Yabancı şirketler Konya Ovası'da verimsiz arazilere güneş enerjisi santralleri kurmak için çalışmalarını hızlandırdı. Bölgedeki emlak ofislerinin yardımıyla verimsiz ve tarıma elverişli olmayan arazileri yüksek meblağlarla satın alan firmalar, güneş enerjisi yatırımlarını hızlandırdı. Çumra'da faal olan iki şirketten bir tanesi bugüne kadar 2 bin dönüm arsa aldı. Parça halinde bölge çiftçisinden topladığı araziler artık tek bir toprak haline geldi. Yetkililer konuyla ilgili açıklama yapmazken, şirketlerin yabancı uyruklu enerji şirketleri olduğu iddia ediliyor. Türkiye genelinde küresel güçlerinin yanı sıra yerel sermaye de tarım arazilerini satın almaya başladı. Satın alınan araziler kıraç ve kısmi olarak tarıma elverişsiz araziler. Yasal olarak ürün ekili arazinin satın alınması, ekimin devam etme zorunluluğunu da beraberinde getiriyor. Satın alınan ve ekim zorunluluğunun olmadığı kıraç arazilerin alınması, güneş enerjisi projesi ihtimalini de kuvvetlendiriyor. Bölgede geçtiğimiz yıl dönümü bin-bin 500 lira arasında değişen araziler, bugün 8 bin liradan satılıyor. Bankaya borcu olan çiftçi de arazisini satmak zorunda kalıyor.
MUHTARLAR ARACI OLUYOR
Bölge çiftçisinin iddiasına göre şirketler arazileri bölgenin muhtarları vasıtasıyla tespit ediyor ve satın alıyor. Bazı köy muhtarları ise bu satıştan komisyon alıyor. Uzmanlar çiftçiye, 'Toprağını terk etme' uyarısı yaparken yüzde 80'i banka borçlusu olan çiftçiler son çare olarak tarlasını satmak zorunda kalıyor. Eder fiyatının yaklaşık 6-7 kat daha pahalı olarak alınan tarlalar, çiftçiye başka seçenek bırakmıyor. Bazı çiftçiler ata toprağını yabancı şirketlere satma konusunda duyarlı davranıp tarlasını satmazken, tarlasını erken satan çiftçiler de pişman. Satın alınan arazilerin trafo merkezlerine de yakın olması olası bir proje ihtimalini de kuvvetlendiriyor. Çiftçiyi tarlasını satmaya iten nedenlerden birisi de ücretin nakit olarak ödenmesi. Banka borcu altında bu sene tarlasını bile ekemeyen çiftçiler, bankaların kıskacından böylelikle kurtulmaya çalışıyor.
GAYRİMENKUL ŞİRKETLERİNİN DE İŞTAHI KABARDI
Bölgede büyük bir arazi alımının yapıldığını öğrenen gayrimenkul şirketleri de yabancı şirketlerden önce arazileri satın almanın yollarını arıyor. Geçtiğimiz tarım fuarında dağıttıkları broşürlerle çiftçiyi nakit para vaadiyle aklını çelmeye çalışan bazı gayrimenkul şirketleri çiftçiden ucuza aldığı arazileri, yabancı şirketlere toplu halde daha pahalıya satmaya çalışıyor. Çiftçinin borçlarına rağmen tarlasını satmaması gerektiğini belirten Çumra Ziraat Odası Başkanı Süleyman Akbaş, "Çumra'da bizim gördüğümüz iki tane şirket var. Bunlardan bir tanesi toplamda 2 bin dönüm arsa aldı. Diğeri de arazi satın alıyor ancak tam boyutunu bilmiyoruz. Bugün Çumra'da Erentepe ve Okçu bölgesinde çok sayıda arazi bu şirketlere satıldı. Bu bölgelerdeki arazilerin dönümü geçtiğimiz sene bin ile bin 500 lira arasında değişiyordu. Bugün bu bölgelerdeki en ucuz arazinin dönümü 8 bin lira. Muhtarların da şirketlere aracılık ettiğini duyuyoruz" ifadelerini kullandı.
ÇİFTÇİ KANALIN GEÇECEĞİNİ BİLMİYORDU
Bölgede yakın zamanda bir kanalın yapıldığını ve doğal olarak fiyatların da arttığını kaydeden Akbaş, "Çiftçinin yüzde 80'i bankalara borçlu. Tarlasını satan mecbur olarak satıyor. Arazilerin satın alınması ve buğday ile arpada uygulanan yanlış fiyat politikaları tarımsal üretimi durduruyor. Tarla fiyatlarını artıran bir başka husus da bölgeden bir kanalın geçmesi. Çiftçi bunu bilmiyordu ve tarlasını ucuza sattı. Şirketlerin büyüklerden bilgi aldıklarını da böylelikle görmüş olduk. Tarlasını satan çiftçi de pişman ama yapacak bir şey yok" diye konuştu.
'ÇİFTÇİYE YOK, YABANCIYA VAR'
Karapınar bölgesinde ise devlete ait olan 30 bin dekarlık alan enerji şirketlerine tahsis edildiğini iddia eden Karapınar Ziraat Odası Başkanı Durmuş Üner ise, "Geçtiğimiz ay devlete ait olan 30 bin dekarlık arazi yabancı enerji şirketlerine tahsis edildi. Mutabakatta şirketin buraya güneş enerjisi üretimi yapacağı da belirtiliyor. 30 bin dekarlık mera arazisi bölgede lisanslı enerji üretimi için yabancılara verildi. Bizim en büyük sıkıntımız elektrik enerjisi. Biz Enerji ve Tabi Kaynaklar ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'na bu bölgenin çiftçinin işine yarayacak şekilde kullanılması konusunda bir başvuru yapmıştık. Olumsuz yanıt verdiler. Ardından bölgenin yabancı enerji şirketlerine verildiğini duyduk. Madem burası güneş enerjisi için uygun alanlardı çiftçiye yönelik kullanılması gerekiyordu. Devlet çiftçinin yanında olmalı, yabancı şirketlerin değil" şeklinde konuştu.
BERKHAN PARLAK