Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıkladığı döviz endeksli mevduat hesabı doların hızlı bir şekilde değer kaybetmesine neden oldu. Erdoğan açıklamasında 'Bundan sonra hiçbir vatandaşımızın 'kur daha yüksek olacak' diye mevduatını Türk lirasından dövize geçirmesine ihtiyaç kalmayacak.' dedi. Bu açıklamanın ardından dolar yüzde 30'a yakın düştü. 18 lirayı aşan dolar 11.20'e kadar, 20 lirayı aşan euro da 12.76'ya kadar geriledi.
DOLAYLI OLARAK FAİZ YÜKSELTİLDİ
Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi, Kalkınma İktisatçısı Prof. Dr. Mehmet Alagöz, döviz kurunun yükseğe çıkmasını Merkez Bankası (MB)'nin sağladığına dikkat çekti. Faiz indiriminin piyasa gerçeklerine aykırı olduğunu ifade eden Alagöz, “Aynı Merkez Bankası, dövize çevrilebilir mevduat sistemiyle dolaylı olarak faizleri tekrar yükseltti” dedi. Dolaylı faiz artışıyla birlikte döviz kurunun düştüğüne dikkat çeken Alagöz, “Bu dönemde piyasa, hem MB'nın hem de hükümetin doğru politikalar uygulamadığını anlar ise piyasa aşırı şekilde tepki vererek, döviz kuru tekrar yükselir” şeklinde konuştu.
BU SİSTEM BİR KEZ UYGULANDI BAŞARILI OLUNAMADI
“Geçmiş 2 buçuk aylık dönemde dövizi yükseltenlerin dış güçler olduğunu söyleyenler vardı. Ekonomiye bakıldığında durumun böyle olmadığını görüyoruz” diyen Prof. Dr. Alagöz, daha sonra şunları söyledi: “Artık her şey içeride dönüyor. Bu arada yerli spekülatörler kazandı, kaybeden vatandaş oldu. Döviz geriledi ama piyasadaki pahalılık devam edecek. Düşük gelirli vatandaşın dövizle altınla zaten işi yoktur. Dövize çevrilebilir mevduat sistemi Türkiye'de geçmiş yıllarda sadece bir kez uygulandı. Başarılı olunamadı. O dönem bu sistem uygulandığında en büyük ekonomik darboğazla karşılaşıldı. Bu modelde ekonomide üretim yoksa eskiye oranla çok daha büyük zararlar yaşanabilir. Hükümetin rasyonel davranması gerekir. Taleplerin iyi okunması şart. