S.1) Hocam; Biz bir dermekte çalışıyoruz. Dernek yurt çalıştırıyor, fakirlere yardım ediyor, ihtiyaçlı öğrencilere burs veriyor. Bizde zekât, öşür, aidat topluyoruz. Bize, gelen zekâttan maaş veriliyor. Bizim durumumuz iyi, bizde ufakta olsa zekât veriyoruz. Derneğe verilen zekâttan biz maaş alabilir miyiz? Çok önemli, cevap bekliyoruz. Selam ve saygılar.
C.1) Konuya zekât kimlere verilecek onu açıklayarak konuya girelim. Kur’an-ı Kerim’de Tevbe Suresinin 60. Ayet-i Kerimesi’nde şöyle buyurulur:
“Sadakalar (zekât gelirleri) ancak şunlar içindir; 1- Fakirlere, 2- Yoksullara, 3- Zekât toplayan memurlara, 4- Müellefei Kulüp (Kalpleri İslam’a ısındırılmak istenenlere), 5- Kölelere, 6- Borçlulara, 7- Allah yolundakilere, 8- Ve Yolda kalmışlara, işte Allah’ın kesin buyruğu budur. Allah her şeyi bilendir ve hikmetle yönetendir.”
3. Madde; zekât toplayan memurlara zekât verilir şartı, topladığı zekâtın yarısını geçemez. Bütün bilim adamları ittifakla zekât toplayan memurlara zekât verilir. Doğru olan görüşte budur. Siz çalışmasanız o aidatı, öşürü, zekâtı kim toplayacak, ücretin miktarının tespiti içtihada, bölgeye, ihtiyaca göre verilir denilmektedir. İmamı Azam, İmamı Malik ve aynı zamanda İbni Ömer’in görüşü budur. (Kaynak: İslam’da zekât müessesesi. Vehbi Yavuz. Sahife 316-317)
Zekât memurları, zekât amilleri, zekât toplamakla görevlendirilen memurlar, zekât toplayan memurlara belli ölçülerde ücret verilir. Dikkat edilecek husus zekât toplayan memurlar; adil, dürüst, güvenilir olması İslami yaşantısında olması lazım. Öşürü toplayan eksperler uzmanlar da olabilir. (Kaynak: Delilleriyle İslam İlmihali. Doç. Dr. Hamdi Döndüren. Sayfa:542)
Şafii Mezhebine göre; Zekât toplamak için zekât memurlarına zekâttan ücret ödenebilir denir. Yalnız zekât memurlarında 7 şart aranır denmektedir. Bunlar; 1- Müslüman olmak, 2- Mükellef olmak, 3- Zekâtın önemini, erkânını şartlarını bilmek, 4- Emin, güvenilir, dürüst olmak, 5- Bu işi yapabilmek becerisine sahip olmak, 6- Kureyş’ten olmamak, Resülullah’ın soyundan olmamak, 7- Erkek olmak. Bu görüş İmamı Şafii’nin görüşüdür. (Kaynak: Büyük Şafii İlmihali. Sayı: 242-48 Halil Gönenç)
Kur’an-ı Kerim’de Tevbe Suresinin 60. Ayet-i Kerimesi’nde fakir ve miskinlerden hemen sonra zekât toplamak için ücret ödenen memurlar gelmektedir. Peygamber efendimiz (S.A.V) bizzat yeterli zekât memurları tayin etmiş ve zekâttan o memurlara maaş ödemiştir.
Bütün bunlar için personel tayin etmek yetki ile görevlendirmek, toplama ve dağıtma yapan memurlar tayin edip zekâttan ücret ödemek caizdir.
Hanefi Mezhebinin zekât toplayan memurlarda aranan vasıflarla ilgili görüşü şudur: 1- Zekât toplayan memur Müslüman olmalı, 2- Akıllı olmalı, 3- Buluğ çağında olmalı, 4- Bilgili, ehliyetli ve dürüst olmalıdır. (Kaynak: İslam’ın Işığında Prof. Dr. Hayrettin Karaman. Sayı: 60-61)
Konu ile ilgili Kaynaklar:
- İbni Abidin-165
- İslam Fıkhı-Celal Yıldırım
- Fetevai Hindiyye-620
- Kassaıs Bedayi-cilt 11 sayı 45
- Nevevi el mecmua-cilt 5 sayı 191
- Büyük İslam İlmihali-338
Geniş bir şekilde kitapları taradım, kaynak olarak vereceğim kitapları araştırabilirsiniz.
Kaynak Fetevai Hindiyye – Zekât bahsi, İbni Abidin – Zekât bahsi, Büyük İslam İlmihali-Zekât bahsi, Delilleriyle İslam İlmihali – Hamdi döndüren Zekât bahsi, İslam Işığında Günün Meseleleri – Prof. Dr. Hayrettin Karaman cilt 1 sayı 160, Büyük Şafii İlmihali – Halil Gönenç 247,
İslam’da zekât müessesesi –sayı 316 Zekât bahsi,
Siz müsterih olun, zekât verecek konumda da olsanız çalıştığınız dernek veya vakıftan maaş alabilirsiniz. Çünkü bu konu ayet, hadis ve içme ile sabittir.
