Fıkıhi sorular ve cevaplar

A. Galip Doğan

S.1- Hocam! Benim param vardı. Ramazan başında sıfırlandım. Zekât verecek miyim?  Açıklar mısınız?

C.1-

a) Parası olduğu halde yılsonunda parasını kaybederse zayi olursa ondan zekât düşer.

b) Üzerine zekât farz olan birisi dinden çıkar mürtet olursa zekât düşer.

c) Üzerine zekât farz olduğu halde ödemeden, siz sıfırlandım diyorsunuz size zekat farz olmaz. Ama eski zekat borcunuz varsa ilerde durumunuz düzelirse verirsiniz.

S.2- Hocam! Fitre kimlere verilecek? Kimler vermesi gerekir, miktarı ne kadardır? Açıklar mısınız?

C.2-

İmamı Azam’a göre; Fitre vermek vaciptir. Ramazan ayında verilir. Zekatta aranan şartlar fitrede aranmaz. Canlı doğan çocuğa dahi fitre vacip olur.

Kimlere Vacip Olur ve Şartları:

1- Müslüman olmak.

2- Hür olmak.

3- Nisap miktarı mala sahip olmak.

Hambeli ve Şafii Mezheplerine göre; Zekât verilen 8 sınıfa fitre de verilir. Bayram Namazından önce fakire ulaşması lazımdır.

Fitrenin miktarı en aşağı 16 TL’dir. Hali vakti yerinde olanlar 25 TL’den aşağı vermesin.

Fitre; Hicretin 2. Senesinde vacip oldu.

Fitre: Yaratılışı, yaratılıştaki temizliktir. Kanun gibi anlamlara gelir.

Istılahı Manası; Ramazan ayının sonunda nisaba malik olan Müslümanların ödemekle yükümlü olduğu vacip olan bir ibadettir.

Hambeli ve Şafii Mezheplerine göre; Farz olan fitrenin faydaları:

A- İbni Abbas (R.A)’ın rivayet ettiği gibi bir hadiste şöyle buyrulur:

“Fitre ve zekât, oruç tutan Müslümanları çirkin ve boş sözlerin günahından temizlemek, fakirler de taam temin etmek için emrolunmuştur. Allah onun karşılığını fazlası ile verir.” Hadis-i Şerif’in devamında “Fitreyi” kim Bayram Namazının sonunda verirse hükümsüzdür. Sadaka yerine geçer. (Ebu Davut-Sünen)

B- Ferdin ve toplumun istifadesi vardır.

S.3- Hocam! Arabam var. Evim de var. Kirada olan evim de var. Bu evlere, arabaya zekât düşer mi? Açıklar mısınız?

C.3-

A) Oturulan evler, ihtiyaç olan araba ve traktöre zekât düşmez. Kiradaki evin kirasına zekât düşer.

B) Kullanılan silah, takım tezgâhları vs. gibi şeylere zekât düşmez.

C) Kitaplara, radyo, televizyon ve bilgisayara zekât düşmez.

D) 3 takımdan az olan elbiseye, 3 takımdan az olan kitaplara zekât düşmez.

E) Borçlu olanlara zekât farz olmaz.

S.4- Hocam! Alacaklarım var. Bunlara zekât düşer mi? Alacağımı zekâta sayabilir miyim? Açıklar mısınız?

C.4-

Alacakların Zekâtı;

A- Kuvvetli Alacaklar: Ticari münasebetten doğan alacaklar. Ödünç verilen alacaklar.

Bunlar inkâr edilmiyor da tahsil edilecekse zekât farz olur.

  • Orta Alacaklar: Ticari alış-verişten doğmayan emanet olarak verilen alacaklar.

Para ve değerli eşya bu kabildendir.

C- Zayıf Alacaklar: Bir mal karşılığı olmayan ödünç verilen veya mirastan intikal eden alacaklar. Bunlar alındıktan sonra zekâtı verilecektir.

Not: Alacaklı olduğun bir mal ve parayı zekâta mahsup edemezsiniz. Verirken niyet şarttır. Verirken emanet olarak veriyorsun veya mal karşılığı alacağını tahsil edemiyorsun Bu tür alacakları zekâta sayamazsınız.

