S.1) Hocam; Seferilik nedir? Uçakla gittiğimiz zaman da seferi olur muyuz? Açıklar mısınız?
C.1) Vatani asliden başka bir yere 90 km’den fazla 15 gün kalacak şekilde gidenlere misafir bu yolculuğa da seferilik denir. Allah (C.C)’ın bu ümmete verdiği bir kolaylıktır. Peygamber Efendimiz (S.A.V) şöyle buyurur: “Bu Allah’ın size sunduğu bir sadakadır. O’nun sadakasını kabul edin” Burada ölçü, karayollarının ölçümlerine göre şehrin, kasabanın, köyün çıkış mahreçleri vardır. Son bitişik olan evler arada tarla, arsa gibi boşluklar varsa seferilik orada başlar ve orada biter. 3 günlük yaya mesafesinde 18 saatlik yol esas alınır. 90 km’dir.
Hanefi Mezhebinde bu 90 km’dir. Fersah, mil ölçüleri vardır. Hanefiler 3 günlük yol 18 saatlik yaya mesafesini esas almışlardır. 15 günü geçmezse seferi olunur. Farz Namazların 2’şer rekât kılınması vaciptir. Hanefilerde bu azimettir. Farz Namazları 4 rekât kılmak mekruhtur. Vacip terk edildiği için günah olur. 90 km’lik yolu uçakla, jetle, otobüsle, hızlı trenle gitsen de fark etmez seferi olunur. (Kaynak: Ö. N. Bilmen; İslam İlmihali s. 174)
Şafii Mezhebinde; yol mesafesi 144 km’dir. Giriş çıkışlar hariç 4 gün kalınırsa misafir olur. Bunlarda kasır ruhsattır. Farz Namazları 2 rekâtta kılar 4 rekâtta kılabilirler. (Kaynak: H. Gönenç Şafii İlmihali s. 183)
S.2) Hocam; Kütahya’dan yazıyorum. Ulusal kanalın birinde seferilik Kur’an’da yoktur. Ne zaman başlamıştır? Kayıt yok diyorlar. Ne dersiniz?
C.2) Seferilik hicretin 4. Yılında Medine’de vacip kılınmıştır. Peygamber Efendimiz (S.A.V) bir sefere çıkarken yolda farz olan namazları 2 rekât olarak kıldırmıştır. Allah (C.C) Kur’an-ı Kerim’de Nisa Suresinin 101. Ayet-i Kerimesinde şöyle buyurur: “Yeryüzünde sefere çıktığınız zaman kâfirlerin sizi gafil avlamalarından korkarsanız namazı kısaltmanızda sizin için bir günah yoktur. Şüphesiz kâfirler sizin apaçık düşmanınızdır” Bu Ayet-i Kerime’nin uygulayıcısı Peygamber Efendimiz (S.A.V)’dir. Düşman korkusu olsun olmasın farz olan namaz 2 rekât kılınır. Akşam ve Vitir Namazları tam kılınır. O şarlatanlar meşhur olmak için Âdem (A.S)’ın babası vardır, İsa (A.S)’ın babası vardır gibi saçma fikirler söylüyorlar. Haşa burada maksat İslam’ı bozmak değildir. Buna güçlerinin yetmeyeceğini biliyorlar. İslam’a inananların fikirlerini bozmaktır. Bize düşen uyanık olmak ve feraset sahibi olmaktır. (Kaynak: C. Yıldırım; Kaynaklarıyla İslam Fıkhı c. 1 s. 458 – Durrul Muhtar – Feteva-i Hindiye – B. İslam İlmihali – Mebsut)
S.3) Hocam; Sizi YouTube’den takip ediyorum. Kaç türlü vatan vardır? Ben İstanbul’da doktorum. Babam annem Konya’nın bir köyünde benim doğup büyüdüğün yerde ikamet ediyorlar. Ben babamı, annemi ziyarete geldiğim zaman seferi olur muyum? Açıklar mısınız?
C.3) Bu konuda hemen hemen Fukahanın hepsi 3 türlü vatandan söz ederler.
