Enerji Bakanı: Enerji Borsası İle Türkiye'de Cazibe Merkezi Oluşturacağız

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Türkiye Enerji Borsası’nın (EPİAŞ) sadece Türkiye ile ilgili değil aralarında istikrara kavuştuğunda Suriye, Filistin, Lübnan, Libya gibi ülkelerinde aralarında olduğu 7-8 ülke için de enerji piyasa fiyatlarının oluşacağı bir yer olacağına işaret etti. EPİAŞ ile Türkiye’de bir cazibe merkezi oluşturacaklarını belirten Yıldız, enerji borsası merkezinin Ankara, İstanbul yada Kayseri’de olmasının önemli konu olmadığını kaydetti. Elektrik piyasasında iyi bir denge kurmanın önemini de vurgulayan Bakan Taner Yıldız, “Hem üretici hem de tüketiciyi koruyan bir yapı oluşturmalıyız. Biz yüzde 100’ü yönetiyoruz. Biz koltuk değnekleriyle değil, kendi ayakları üzerinde koşabilen, yürüyebilen bir yapı oluşturduk.” diye konuştu.

Bakan Yıldız, SETA Vakfı’nın 30 Mart 2013 tarihi itibariyle yürürlüğe giren 6446 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun Türkiye’ye getirdiği en önemli yenilik olan 'Enerji Borsası' konusunda düzenlediği panele katıldı. Toplantıya, Yıldız’ın yanı sıra Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Hasan Köktaş, Borsa İstanbul (BİST) Başkanı İbrahim Turhan ve Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) Başkanı Nihat Özdemir de konuşmacı olarak katıldı.

Etkinliğin başlangıcında SETA Vakfı Ekonomi Direktörü Erdal Tanas Karagöl ve Ülkü İstiklal Mıhçıokur tarafından hazırlanan 'Türkiye’de Enerji Borsası' adını taşıyan analizin özeti okundu. Toplantının genelinde; Türkiye’de enerji piyasasının oluşumu, kamunun, üreticilerin ve tüketicilerin Enerji Borsası’ndan beklentileri ve bu beklentilerin gerçekleşmesi için gerekli koşullar, BİST ve Enerji Borsası’nın benzerlikleri ve farklılıkları, Enerji Borsası’nın kuruluş yapısı ve lokasyonu, Enerji Borsası’nın işlerlik kazanması ve amaçlarına ulaşması için uygulanması gereken politika önceliklerinin neler olduğu sorularına cevaplar arandı.

“ENERJİDE ARZ GÜVENLİĞİ VE YATIRIMCI ÇEKMEK ÖNCELİKLİ HEDEFİMİZ”

Bakan Yıldız, enerji sektöründe hem arz güvenliğini sağlamak hem de yatırımcı çekmenin, öncelikli hedeflerinden olduğuna işaret ederek, Türkiye’deki değişimden en fazla payı enerji sektörünün aldığını aktardı.

Türkiye’deki enerji politikaları ve stratejilerini adım adım yönettiklerini vurgulayan Yıldız, 30 Mart 2013 tarihi itibariyle yürürlüğe giren 6446 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun kırılma ve dönüm noktası olduğunu vurguladı.
Yıldız, 2001 yılından itibaren hizmetlerin, özel sektör marifetiyle vatandaşlara götürülmesi yönünde düzenlemeler yapıldığını belirterek, “Piyasalardaki olumlu tepkilerle büyümeyi sağlıyorsun. Siyasi istikrarla beraber özel sektör bu güvene karşılık verdi. Şimdi elektrik arzında özel sektörün payı üçte iki oldu. Doğalgaz sektörünün yüzde 70’i de özel sektörün elinde.” dedi. Yıldız, elektrikle ilgili Türkiye’deki 21 dağıtım bölgesinin devrinin de Ağustos ayın sonuna kadar gerçekleştireceklerini söyledi. Makul kararlarla oluşan bir piyasa oluşturduklarını kaydeden Yıldız, siyasi istikrar ve piyasa derinliği sağlamanın önemine işaret etti.

