Halter, Türkiye’nin son yıllarda gözde spor branşlarından. Cep herkülü Naim Süleymanoğlu ve Halil Mutlu gibi başarılı sporcuların aldığı derecelerle Türkiye halter tarihine adını altın harflerle yazdırdı. Son dönemde ise Türkiye’nin Nurcan Taylan ve Taner Sağır gibi başarılı sporcular çıkarmayı başarması ile Konya, bu branşta da geri kalmadı. Halter Federasyonu Başkanlığı’nı Konyalı Hasan Akkuş’un yaptığı branşta Konya, Sibel Özkan gibi başarılı derecelerin altına imza atan sporcular yetiştirdi. Tüm ülkede giderek önemli bir yer alan halterin ise tarihi gelişimi şöyle.
İki ucuna ağırlık takılmış, çelik bir barın kaldırılmasına dayanan spor dalına denir. Günümüzde halter popüler bir spor dalı olup, yarışmalara katılan çok sayıda sporcunun yanı sıra birçok kişi de sağlık ve vücut güzelliği için bu sporla uğraşmaktadır. Ayrıca halter kaldırma (Kuvvet çalışması) diğer sporcuların hazırlık antrenmanlarında da önemli bir yer tutmaktadır.
Halter sporunun geçmişi ilkel toplumlara kadar uzanmaktadır. Söz konusu dönemlerde, erkek çocukları için yapılan ‘Erginlik sınavında özel bir taşı en çok kaldıran sınavı kazanmıştır. Helterin bir spor dalı olarak kabul edilmesi ve ilgi görmesi ise 18. yy sonlarına dayanmaktadır. Ancak ilk halterciler (Alman Eugene Sandow, Arthur Saxon ve Fransız Louis Apolon) şovmen, haltercilik de panayır ve tiyatrolarda bir gösteri biçimi olarak kabul edilmiştir.
19. yüzyılın ikinci yarısında, birçok modern spor dalı ile birlikte halter branşında da canlanma görülmüştür. İlk halter faaliyetinin Rusya’nın Petersburg şehrinde Kraevski tarafından organize edildiği bilinmektedir. İlk halter okulunu 1894’te Wilhelm Türk kurmuş ve Avusturyalı gençlerin düzenli halter çalışabilmeleri için imkan sağlamıştır. Diğer bir Avusturyalı Alfred Palaviçi, 100 kg’lık ağırlığı silkme ile kaldırmış ve şampiyon ilan edilmiştir. Bu çabalar sayesinde halter sporu belirli bir seyirci kitlesinin ilgisini çekmeyi başarmıştr.
İlk Avrupa Şampiyonası 1896’da yapılmış, halter sporu Atina’daki ilk modern Olimpiyat Oyunları’nda yer almıştır. Dünya Halter Şampiyonası da ilk olarak aynı yıl Viyana’da organize edilmiş, 1923’ten sonra ise savaş yılları dışında düzenli olarak yapılmaya başlanmıştır.
1920’de, halter karşılaşmalarının kurallarını belirlemek ve uluslararası yarışmaları denetlemek amacıyla, Olimpiyat Komitesi’nin önerisiyle Uluslararası Halter Federasyonu (IWF) kurulmuştur. Bu tarihe kadar halter sporu Uluslararası Güreş Federasyonu tarafından yönetilmiştir. IWF’nin kuruluşundan sonra halterde birçok değişiklik yapılmıştır. Örneğin ilk yarışmalarda ağırlıklar yalnız bir elle kaldırılırken bu kural değiştirilerek bugünkü iki elle kaldırılışa geçilmiştir. Sıkletlerde de yeni düzenlemeler ve gelişmeler olmuştur. Önceleri 3 sıklette yapılan yarışmalar, 1900-1920 yılları arasında 7 sıklete çıkarılmıştır. 1920-1972 yılları arasında tüm karşılaşmalar pres, koparma ve silkme hareketleri şeklinde yapılmış, IWF’nin 1972 Münih Olimpiyatları öncesinde aldığı bir kararla pres halteri yarışmalardan çıkarılmıştır. Pres halterinin halter sporundan çıkarılmasının başlıca nedenleri; bu halterin hakemler arasında tartışmalara neden olması, yüksek neticelerin haltercilerin bellerinde bazı sakatlıklara yol açmasıdır.
1991’de Almanya’da yapılan Dünya Şampiyonası’nda, ilk kez erkekler yarışmalarıyla birlikte Bayanlar Halter Şampiyonası da düzenlenmiş ve bu şampiyonada Çinli bayan halterciler büyük başarı göstererek üç rekor kırmışlardır. IWF, başlangıçta 14 üyeyle kurulmasına rağmen, günümüzde dünyanın önde gelen federasyonları içinde ilk 6’ya girmiştir. Dünya Şampiyonası, Dünya Kupası ve Olimpiyat halter yarışmalarını düzenleyen IWF’nin merkezi Budapeşte’dedir. Halterdeki bir diğer otorite kuruluş da bölgesel faaliyet gösteren European Weightlifting Federation EWF, ‘Avrupa Halter Federasyonu’ olup IWF’ye bağlıdır.
