Soru 1: Hocam, bir kanalda kurban parasını fakirlere dağıtın, kan akıtmayın. Hatta fakirlere ayakkabı dağıtın, kurban kesmeye gerek yok diyorlar. Ne dersiniz?
Cevap 1: Fatih devri şeyhülislamlarından büyük âlim Molla Hüsrev şöyle der: Kurban kesme günlerinde kurbanını kesmek parasını tasadduktan daha efdaldır. Zira kurban kesmek “Vacip müekked sünnettir” Tasadduk ise sadece tatavvudur (nafiledir). Venhar kelimesi boğazlamak anlamına geliyor. Bu bakımdan kurban kesmek yerine parasını vermek caiz değildir.
Soru 2: Hocam, sevabını ölüye bağışlamak üzere kurban kesebilir miyiz? Kesilmez diyenler de var. Siz ne dersiniz? Açıklar mısınız?
Cevap 2: Hanefilere göre parasıyla kurbanlık alıp ölmüş kimse adına kurban kesilebilir. Hazreti Ali Kurban Bayramı’nda 2 tane kurban kesti. Bunu gören Hanes ya Ali, bu iki taneyi neden kestin diye sordu. Hazreti Ali cevaben Efendimiz (s.a.s) benim vefatımdan sonra benim için de kurban kes buyurdu. İşte ben de onu kesiyorum. Buradan da vefat eden adına kurban kesilebilir.
Soru 3: Hocam, kurban günlerinde kurbanını kesemeyen kimse kurbandan sonra ne yapacaktır. Açıklar mısınız?
Cevap 3: Burada iki farklı görüşler vardır: 1- Kurbanını kesemeyen kimse parasını fakire verir, kurban borcundan kurtulur. 2- ve ya canlı olarak kurbanı canlı olarak bir fakire verebilir, kesmesine gerek yok. Bu kurbanı güvenilen bir – öğrencisi olan vakıf ve derneğe verebilirsiniz.
Soru 4: Kurban kesmek vakti ne zaman başlar ve ne zaman biter. Bayram namazı kılınmadan kurban kesilirse ne olur? Geçen yıl Hacda idim, bizim kurbanlar namazdan önce kesilmiş. Ne yapmalıyız?
Cevap 4: Hanefi mezhebine göre birinci bayram günü bayram namazı kılındıktan sonra başlar, üçüncü günü akşam sona erer. Şafii mezhebine göre kurban kesmek sünnettir. Dördüncü günü akşam sona erer. Bayram namazı kılınan yerlerde namazdan önce kesilen kurban, kurban yerine geçmez, ancak et yerine geçer. Sizin kurbanınız erken kesilmişse o kurbanın iadesi lazım, o da Mekke’de kesilir.
Soru 5: Teşrik tekbirleri ne demektir? Ne zaman başlar ve ne zaman biter. Unutulursa ne yapılacaktır. Nasıl telafi edilecektir. Açıklar mısınız?
Cevap 5: Teşrik tekbirleri kurban bayramına has bir usuldür. Kadın, erkek namazdan sonra cemaatle ve ya münferid kılarsa tekbir getirilecektir. Arafa günü sabah namazından sonra başlar, dördüncü gün ikindi namazından sonra biter. Şayet bir kimse tekbir getirmeyi unutmuşsa ondan sonraki namazından sonra kaza eder ve teşrik tekbirini söyler. Yani kaza eder, kadın, erkek eşittir, hiç fark etmez.
Soru 6: Kurban kesmek ne zaman vacip olmuştur? Niçin kurban kesiliyor? Zevk için mi hayvanlar kesiliyor, bunu merak ediyoruz. Açıklar mısınız?
Cevap 6: Hicretin ikinci yılında Medine’de emredildi. Peygamberimiz (s.a.s) her yıl ikişer kurban keserdi. O günden bu güne kadar Müslümanların kurban kesmesi vaciptir.
Soru 7: Hocam, hangi hayvanlardan kurban kesilir, yaşları ne olacaktır. Cevabınızı bekliyorum.
Cevap 7: a-koyun, keçilerden; b-sığır mandadan; c- deveden kurban kesilir.
Koyun - semiz olan, altı ayını dolduran koyun kurban kesilir. Keçilerde 12 ayından gün alan hayvan ancak kurban kesilir.