S.2) Hocam; Biz Almanya’da çalışıyoruz. Alman bankalarından alınan faiz helaldir diyen kuruluşlar var. Sizden cevap bekliyoruz. Selam ve dualarımızla.
C.2) Kitap, sünnet ve İcma ile kesin haram olan faiz Almanya’da da haramdır.
Bir bankada mudi sayısı % 99 gayri Müslim olsa % 1’de Müslüman olsa bankadan faizi alır ordunun silahına ve inşaatlarına verebilir. Kaldı ki Avrupa’daki tüm bankalarda Müslümanların parası vardır. Öyleyse Almanya’daki bankalardan alınan faizde haramdır. Buna helal diyen neye dayanarak helal diyor. Bilesiniz ki harama helal diyen kâfir olur. Ayetler, Hadisler, fetvalar açıkça haram derken nasıl olurda helal diyebilirler. Bir bankada % 98 mudi gayri Müslim olur, % 2’si Müslüman olsa yine faiz caridir. Faiz helal olmaz.
S.3) Hocam; Ben yeni evli bir bayanım. Ben ay hali olduğum zaman kocam benimle ilişki kurmaya ısrar ediyor. Ben yapma günahtır, haramdır diyorum. O’da neden haram olsun diyor. Cevabınızı bekliyorum.
C.3) Konuyla ilgili olarak Bakara Suresinin 222. Ayet-i Kerimesi’nde şöyle buyrulur: “Sana kadınların ay halinden sorarlar. Deki o bir rahatsızlık sebebidir. Bu sebeple aybaşı halinde olan kadınlarla cinsi ilişki kurmayın. Temizleninceye keder onlara yaklaşmayın.” Allah (C.C) kadınlar ay halinde iken cinsel ilişkiye girmeyi yasaklamıştır. Sizin kocanız haramı helal kabul ederse dinden çıkar kâfir olur. Peygamber Efendimiz (S.A.V) şöyle buyurur: “Öyle bir zaman gelecek ki evinden Müslüman çıkacak, döndüğünde kâfir olarak dönecek. Akşam yatağına Müslüman olarak yatacak, kalktığında kâfir kalkacak.” Bu Hadis calibi dikkat bir hadistir. Adam faiz bu devirde helal derse kâfir olur. Ay halindeki nikâhlı karısına niye haram olsun derse kâfir olur. Haram amma ben bunu işledim derse fasık olur günahkâr olur.
S.4) Hocam; Camilerde sandalyelerde namaz kılınıyor. Sandalyeler konuyor, böyle camilerin huzuru bozuluyor. Bu doğru mudur? Açıklar mısınız?
C.4)
Hanefi Mezhebine göre; bir hasta gücüne göre namazını kılar. Ayakta duramıyorsa, oturduğu yerde kılar. Ayaklarının üzerine oturamıyorsa ayaklarını uzatır. Bunlara da gücü yetmezse namazını ima ile kılar. Sandalyeye gelince çok nadir sıkıntılı ise sandalyede kılabilir.
Şafii Mezhebine göre; hasta olan kimse oturarak namaz kılar. İma ile kılarsa kalbin tasdik etmesi gerekir.
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın yayınlamış olduğu genelge çok yerindedir. Camilerin sülietini bozuyor. Bu bir Vatikan projesidir. Camilere gün geldi sıra koydular, o tutmadı şimdi de camilere sıra koydurmaya çalışıyorlar. Bu genelgenin yayınlanması çok isabetli oldu. Diyanet İşleri Başkanlığı’nı tebrik ve takdir ediyoruz.
S.5) Hocam; Ben Akşam Namazına camiye geldim. Hoca tahiyyatta oturuyordu, hoca kalktı son rekâtı kıldırdı. Ben ayağa kalktım 2 rekât daha oturmadan kıldım. Cemaatten biri senin namazın olmadı, imam selam verdikten sonra 1 rekât kılıp oturacaktın, sonra bir rekât daha kılacaktın dediler. Bu konuya açıklık getirir misiniz?
C.5) Evet size onu söyleyen doğru söylemiş. Siz bir rekât kılıp oturacaktınız. Sonra kalkıp bir rekât daha kılıp oturacaktınız. 3 oturuş gibi oluyor amma aslında 2 oturuş demektir.
S.6) Hocam; İstanbul TV kanallarının birinde sık sık namaz kaza borcu olan sünnet kılamaz. Sünnet yerine kaza kılsın, Namaz olmaz diyorlar. Ne dersiniz?