Uluslararası Halter Federasyonu, 1992 Barcelona Olimpiyatları öncesi tüm ülke federasyonlarını uyararak, müsabakalardan altı gün önce haltercilerin doping kontrolünden geçirileceklerini bildirmiş, bu spora yeni bir heyecan getirebilmek amacıyla, sıkletlerde değişikliğe gitme kararı almış ve 1992’ye dek uygulanmış olan ağırlık kategorilerini yeniden düzenlemiştir. Halterde yarışmalar artık gençlerde ve büyüklerde 10, bayanlarda 9, yıldızlarda 7 sıklet üzerinden yapılmaktadır.
Halter sporunun geçmişi ilkel toplumlara kadar uzanmaktadır. Söz konusu dönemlerde, erkek çocukları için yapılan ‘Erginlik sınavında özel bir taşı en çok kaldıran sınavı kazanmıştır. Helterin bir spor dalı olarak kabul edilmesi ve ilgi görmesi ise 18. yy sonlarına dayanmaktadır. Ancak ilk halterciler (Alman Eugene Sandow, Arthur Saxon ve Fransız Louis Apolon) şovmen, haltercilik de panayır ve tiyatrolarda bir gösteri biçimi olarak kabul edilmiştir.
19. yüzyılın ikinci yarısında, birçok modern spor dalı ile birlikte halter branşında da canlanma görülmüştür. İlk halter faaliyetinin Rusya’nın Petersburg şehrinde Kraevski tarafından organize edildiği bilinmektedir. İlk halter okulunu 1894’te Wilhelm Türk kurmuş ve Avusturyalı gençlerin düzenli halter çalışabilmeleri için imkan sağlamıştır. Diğer bir Avusturyalı Alfred Palaviçi, 100 kg’lık ağırlığı silkme ile kaldırmış ve şampiyon ilan edilmiştir. Bu çabalar sayesinde halter sporu belirli bir seyirci kitlesinin ilgisini çekmeyi başarmıştr.
İlk Avrupa Şampiyonası 1896’da yapılmış, halter sporu Atina’daki ilk modern Olimpiyat Oyunları’nda yer almıştır. Dünya Halter Şampiyonası da ilk olarak aynı yıl Viyana’da organize edilmiş, 1923’ten sonra ise savaş yılları dışında düzenli olarak yapılmaya başlanmıştır.
1920’de, halter karşılaşmalarının kurallarını belirlemek ve uluslararası yarışmaları denetlemek amacıyla, Olimpiyat Komitesi’nin önerisiyle Uluslararası Halter Federasyonu (IWF) kurulmuştur. Bu tarihe kadar halter sporu Uluslararası Güreş Federasyonu tarafından yönetilmiştir. IWF’nin kuruluşundan sonra halterde birçok değişiklik yapılmıştır. Örneğin ilk yarışmalarda ağırlıklar yalnız bir elle kaldırılırken bu kural değiştirilerek bugünkü iki elle kaldırılışa geçilmiştir. Sıkletlerde de yeni düzenlemeler ve gelişmeler olmuştur. Önceleri 3 sıklette yapılan yarışmalar, 1900-1920 yılları arasında 7 sıklete çıkarılmıştır. 1920-1972 yılları arasında tüm karşılaşmalar pres, koparma ve silkme hareketleri şeklinde yapılmış, IWF’nin 1972 Münih Olimpiyatları öncesinde aldığı bir kararla pres halteri yarışmalardan çıkarılmıştır. Pres halterinin halter sporundan çıkarılmasının başlıca nedenleri; bu halterin hakemler arasında tartışmalara neden olması, yüksek neticelerin haltercilerin bellerinde bazı sakatlıklara yol açmasıdır.
1991’de Almanya’da yapılan Dünya Şampiyonası’nda, ilk kez erkekler yarışmalarıyla birlikte Bayanlar Halter Şampiyonası da düzenlenmiş ve bu şampiyonada Çinli bayan halterciler büyük başarı göstererek üç rekor kırmışlardır. IWF, başlangıçta 14 üyeyle kurulmasına rağmen, günümüzde dünyanın önde gelen federasyonları içinde ilk 6’ya girmiştir. Dünya Şampiyonası, Dünya Kupası ve Olimpiyat halter yarışmalarını düzenleyen IWF’nin merkezi Budapeşte’dedir. Halterdeki bir diğer otorite kuruluş da bölgesel faaliyet gösteren European Weightlifting Federation EWF, ‘Avrupa Halter Federasyonu’ olup IWF’ye bağlıdır.
Uluslararası Halter Federasyonu, 1992 Barcelona Olimpiyatları öncesi tüm ülke federasyonlarını uyararak, müsabakalardan altı gün önce haltercilerin doping kontrolünden geçirileceklerini bildirmiş, bu spora yeni bir heyecan getirebilmek amacıyla, sıkletlerde değişikliğe gitme kararı almış ve 1992’ye dek uygulanmış olan ağırlık kategorilerini yeniden düzenlemiştir. Halterde yarışmalar artık gençlerde ve büyüklerde 10, bayanlarda 9, yıldızlarda 7 sıklet üzerinden yapılmaktadır.