Sığır manda 24 ayını doldurmuş, iki yaştan gün almış olması lazım. 23 ay 20 günlük olsa o sığırdan kurban olmaz. Kapak atma olayı isabet etmeyebilir. Bu beslenmeyle ilgilidir. Kurban kesenlerin yaş sınırına dikkat etmeleri gerekir.
Deve – develerde 5 yaşını doldurmuş olacaktır. 5 yaşını doldurmayan develerden kurban olmaz.
Soru 8: Hocam, şimdi bir usul çıkmış. Adam peygamberimiz (s.a.s) adına kurban keseceğiz, ciğeri şu fiyat, sağ budu şu fiyat, kaburga şu fiyat diye yazmışlar. Para topluyorlar. Bu kurban, kurban olur mu?
Cevap 8: a- Kurbanda niyet şarttır. 7 kişi kurban kesse, içlerinden birinin niyeti kurban değil, et ise, tümünün kurbanı caiz, sahih olmaz.
b- Sığır manda, deve 1 ile 7 kişi adına kesilir, koyun ise bir kişi adına kesilir.
Bu para toplayanlar, kaç kişiden vekâlet aldı? Kaç kişi adına kesiyor? Bunlar bilinmiyor. Bu tür kurban kesilmez. Şayet kesilecekse adam gibi dinin emrettiği şekilde kesilmelidir.
Soru 9: Hocam, Mekke’de bayram bizden bir gün sonra yapılıyor. Arafa günü kurban kesilemez, et yerine geçer, ne yapmamız gerekiyor? Kime uymalıyız? Cevabınızı bekliyoruz.
Cevap 9: Her kez bulunduğu ülkeden sorumludur. Biz Türkiye’de bayram yapıyoruz. Kesilen kurbanlarımız, kurban yerine geçer. Suudi Arabistan ise bir gün sonra yapıyor. Orada bulunanlar da oraya uyarlar. Fıkhı mevzuat bu veçhiledir. Müsterih olunuz.
Soru 10: Hocam, besmelesiz kesilen hayvan yenir mi? Ben geçen yıl koyun keserken heyecandan unuttum. Sordum, soruşturdum, bu kurban yenmez dediler. Senin kurbanın olmadı, eti de haramdır dediler. Ne yapmalıyım?
Cevap 10: Hayvan keserken kasten, bilerekten besmele çekilmezse o et yenmez, haram olur. Peygamberimiz (s.a.s) şöyle buyuruyor: “İnnemel ağmalu bi niyet” (Hadis) Ameller niyete bağlıdır. Hayvan keserken şayet unutulmuşsa kestikten sonra üzerine besmele çekilirse o et helal olur. Burada hata edilmiş. Siz heyecandan unuttuk diyorsunuz. Unutturan Allah’tır. Siz de art niyet, kasıt olmadığı için üzerine besmele çekip yerdiniz.
Soru 11: Hocam, kiloyla kurban satılıyor. Bu tür alış-veriş caiz midir? Açıklar mısınız?
Cevap 11: Hayvanın satılması caiz olmayan organları da satılıyor. Öd kesesi, idrar torbası pisliği, kanı satılması caiz değildir. Bu tartıda onlar da aynı fiyattan satılır. Kilosunu, fiyatını öğreniyorsunuz, pazarlık edip alırsınız. En güzeli, en faziletli olanı da budur. Şüpheli şeylerden kaçınmak lazımdır. Faziletli olanına bakmalıyız. Yılda bir kere kurban keseceğiz. Hiç olmazsa faziletli olanını araştırıp uygulayalım.
Soru 12: Hocam, kurbanın derisini nereye vermeliyiz? Kasaba ücret olarak verebilir miyiz?
Cevap 12: Allah (cc) kurbanın ne eti, ne kanı Allah’a ulaşmaz, ancak takvamız ulaşır buyrulmaktadır. Böyle olunca kasaba ücret karşılığında kellesini, derisini veremeyiz. Kurbanın kesimine, yüzümüne ayrı ücret verilecektir. Kurbanın derisini, kellesini fakirlere, yoksullara vermeliyiz. Dini müesseslere verilebilinir. Ancak güvenilen bir yer olmalıdır. Bilmediğiniz, emin olmadığınız yerlere de vermeyiniz. Camii inşaatlarına vermemeliyiz, öğrenci okutan yerleri tercih edin.
Selam ve Dualar
Ali Galip DOĞAN/İrşad Vakfı Başkanı
aligalipdogan.blogspot.com / aligalipdogan@gmail.com
aligalipdogan@irsadvakfi.com / aligalip-dogan@hotmail.com