C.6) Biz cevaplarımızı genelde Türkiye’de hâkim olan Hanefi ve Şafii Mezheplerine göre cevap veririz
Hanefi Mezhebine göre; Kaza Namazı borcu olan Kaza Namazlarını kılacak. Hakkında Hadis varit olan namazların sünnetlerini, Kuşluk Namazı, Tahiyyet-ül Mescit Namazı, Evvabin Namazı, Teheccüt ve Teravih Namazı gibi Sünnet olan namazlarını da kılacak. Fakat diğer nafile namazlarını kılmaktansa Kaza Namazı kılması daha faziletlidir. (Kaynak: İbni Abidin-Namaz Bahsi, Fetevai Hindiyye, Mebsud, Büyük İslam İlmihali)
Sünneti terk edin, terk etmezseniz namazınız olmaz diyen bir kaynak göstersinler. Onun bağlı bulunduğu hocası diyorsa caiz değildir. Lafını söyleyenin fıkıhtaki yetkisi nedir onu öğrenmek lazım.
Şafii Mezhebine göre; Kaza Namazı borcu olan bir Müslüman sünnet kılması kaza kılsın denir, hatta haramdır denir. Yalnız son devrin âlimleri şöyle der; Eğer adam 16 saat çalışıyorsa, dinlenme vakti yoksa o zaman sünnet kılmasın. Yoksa vaktini boşa harcarsa o zaman sünneti de kılar der.
S.7) Hocam; Yatsı Namazı kılıyorduk. Hoca Yatsı Namazını kıldırırken üst üste ayrı ayrı 3 sure okudu. Cemaat ile hoca olur olmaz diye tartıştılar. Konuyu açıklar mısınız?
C.7) Cevabi Hanefi ve Şafii Mezheplerine göre vereceğiz.
Hanefi ve Şafii Mezheplerine göre; 2 sureyi arka arkaya okumak caizdir. Fakat aralarında birkaç sure atlayıp başka sure okumak mekruhtur. Uzun bir sureyi ikiye bölerek okumakta caizdir. Hanefi Mezhebinde sureyi bitirip ikinci sureye geçerken Besmele çekilmez.
S.8) Hocam; Umredeydik, tavaf yaparken ayağım kanadı. Başımızdaki hoca Şafii Mezhebine göre abdestin bozulmaz dedi ve tavafı yaptık. Tavaf Namazını kıldık ve İkindi vakti oldu. İkindi Namazını da kıldım. Benim namazım oldu mu? Açıklar mısınız?
C.8) Bu hoca olanlar Fıkhı, İlmihali okumuyorlar mı? Müslümana abdestsiz namaz kıldırıyor, tavaf yaptırıyorlar. Hanefi Mezhebinde olan ayağı kanayınca Şafii Mezhebindeki gibi yapamaz. Öyle bir mecburiyette yok. Kâbe’nin her tarafında su var. Hemen abdestini alır tavafına devam edersin. Sizin o yaptığınız tavaf olmamış, namazlarınız da olmamış. Hem vacip olan Tavaf Namazını hem de kıldığın ikindi Namazının farzını kaza edeceksin. Şafi olanlar; tavafa girerken Hanefi’ye naklederler. Onların ayağı kanasa da onlarında abdesti bozulur.
S.9) Namaz kılarken önümüzde resim varsa, mangal varsa, ateş varsa namaz kılınır mı? Açıklar mısınız?
C.9)
Hanefi Mezhebine göre; resim önümüzde olursa, ateş önümüzde olursa önümüzde yatan birisi olursa namaz kılmak tahrimen mekruhtur. Harama yakındır. Ateşe doğru namaz kılmak, ateşe tapanların âdetidir. Aynı zamanda resim bulunan eve melekler girmez. Evlerinizde resim varsa onun üzerini kapatın veya bir dolabın içine koyun. Allah korusun melek girmeyen eve şeytan girer.
S.10) Hocam; Burada midye yeniyor, hem de camide namaz kılanlarda yiyor. Midye yemek helal midir? Açıklar mısınız?
C.10)
Hanefi Mezhebine göre; balık suretinde olup ta daima suda yaşayan, balık suretinde olanlar yenir. Yalnız buna göre şunlar yenmez: Istakoz, Karides, Midye gibi hayvanların yenmesi haramdır.
Bu hayvanların görünüşü pis ve iğrendiricidir. Eşek eti gibi, köpek eti gibi haram yiyorlar. Sizler yemeyiniz helal değildir.
Şafii Mezhebine göre; midye sadece denizde yaşadığı için midye helaldir. Şafii’ye göre; kurbağa deniz aykırı timsah gibi hayvandır yenmez. (Kaynak: Fıkhül Kadir)
Dua ve Selamlar. 19.12.2019
İletişim-Tel:0332-3524213 veya 0505-7721593-94
Posta:aligalip-dogan@hotmail.com
Facebook: Ali Galip Doğan
Ali Galip DOĞAN İrşad Vakfı Başkanı