Türkiye'de geçtiğimiz yıl uygulamaya giren Helal Uygunluk Sertifikası'na, gıda sektöründen çok sayıda firma başvurdu. Dondurmadan, et ürünlerine kadar bir çok gıda çeşidinde helal belgesi almak mümkün. Helal gıda sertifikası İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)'na üye olan 57 ülkede geçerli. Sertifika, Diyanet İşleri Başkanlığı ve TSE işbirliği ile ve iki kurumun araştırmaları sonucunda veriliyor.
Sertifika ile İslam ülkeleri arasındaki ticari uyuşmazlığın çözülmesi planlanıyor. TSE Genel Merkezi'nden aldığımız bilgiye göre, şu ana kadar Helal Belgelendirme kapsamında 140 kuruluşa, 294 belge verildi. Et ve et ürünlerinde şu anda 38 firmaya helal gıda sertifikası verildi. Helal belgesine sahip ilk üç üründe ise, et ve et ürünleri 38 firma ile birinci sırada yer alırken, tahıl ürünleri de 24 firma sayısı ile ikinci sırada yer alıyor. Helal gıda ürünlerinde firmalı belge sayısında ise üçüncü sırada katı ve sıvı yağlar bulunuyor. Türkiye’nin en büyük ilk 500 firması arasında yer alan 106 gıda firmasından ise toplamda 37 firma helal belgeli. Türkiye’nin en büyük ikinci 500 firması arasında ise, 108 gıda firmasından toplamda 25 firma helal belgeli.
HELAL SUDA 3 FİRMA BULUNUYOR
Helal gıda sertifikası çay ürünlerinden, çiğ köfteye kadar hemen hemen her gıda ürünlerine verilebiliyor. TSE'nin yanında GİMDES firması da helal uygunluk belgesi veriyor. Çoğu firma TSE'nin belge veriş sürecinin uzun olmasından dolayı, GİMDES firmasını tercih ediyor. GİMDES firmasında şu anda Konya'dan 13 firma sertifikalı. Konya'da GİMDES'in verdiği helal gıda sertifikalı 7 un firması, 3 süt firması, ve 1'er tane makarna, bal ve yumurta firmaları bulunuyor. Sağlık Bakanlığı'nın açıklaması ile tartışma konusu olan hazır su ürünlerinde ise 3 firma GİMDES helal gıda sertifikasına sahip. Belgeye başvuran firmaların büyük bir çoğunluğu İstanbul'da bulunuyor. Helal gıda sertifikası özellikle yurt dışından gelen Müslüman turistler için büyük önem arz ediyor. Helal sertifikası, özellikle Müslüman ülkelere ürün ihraç eden firmalar tarafından büyük bir avantaj oluşturuyor. Müslümanlar et ürünlerinde, İslami kesim ile kesilip kesilmediğini merak ediyor.
DİYANET İŞLERİ DE İNCELEMELERDE BULUNUYOR
Diyanet İşleri Başkanlığı ve TSE, helal gıdaya başvuran firmalarda helal uygunluğu için incelemelerde bulunuyor. İnceleme süresi gıda türüne göre değişiyor. TSE, 4 Temmuz 2011 tarihinden bu yana, İslam Ülkeleri Standardizasyon ve Metroloji Enstitüsü(SMIIC) tarafından yayınlanan Helal Gıda Standardları'na göre Helal Gıda Belgelendirmesi yapmakta. Araştırmalar ise titizlikle yapılıyor. Helal gıda standardı, ham maddeden başlayarak mamul madde aşamasına kadar bütün proseslerin, ürün bileşiminde bulunan katkı maddeleri dâhil bütün maddelerin ve ambalaj malzemelerinin menşei, temin biçimi ve yollarının İslami kriterlere uygunluğunu kapsıyor. Helal gıda sertifikası kapsayan ürün çeşitleri ise şöyle: et ve et mamulleri, süt ve süt mamulleri, yumurta ve yumurta mamulleri, tahıl ve tahıl ürünleri, bitkisel ve hayvansal kökenli sıvı ve katı yağlar, meyve, sebzeler ve bunların mamulleri, şeker ve şekerleme mamulleri, meşrubat (alkolsüz içecekler), bal ve yan mamulleri, besin takviyeler, gıda katkı maddeleri, enzimler, mikro organizmalar, ambalaj malzemeleri, balık ve balık ürünleri ve su.
DİYANET İŞLERİ OLMADAN BELGE VERİLMİYOR
Gazetemize konuşan TSE Genel Merkezi yetkilileri belge sürecini şöyle anlattı: "Resmi başvuru yapıldıktan sonra, Diyanet İşleri Başkanlığından ve TSE’den konunun uzmanı en az iki kişiden oluşan İnceleme Heyeti tarafından üretim yerinde inceleme gerçekleştirilmektedir. Bu incelemede; belgelendirilmesi talep edilen ürünün üretiminin Standardın öngördüğü şartlarda ve ortamda gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği, ürünün üretimi için helal gıda şartlarına uyulup uyulmadığı, teknolojik yeterlilik ve asgari kalite kontrol yeteneği ile tüm bu şartların devamlılığını garanti altına alan bir kalite sisteminin tesis edilip edilmediği yerinde tespit edilmektedir. Tespit sonrası değerlendirme olumlu ise belgelendirmesi talep edilen ürünün özelliklerine bağlı olarak gerektiğinde ürünlerden numune alınmakta ve ilgili laboratuvarlarda muayene ve deneyler yapılmaktadır"
Son belgelendirme kararının alınacağı toplantıda mutlaka Diyanet İşleri Bakanlığı yetkilisinin olması gerektiğini söyleyen yetkililer, "Gerek muayene ve deney raporları gerekse inceleme heyeti tarafından hazırlanan raporlar Helal Gıda belgelendirme kararı için Diyanet İşleri Başkanlığından bir üyenin de bulunduğu 5 kişiden oluşan Helal Gıda Belgelendirme Komisyonu’na öneri niteliğinde sunulur. Nihai belgelendirme kararı ise bu komisyon tarafından verilir. Komisyon çalışmalarında oy birliği esastır. Diyanet İşleri Başkanlığı mensubu üyenin toplantıya katılmaması durumunda hiçbir karar alınamaz"
BERKHAN PARLAK - merhabahaber.com