S.5- Hocam! Ben devlete vergi veriyorum. Verilen vergi zekât yerine geçer mi? Ulusal bir kanalda vergi zekât yerine geçer dediler. Siz ne dersiniz? 

C.5- Kur’an-ı Kerim’de zekât 8 sınıf insana verilir. Fakirin hakkıdır. Temlik esası vardır.

Zekât: 1- Fakirlere. 2- Miskinlere. 3- Zekât Memurlarına. 4- Müellefe-i guluba. (Kalpleri İslam’a ısındırılmak istenen kimselere) 5- Yolda kalmışlara. 6- Mücahitlere. 7- Kölelere.     8-Borçlulara verilir. Gazilere verilir.

Verginin yeri başkadır. Nereye harcandığı bellidir. Vergi ile zekâtı karıştırmamak lazımdır. Zekât farzdır. İnanmış insanlar verir. Hiçbir zaman vergi zekât yerine geçmez.

S.6- Hocam! Zekât kimlere ve nerelere verilmez? Açıklamanızı bekliyoruz.

C.6-

A) Gayri Müslime zekât verilmez.

B) Usule zekât verilmez. Anne, baba, dede, nine yukarı doğru çıktıkça zekât verilmez.

C) Fürua zekât verilmez. Oğlana, kıza, toruna torunun torununa aşağı indikçe zekât verilmez.

D) Dinen zengin sayılanlara zekât verilmez.

E) Cami inşaatına, Kur’an Kursu inşaatına, malzemesine, su kanalizasyon masraflarına, ölünün kefenine zekât verilmez.

F) Zengin bir kimsenin buluğa ermeyen çocuğuna zekât verilmez.  

S.7- Hocam! Tarladan kalkan her mahsulün zekâtı var mıdır? Masraf düşülecek mi? Açıklar mısınız?

C.7-

İmamı Azam Efendimize göre; çıkan mahsullerin zekâtı verilecektir.

İmamı Ebu Yusuf ve İmamı Muhammed’e göre; 5 Vesk’ten aşağı olursa zekât olmaz. 1 Vesk=60 sa’ oda= 62400 dirhem eder. 5 Vesk=653 Kg.’ın altındaki zirai mahsullerin zekâtı yoktur.

Öşürden masraf düşülmez. Zaten yağmurla sulanıyorsa 10’da 1, emekle masrafla sulanıyorsa 20’de 1 öşür verilecektir. Masraf yarı yarıya zaten düşülüyor demektir.

S.8- Sayın Hocam biz arıcılık yapıyoruz. Arının veya balın zekâtı var mıdır? Açıklar mısınız?

C.8-

Hanefi Mezhebine göre; baldan zekât verilecektir. Arazi mahsullerinde olduğu gibi ondanda zekât verilir. 10’da 1 verilecektir. Öşür topraklarından bal elde edilmişse 10’da 1 öşür verilecektir farzdır.

Şafii Mezhebine göre; bal süte benzetiliyor. Nasıl süt hayvandan alındığı için zekâtı yoksa balda aynı şekilde olduğu için zekât verilmez denmektedir.

Biz burada Hanefi Mezhebini tercih ediyoruz. Başka görüşlerde var. Yani çıkan baldan 10’da 1 öşür verilecektir.

S.9- Hocam! Bizim ortak koyunumuz var. Bunların zekâtını nasıl vereceğiz? Hesabını nasıl yapacağız? Açıklar mısınız?

C.9-

Hanefi Mezhebine göre; Ortak olan mallar her biri 40 koyuna sahip olursa zekâtı verilecektir. Yani; 40 koyunda 1 koyun siz zekât vereceksiniz. Ortağınızda 40 koyunda 1 koyun zekât verecektir.

Şafii Mezhebine göre; Ortaklık ya hayvanlarda olur veya diğer mallarda olur. Koyunlarda olursa 40 koyunu olan 1 koyun zekât verecektir. Diğer mallarda olursa herkes hissesi kadar zekât verir. Veya ortadan verilirse ikisi de zekât yerini bulur.

Selam ve dua ile Allah (C.C)’a Emanet olunuz. 15 Haziran 2017 Perşembe 

------

İletişim: GSM.0. 505.772 15 93

aligalip-dogan@hotmail.com

İlk yorum yazan siz olun
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.