1- Vatani Aslî: Kişinin doğduğu büyüdüğü yerdir.
2- İkameti Vatan-Vatanı Seferî: Bir kimse bulunduğu yerden 90 km’den fazla 15 günden az kalırsa buna vatanı seferî derler ki Hanefi Mezhebinde azimettir. Farz Namazları 2 rekât kılmak vaciptir. Terk eden günahkâr olur. Sizin doğduğunuz yer babanızın, annenizin olduğu yere gelince mukim olursunuz. Yollarda seferi olursunuz Farz namazları 2 rekât kılarsınız. Doğduğunuz köye varınca Farz Namazları 4 rekât olarak kılarsınız.
Aynı tarzda bir görüşe göre 2 ayrı yerde tapulu evi olan kimse her 2 tarafta mukim olur. Farz Namazları 4 rekât olarak kılar. (Kaynak: İbni Abidin; Red-dül Muhtar c. 11/614 – Ö. N. Bilmen; B. İslam İlmihali s. 173 – C. Yıldırım; c. 1/470, 471 El İhtiyar c. 1/288)
3- Vatani Sükna: Bir yola çıkan kimsenin 90 km’den fazla 15 günden az kaldığı yerdir. (Kaynak: Feteva-i Hindiye – C. Yıldırım; c. 1/471
S.4) Hocam; Biz Konya havaalanından İstanbul’a gidecektik. Hava muhalefetinden dolayı gidemedik. Konya Havaalanında Öğle ve İkindi Namazlarını kıldık. Burada seferi olmazsınız dediler. İçimizde bizim gibi yolcu bir İmam vardı o 4 rekât olarak kıldırdı. Doğrumu yaptık? Yanlış mı yaptık? Açıklar mısınız?
C.4) Yanlış yapılmış. Seferiliğin sınırları şehrin, kasabanın, köyün son bitişik olan çıkışlarıdır. Konya Havaalanı ile şehir arasında boşluk var, araziler var. Bundan dolayı Konya Havaalanında seferilik başlar, 4 rekâtlı Farz Namazlar 2 rekât kılınması vaciptir. Hanefilerde bu azimettir.
Bu hususta naçizane yeni bastırdığım Fıkhî Sorular ve Cevapları adlı kitapta malumatları bulabilirsiniz. Çizgimiz Ehli Sünnettir. (Kaynak: Serahsi – Feteva-i Hindiye – Ö. N. Bilmen; B. İslam İlmihali – C. Yıldırım; Kaynaklarıyla İslam Fıkhı c. 1, s.462)
Bunu böyle yapan hoca kimse fıkhı incelememiş, kendi kısır görüşüne göre hareket etmiştir.
S.5) Hocam; Eskişehir’den yazıyorum. Sizi Kanal 42’den ve YouTube’den takip ediyoruz. Ticaret için yurt dışına Çin’e gidiyoruz. Orada işimizin ne kadar süreceğini bilemiyoruz. Eşim ve 12 yaşında namazını kılan oğlum da var. Biz orada seferi olur muyuz? 16 günden fazla kalırsak durum ne olur? Eşim, oğlum da seferi olurlar mı? Açıklar mısınız?
C.5) Ticaret maksadı ile bir ülkeye veya yurt içinde bir yere gittiğinizde elde olmayan nedenlerle işiniz uzarsa siz seferi olursunuz. Eşiniz de size bağlı olduğu için seferi olur. Yalnız oğlunuza gelince buluğ çağına ermemişse o seferi olmaz. Namazlarını tam kılacaktır. (Kaynak: İbni Nuceyim – Feteva-i Hindiye – C. Yıldırım c. 1/465 – Serahsi)
Fi emanillah maas selame
Dua ve Selamlar. 31.01.2022
Ali Galip DOĞAN/İrşad Vakfı Başkanı
İletişim-Tel:0332-3524213 veya 0505-7721593-94
Posta:aligalip-dogan@hotmail.com
Facebook: Ali Galip Doğan