S.1) Hocam dedem vefat etti, babam 40. ve 52. gecesini yapacağız der, ben de İslam’da böyle bir şey olmaz dedim fakat dinlemedi, sizden açıklama bekliyorum.
C.1) Bazı yörelerde böyle adetler var. Bize komşu olduğu için İran’dan gelmiş İslam’da 40. 52. gece diye bir şey yok bunlar bidat hareketlerdir. İslam’la bağdaşmaz. Kitap, sünnet, icma ve kıyas gibi İslam’ın ana kaynaklarında olmayan bir şey, bundan kaçınmak lazım. Ölmüş insanın arkasından her zaman okunur, yâd edilir, hatimler okutulur, onun adına hayırda yapılır.
S.2) Hocam! Bazı yerlerde mezarların üstünden geçiliyor, patika yol yapılmış, mezarın üzerine basıp geçmek caiz midir?
C.2) Hanefi ve Şafii Mezheplerine göre mezarların üstüne basmak mekruhtur. Doğru değildir, çaresiz kalınırsa o takdirde basılabilir. Abdullah İbni Mesud “Bir mezarın üstüne basıp geçmektense ateşe basmayı tercih ederim.” demiştir. Mezarlıklar arasında insanların geçişi için belediyeler yol yapacaklar, şayet yol yaparken eski mezarlık olup oradan yol geçireceklerse mezar sahipleri ile görüşülüp kemikler toplanır, başka mezarlıklara gömülür.
S.3) Kadınlar cenaze namazı kılabilir mi? Kabir ziyareti yapabilirler mi açıklar mısınız?
C.3) Cenaze namazı kılmak erkeklere farzı kifayedir. Kadınlara farz değildir ama onlar kılarsa nafile olarak kılarlar çok sevabı var. Peygamber (sav) şöyle buyurur, “Kim cenaze namazı kılarsa Uhud Dağı kadar ecri var, cenazeyi taşır kabre de giderse bir Uhud Dağı kadar mükâfat alır.” Bayanlar da nafile olarak giderler. İlk önceleri kabir ziyaretini Peygamber (sav) erkek ve kadınlara yasaklamıştı. Sonra efendimiz bu yasağı kaldırdı, kadınların da şartlarına uygun olarak kabirleri ziyaret etmesi sünnettir.
S.4) Hocam arkadaşın biri hastalandı, hocaya gitmiş, senin içinde cin var kendi idrarını içersen Cin çıkar demiş, bizde içirtmiyoruz, cevabınızı bekliyoruz.
C.4) Psikolojik olarak tedaviye ihtiyacı var. Siz önce o arkadaşı ruh ve sinir hastalıkları kliniğine götürün onu mutlaka tedavi ettirin. Haramdan şifa olmaz. Hanefi ve Şafii mezheplerine göre içki, zehir ve necis olan şeylerle tedavi olmak haramdır. İdrar asittir, adamın midesini deler sağlığa zararlıdır. Cin idrar içmekle çıkmaz. Suya; 3 Fatiha, 3 İhlas, 3 Felak, 3 Nas okuyun, o suyu içsin. Cinden ve sihirden korunur. Sakın ha sakın idrar içirmeyin adamı iyice hasta edersiniz.
S.5) Hocam bizim mahallede bir köpek var, tam ezanlar okunurken uluyor, köpek uluması, baykuş ötmesi hayra alamet değil diyorlar ne dersiniz?
C.5) Ebu Hureyre (Ra.) Enes bin Malik (Ra) dan nakledilen bir hadiste Peygamber (sav) şöyle buyurur. “Eşyada uğursuzluk yoktur.” (Buhari-Müslim) Başka bir hadiste Efendimiz (sav) şöyle buyurur. “Baykuş ötmesinde, yıldız batmasında ve safer ayında bir uğursuzluk yoktur” bunların batıl inanç olduğu ortaya çıkıyor, İbni Mesut (Ra.) dan rivayet edilen bir başka hadiste ise “Uğursuzluğa inanmak şirktir” üçer defa tekrarlayarak uğursuzluk insanın kalbine geldiği zaman Allah onu tevekküle götürüyor. (Davud, Tirmizi, İbni Hıbben) İslam’da uğursuzluğa inanmak yoktur, köpeğin uluması ezana uymasıdır, Baykuşun ötmesi kendi adetidir. Müslüman bunlardan olumsuz bir şey çıkartmaz. Baykuş bir hayvandır, onun ötmesi tabidir, insanın konuşması ne ise o hayvanın ötmesi de aynıdır.
S.6) Hocam esnafım bize dolar gelir o an yanımızda karşılayacak TL olmayınca bir iki gün sonra dolar bazında üzerini veriyoruz. Bu değiştirmede bir yanlışlık var mı? İslam’a göre açıklar mısınız?
C.6) Buna sarf denir, bu işi yapanlara da sarraf denir, bu çok hassas bir konu Hanefi ve Şafi mezheplerine göre aynı cinsten olsun olmasın parayı parayla değiştirmek demektir. Yani doları TL ile Euro’yu Dolar’la değiştirmeye Saf denir. Bu değiştirme esnasında her iki paranın da peşin hazırda olması gerekir. Örneğin; adam diyor ki bana 100 Euro veya Dolar lazım yarın TL getireyim derse bu satış bu değiştirme iki mezhebe göre caiz değildir. Para değiştirenlerin her ikisi de orda olacak para da olacak bu tür alış-verişin, değiştirmenin veresiyesi olmaz. Haramdan sakınmak lazım.
S.7) Hocam birine 3000 dolar burcum var, öderken buna TL olarak ödeyebilir miyim. Bir sıkıntı olur mu? Açıklar mısınız?
C.7) Bir şartla ödeyebilirsin, ödeyeceğin gün dolar kaç TL ise o fiyattan ödersin, daha önceki kurdan ödenmez. Geçerli kur parayı ödeyeceğin kurdur.
S.8) Hocam birisinde alacağım var, borcunu zamanında ödemedi, bundan vade farkı alabilir miyim?
C.8) Bu konuda Hanefi ve Şafi mezheplerine göre borcunu zamanında ödemeyen bir kimseden vade farkı almak, yani alacağından 1 TL fazla almak faizdir. Vade farkı alamazsın haramdır. Ancak borç verirken o günkü altın döviz kuruna çevirip alırken senden dolar olarak altın olarak alacağım diye anlaşmışsanız tamamdır. Böyle olursa vade farkı alabilirsin.
Selam ve dualar. 11 MAYIS 2016
Ali Galip DOĞAN/İrşad dayanışma Vakfı Başkanı