üniversitesi’ne 83’er bin lira para cezası kesti. Daha sonraki süreçte Ege Üniversitesi tarafından hazırlanan planlar, Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu’na sunularak onay alındı ve İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından Homa Dalyanı’nı kurtarma çalışmaları yeniden başlatıldı. Dalyan için yaklaşık 10 bin kamyon taş ve malzeme getirildi. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin şantiye imkanları ile yaptığı bu çalışmanın işçiliğiyle birlikte maliyeti 8,5 milyon TL oldu. Çalışmalar 2012 yılında tamamlandı.
DALYANDA 20 YIL ÖNCE 24 BALIK TÜRÜ VARDI
Bir zamanlar Ege Denizi kıyı şeridinde bulunan dokuz, İzmir Körfezi’ndeki Çakalburnu, Çalıbaşı, Kırdeniz ve Ragıppaşa ile birlikte beş dalyandan biri olan Homa, İzmir’de günümüze kadar gelen tek dalyan. İzmir Kuş Cenneti'nin de içinde olduğu, Türkiye’deki 13 Ramsar alanından biri olan Gediz Deltası’nda yer alıyor. Çok sayıda su kuşunun beslenme ve üreme alanı olduğu gibi İzmir Körfezi'ndeki balık üretimi için de büyük önem taşıyor. 20 yıl öncesine kadar 24 balık türünü barındıran dalyan, bugün ayakta kalma mücadelesi veriyor. Homa Dalyanı'nın yok olması, nesilleri tehlike altında olan ve Türkiye’de sadece dört yerde kuluçkaya yatabilen tepeli pelikanların, İzmir Kuş Cenneti’nde artık kuluçkaya yatamayacakları anlamına da geliyor. CİHAN