Dünya hayatına kendimizi o kadar çok kaptırmışız ki... Gözümüzü bulayan o yalancı ihtişam, maalesef asıl gayeyi unutturmuş bizlere. Çok yoğunuz. Başımızı kaldıracak vaktimiz yok. Herkes, “Vaktin bereketi kalmadı, vaki nasıl geçiyor anlamadım” diyor...
Sanayici mal yetiştireceğim diye veya iş yok, çalışanıma nasıl para vereceğim diye gününü bitiriyor, başkan, yaklaşan seçimlerin telaşında, gazeteci, nasıl haber yaparımın derdinde, işçi yetiştiremediği parası ve çocuğunun isteğini karşılayamamanın üzüntüsünde.
Dünya hayatına bağlandık kaldık. Denizde savrulan gemi gibi, sonumuza yaklaşıyoruz.
Celaleddin Rumi, dünya hayatını çocukların birbirleri arasında evcilik oynamasına benzetiyor. Mesnevide zaten mesajlar hep hikayeler üzerinden verilir. Bakalım Celaleddin Rumi, dünya hayatına bağlılığı bizlere nasıl anlatmış...
**
Bedeni beslemek, onun ihtiyaçlarını gidermek için bir sanat öğrendin; bir işin var, bir mesleğin var. Rûhunu beslemek için de din san'atını öğrenmeye çalış! San'at ve meslek yüzünden dünyada giyinmiş, kuşanmış ve zengin olmuşsun; öte tarafa; ahirete gidince ne yapacaksın?
Daha bu dünyada iken bir san'at öğren ki, ahirette işine yarasın; sana ilahî mağfiret kazandırsın. Öbür dünya da, yani ahiret âlemi de pazarlarla, kazançlarla dopdolu bir şehir gibidir. Sen, kazancın yalnız bu dünyada olduğunu sanma!
Cenab-ı Hakk "Bu dünyanın kazancı öbür dünyanın kazancının yanında çocuk oyunu gibi kalır?" diye buyurdu. Mesela; bir çocuk başka bir çocuğa doğru koşar; onunla konuşuyormuş, şakalaşıyormuş gibi bir şeyler yapar. Çocuklar oyun oynarlarken dükkan yaparlar, yalancıktan alış veriş ederler,
fakat kar elde edemezler, ancak vakit geçirirler. Gece olunca yalandan dükkan açan çocuk, eve aç olarak döner. Öbür çocuklar giderler, o tek başına kalakalır. Bu dünya da o çocukların oyun yeri gibidir. Gece de ölümü göstermektedir. Ey bu yalan dünyada "Ticaret yapıyorum, helal-haram gözetmeksizin kazanıyorum." diyen gafil! Sen de o çocuk gibi hayırlı işler, faydalı eserler ortaya koymadan; elin boş, kesen boş, kendin ise yorgun bitkin bir halde mezara girersin.
Ey akılsız kişi! Din kazancı Allah aşkıdır; gönül cezbesidir. Onun için de kabiliyet ve istidad demek olan Hakk nûru lâzımdır. Fakat bu alçak nefs seni geçici, fani kazanç elde etmeye çalıştırır. Ey zavallı! Ne zamana kadar geçici kazanç arkasında koşacaksın? Onu artık bırak! Eğer o alçak nefs senden yüce bir kazanç dilerse, sakın aldanma! Çünkü o isteğin arkasında o düşman nefsin bir hilesi vardır.