Türkiye’de yılda yaklaşık 5 buçuk milyon ton, kimyasal gübre tüketiliyor. 2017’de ekimi yapılacak tarım ürünlerinin maliyetinin yükselmesi, kalitesinin ise düşmesi bekleniyor. Türkiye, hektar başına gübre kullanımı sıralamasında ise dünya ortalamasının altında yer alıyor. Nitratlı gübre satışı geçtiğimiz yıl Haziran ayında yasaklandı. Buna sebep, nitratlı gübrenin önemli bir kısmının patlayıcı yapımında kullanılması gösterildi. Nitratlı gübre satışının yasaklanması 4 buçuk milyar dolarlık büyüklüğe ulaşan gübre sektöründe ciddi sıkıntıları ortaya çıkardı. Yasağın ardından üretici, alternatif gübre kullanımına yöneldi. Dolar kurlarındaki yükseliş de çiftçinin belini büktü. Gübrenin ton fiyatı 800 liradan bin 200 TL'ye yükseldi. Gübre fiyatlarında yüzde 50'lik bir artış oldu. Çiftçi, kara kara düşünüyor.
GÜBREYİ PLANLI ATIN
Gübre fiyatlarındaki yükseliş ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Konya Şube Başkanı Celil Çalış, gübre ekiminin bir defada yapılmaması konusunda çiftçiyi uyardı. Tarlaya girenlerin gübreyi toprakla bir bu zamanda bir de Nisan ayına doğru buluşturması gerektiğini dile getiren Çalış, “Bu dönemde gübre olarak, üre verilebilir. Kıraç alanlarda tek imkan bu. 45 günlük toprakta emilim süreci geçirir. Kullanılacak gübre planlı atılmalı” açıklamalarında bulundu.
SPEKÜLASYONLARA DİKKAT EDİLMELİ
Gübre fiyatlarında yaşanan artış da dolar fiyatının yükselmesinin çok etkili olduğunu söyleyen Çalış, fırsatçılara da dikkat edilmesi gerektiğini söyledi. Çalış, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Dolar fiyatlarında yaşanan artış gübre fiyatlarını doğrudan etkiledi ama bu tek başına yeterli bir durum değil. Yıl içerisinde iki kez bazı spekülasyonlar dolaşır. O spekülasyonların tam zamanı. Bunu bir taban ekimin de bir de üst ekiminde yapıyor. Durumu fırsat bilerek, kazanç elde etmek istiyor. Bakanlık yaşanan olaylara engel olabilmek adına sıkı takipte olmalı.”
ÇİFTÇİ ZORDA HESAP YAPIYOR
Çalış, gübre sektöründe ciddi bir sıkıntının yaşandığını belirtti. Üretimde azalma olabileceğini dile getiren Çalış, “Üretimdeki azalışta gübrenin etkisi olacak ama fazla olmayacak. Çiftçi hesap yapıyor. Önceden attığı gübre ile şimdi yaptığı hesap birbirine uymuyor. Bitkinin ihtiyaç duyduğu gübre ile çitfçinin toprak ile buluşturacağı gübre arasında uçurumlar oluyor. Çiftçi, mecburen masraflarından kısmak zorunda kalacak. Gerekirse içtiği sigarayı bırakacak. Birşeyler yapılmalı” diye konuştu.
ÇOĞU BAYİ BATACAK
Gübre fiyatlarındaki yükselişin, kötü sonuçlar doğuracağını dile getiren Candem Organik Gübre Ziraat Mühendisi Mahir Kanlı, dolardaki yükselişin gübre fiyatlarındaki yükselişe sebep olduğunu ifade etti. Bu olumsuz durumu piyasaya yansıtmak istemediklerini söyleyen Kanlı, “Mecbur kaldık. Masraflarımız arttı. Bu yüzden biz de fiyatları yüzde 5 ile 10 arasında artırdık. Çiftçi, zor durumda. Bayileri geziyoruz. Çoğu bayi, çiftçiden parasını alamamış. Çiftçiler ne yapsın? Ödemede onlarda zorlanıyorlar. Çoğu bayi, bu gidişle batacak. Sağlam adımlar atmalıyız. Gübre fiyatlarında yüzde 50'yi geçen artış var” dedi.
GÜBRE SATICILARI DERTLİ
Gübre satıcıları işlerinin durgun olduğunu söylüyor. Dolarda yaşanan artışın gübre fiyatlarını ikiye katladığını belirten satıcılar, gübrenin fabrika satış fiyatının bin 200 olduğunu ifade etti. “Bu masrafa bir de nakliyeci masrafları eklenirse masraftaki artış yüzde 50'yi de geçiyor” diyen satıcılar, konuşmasını şöyle tamamladı: “Gübrenin çoğu, yurtdışından ithal ediliyor. İşlerimizi bu yüzden dolarla yapmak mecburiyetindeyiz. Nitratlı gübre satışı da yasak. Bu dönemde çiftçilerin kullanacağı en uygun gübre üre. Daha sonra ise 21 sülfat. Çiftçi, durgun. Biz de müşteri beklemeye devam ediyoruz.”
EMRE ÖZGÜL merhabahaber.com