S.1) Hocam; Biz zamanında çok sıkıntı çektik. Bizim evde ekmek yemek çöpe atılmazdı. Şimdi çocuklara ekmek yemek beğendiremiyoruz. İsraf hat safhasında, 4 milyon ekmek çöpe atılıyor. Marketlerde sebzeler çöpe atılıyor. Lüks lokantalarda israf çılgınlığı hat safhasında, önüne nasıl geçeriz? Çok faydalı olacağı kanaatindeyim. Konu edip açıklar mısınız?
C.1) İslam israfa kapalıdır, israfı haram kılmıştır. Bunun önüne geçilmezse büyük bir felaketle karşı karşıya geliriz. Bugünkü virüs belası bunun bir sonucudur. Bir yerde insanlar çatlarcasına yerken, diğer yanda açlıktan ölenlerin sayısı bir hayli kabarıktır. Allah (C.C) Kur’an-ı Kerim’de Araf Suresinin 31. Ayet-i Kerimesinde şöyle buyurur: “Yiyiniz içiniz fakat israf etmeyiniz.”
Allah (C.C) yemeyi içmeyi helal fakat israfı haram kılmıştır. Bu israf edilen yemeklerden, ekmeklerden bizleri imtihana çekecektir. Allah (C.C) Kur’an-ı Kerim’de İbrahim Suresinin 7. Ayet-i Kerimesinde şöyle buyurur: “Hatırlayın ki; hani Rabbiniz ‘eğer şükrederseniz size (nimetini) daha çok vereceğim, nankörlük ederseniz hiç şüphesiz azabım pek şiddetlidir’ diye bildirmişti” şükür dille olursa da esas şükür nimetleri hor görmemek, nimetlere şükür ederek bakmaktır. Onları yerli yerinde kullanmakla olur. Sofrada arkıt bırakılmamalıdır, ekmekler artık bırakılmamalıdır. Kuruyan ekmekler çekilerek onlardan başka bir yemek (köfte vs.) yapılabilir. Konu ile ilgili olarak Peygamber Efendimiz (S.A.V) şöyle buyurur: “Sizden birisi yemek yediğinde lokması yere düşerse, üzerinde olanı temizlesin, sonra o düşen lokmayı yesin. O lokmayı şeytana bırakmasın.”
S.2) Hocam; Biz imalatçıyız, aynı işi yapan komşularımız bizim mal verdiğimiz yere bizden daha ucuza maliyetin altında mal veriyorlar. Maksat bizi çökertmek, batırmak o piyasaya hâkim olmak istiyorlar. Bu işi böyle yapanlarda içkici, sarhoş kimseler değil, camide cumada aynı safta saf tuttuğumuz Müslüman kimselerdir. Bu rekabetin İslam’da yeri var mıdır? Günah değil midir? Açıklama yapar mısınız?
C.2) Haksız rekabetin İslam’da yeri yoktur. Kur’an-ı Kerim’de Lokman Suresinin 17. Ayet-i Kerimesinde Allah (C.C) şöyle buyurur: “İyiliği emret, kötülükten nehyet (vaz geçir)” Tevbe Suresinin 71. Ayeti Kerime’sinde Yüce Allah (C.C) şöyle buyurur: “İnanan erkekler ve kadınlar, birbirlerinin velisidirler. İyiliği emreder, kötülükten menederler.” Peygamber Efendimiz (S.A.V) şöyle buyurur: “İyiliği emredin, kötülükten men edin” Diğer Hadis-i Şerifte ise şöyle buyrulur: “İslam’da zarar vermek ve zarara zararla karşılık vermek yoktur” İslam’da haksız rekabet ederek başkasına zarar vermek yasaklanmıştır, günahtır.
İslam’da iyi niyetle hareket etmek esastır. Kur’an-ı Kerim’de Bakara Suresinin 237. Ayet-i Kerimesinde Allah (C.C) şöyle buyurur: “Birbirinize karşı faziletle, iyilikle muamele etmeyi ve kerem kârlığı unutmayın, elden bırakmayın”
Haksız rekabet etmeyi İslam yasaklamış ve helal kazanç olarak görmemiştir. Türk Ticaret Kanununun 57. Maddesinde sayılanlarla büyük ölçüde benzerlik arz eder. Ticaret Kanununda da rekabet yasaklanmıştır. Yapana cezai müeyyide uygulanır. Başkasının malını kötülemek yasaklanmıştır. Kendi malını satmak için başkasının malını kötülemeyi İslam yasaklamıştır. Kur’an-ı Kerim’de Necm Suresinin 32. Ayet-i Kerimesinde Allah (C.C) şöyle buyurur: “Şu halde kendinizi temize çıkarmayın. Kimin günahtan sakındığını en iyi bilen Allah’tır”
Sonuç: Haksız rekabet haksız kazanç demektir. Haksız kazançta harama götürür. Bundan sakınmak lazımdır.
Fi emanillah maas Selame
Dua ve Selamlar. 02.12.2020
Ali Galip DOĞAN
İrşad Dayanışma Vakfı Başkanı
İletişim-Tel: 0 (332) 3524213 veya 0 (505) 772 15 93-94
Posta:aligalip-dogan@hotmail.com
Facebook: Ali Galip Doğan