Bir soru üzerine; Türkiye’nin her zaman birbirini yedekleyen enerji kaynak çeşidi oluşturması gerektiğini ifade eden Yıldız, her bir kaynağın avantajları ve dezavantajları olduğunu anlattı. EPİAŞ’ın elektrikle başlamasını doğalgazın kendilerini bloke etmesiyle açıklayan Yıldız, “Elektrikten başlamak doğru oldu. Hazır olan piyasalara hızlı şekilde girmemiz lazım.” dedi.

BİST BAŞKANI: ENERJİ BORSASI ÖNEMLİ BİR AKTÖR OLACAK

Borsa İstanbul (BİST) Başkanı İbrahim Turhan da konuşmasında, neden enerji konusunda bir borsaya ihtiyaç olduğunu anlattı. Borsa’nın üretici ve tüketici dışında bütün alıcı ve bütün satıcıları bir araya getirdiğine işaret eden Turhan, borsanın bütün kesimlere açık, herkesin gözü önünde şeffaf diğer ilişki biçimlerine göre daha sağlıklı olduğunu anlattı. Borsanın sektöre yapacağı en büyük katkının derinlik olduğundan söz eden Turhan, piyasaların liberalleşmesi için borsanın olması gerektiğini, BİST olarak EPİAŞ ve emtia borsalarını çok önemsediklerini söyledi. Turhan, EPİAŞ’ın enerji fiyatlarının belirleneceği bir borsa olacağını hatırlatan Turhan, Türkiye’nin bölgesel bir aktör olmasında EPİAŞ’ın önemli bir fırsat olduğuna işaret etti.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Hasan Köktaş ise Türkiye Enerji Borsası’nın kuruluş taslağının oluşturulma aşamalarından söz etti. Söz konusu borsayı oluşturmak için 2006 yılından bu yana enerji sektörünün bütün taraflarıyla görüşmeler yapıldığına dikkat çeken Köktaş, Türkiye’nin iki çarpanlı büyümesinde enerji sektörünün payına vurgu yaptı. Enerji sektörünün çok hızlı ve dinamik bir sektör olduğunu belirten Köktaş, EPİAŞ’ta muhtemel senaryolara göre özel sektör payının yüzde 30, TEİŞA-Botaş payının yüzde 30, BİST’in yüzde 30 ve stratejik ortak payının ise yüzde 10 olacağını aktardı.

Köktaş, paydaşlarla birlikte muhtemel senaryoları çalıştıklarını kaydederek, “Başarı hikayesi yazmak için özel sektörün işin içinde olması yaklaşımımız var. Sadece elektrik sektörü değil doğalgaz piyasasından da sistemin içine girmeye merakı olanlar oludğunu gördük. Bu bizim için çok önemli bir unsur.” diye konuştu. Köktaş, Türkiye Enerji Borsası’nın merkezinin İstanbul yada Ankara olmasının her türlü bilgiye gerçek zamanlı ulaşıldığı bir zamanda tartışılacak bir konu olmadığını dile getirdi.

İŞADAMI NİHAT ÖZDEMİR: ÖNÜMÜZÜ AÇIN

Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) Başkanı Nihat Özdemir de dernek olarak amaçlarının sanayiye, ticaret yapanlara ve vatandaşlara ucuz enerji vermek olduğunu belirterek, EPİAŞ’ın kurulmasının kendilerini umutlandırdığını anlattı. Enerji borsasının piyasanın düzenlenmesine katlı sağlayacağını söyleyerek, enerji piyasasında olanların risklerini de azaltacağını dile getiren Özdemir, rekabet arttıkça işleyişin daha sağlıklı hale geleceğini söyledi. Elektrikte kamu payının azaltılması gerektiğini savunan Özdemir, “Devletin ağırlığı azaldıkça oluşacak fiyatların daha akılcı olacağına inanıyorum. EPİAŞ Avrupa’nın üçüncü büyük borsası olma yolunda.” şeklinde konuştu. Özdemir, Türkiye’de enerjinin önemli oyuncuları olarak kendilerinin önünün açılmasını isteyerek, “EPİAŞ bizim için iyi ortam oluşturdu. Önemli bir fırsat ele geçirmişiz, bunu iyi değerlendirelim.” dedi.


CİHAN