Gün içerisinde birçoğumuzun çeviri ihtiyacı oluyor. Kimi zaman aklımıza takılan bir şarkı sözü, kimi zaman bir film ismi, kimi zaman ise çalışırken karşılaştığımız cümlelerin Türkçeye çevrilmesi için hemen çevir sitelerine başvuruyoruz.
Hemen çevir sitelerinin makine öğrenimi sayesinde gün geçtikçe çeviri başarılarının artması profesyonel çevirmenlere duyulan ihtiyacı azaltıyor. Peki, durum gerçekten böyle mi? Hemen çevir siteleri profesyonel çevirmenlerin yerini tutabilir mi?
Şimdilik hemen çevir sitelerinin profesyonel çevirmenlerin yerini tutması çok da mümkün görünmüyor. Çünkü çeviri; salt kaynak dildeki kelimelerin hedef dile çevrilmesinden çok daha fazlasını içeriyor. Genel bir konuda yazılmış metinlerin çevirisinde dahi sitelerinde muhteşem sonuçlar alınamazken; uzmanlık ve beceri isteyen teknik metinlerin çevirisinde hemen çevir sitelerine güvenmek çok da mümkün görünmüyor.
İngilizce Türkçe çeviri ya da Türkçe İngilizce çeviri yapma noktasında hemen çevir siteleri basit ihtiyaçları karşılarken çevirinin doğruluğu ve kullanılacağı mecranın önemi arttıkça tek çözüm profesyonel çeviri hizmetlerine başvurmak oluyor.
Profesyonel Çevirmenler Kaynak ve Hedef Dile Hakimdir
Profesyonel çevirmenler çeviri yapılacak kaynak ve hedef dillere tam anlamıyla hakim olurlar. Dillere hakimiyetleri yalnızca kelime bilgilerinden ileri gelmez. Yabancı dildeki yerel söylemleri, ata sözlerini, hangi durumda hangi ifadelerin kullanılacağını da çevirmenler bilirler. Çevirinin türüne göre çevirmen metin içerisindeki mecaz kullanımları tespit eder ve kaynak metne uyarlar. İngilizce Türkçe çeviri ya da Türkçe İngilizce çeviri yapma sürecinde metin her iki dilin konuşulduğu ülkelerin kültürleri arasında yolculuk yaptırılır.
Google translate ya da ingilizceturkce.gen.tr gibi hemen çevir sitelerini kullanan kişilerin metinlerin bu yolculuğunu adım adım takip etmesi neredeyse imkansızdır. Bu süreçte çevirmenin bilgisi, tecrübesi ve uzmanlığı olmadan hedef metin doğru bir şekilde çevrilemez. Çünkü profesyonel çeviri hizmetlerinde yerelleştirme de çeviri sürecine dahildir. Kaynak metin çevrilirken hedef dile uyarlanır; bu ise yalnızca profesyonel çevirmenlerin üstesinden gelebileceği bir zorluktur.
Profesyonel Çevirmenler Çeviri Türü Özelinde Uzmanlığa Sahiptir
Hukuki çeviri, , teknik çeviri, akademik çeviri ve edebi çeviri gibi profesyonel çeviri hizmetlerine başvurulması gereken çeviriler yapılırken çevirmenin uzmanlığı kaynak metnin doğruluğunu doğrudan etkiler. Kaynak ve hedef dillere hakim olmak ya da ülkelerin kültürleri tanımak bu çevirileri başarıyla yapmak için yeterli değildir.
Çevirmenin çevirisini yaptığı metindeki konu özelinde uzmanlığa sahip olması gerekir. Tıbbi çevirileri tıp alanında uzmanlığı olmayan bir kişinin yapması insan hayatını tehlikeye atacak sorunlara neden olabilir. Hukuki metinler çevrilirken kaynak ve hedef ülkelerin hukuk sistemleri hakkında bilgi sahibi olunmazsa yapılan çeviri maddi ve manevi hak kayıplarına yol açabilir. Tıbbi çeviri ise bambaşka bir dünyadır diyebiliriz.
Çevirmen İngilizce Türkçe çeviri yaptığı edebi eseri yazan şair ya da yazarı araştırmamışsa, yaşadığı dönemin şartlarını incelememişse, metindeki satır aralarındaki anlamı keşfedememiş ve yazarın gözlüklerini takmadan çeviriye başlamışsa edebi eserler tüm anlamını yitirebilir. Bu denli komplike süreçlerin üstesinden hemen çevir sitelerinin gelmesini beklemek çok da mantıklı olmayacaktır.
Profesyonel Çevirmenler Metne Göre Duruş Sergiler
Türkçe İngilizce çeviri yapılırken ya da sırasında çevirmen çevirdiği metnin özelliklerine göre duruş sergiler. Örneğin tıbbi ya da hukuki içerikli metinlerin çevirisi yapılırken cümle yapısının mümkün olduğunca bozulmaması gerekir. Sübjektif yorumlar kaynak metinde yer almamalı; metindeki terimler en doğru şekilde kullanılmalıdır. Edebi çeviride ise durum tamamen değişir; çevirmen yazarın bakış açısıyla içerikleri kaynak dile uyarlar.
Profesyonel çevirmenlerin uzmanlıkları bir ya da iki alan üzerinedir. Her çevirmen her metni çeviremezken hemen çevir sitelerine bel bağlamak çok da doğru bir yaklaşım olmayacaktır. Bu nedenle önemli metinlerin çevrilmesi ihtiyacı duyan kişiler profesyonel çeviri hizmeti almalıdır. Ancak bu şekilde hedef metin kaynak dile kusursuz bir şekilde aktarılabilir. Aksi durumda maddi manevi kayıplar, akademik başarısızlıklar, hayati riskler ve prestij kaybına yol açan anlamsız bildirgeler ortaya çıkabilir.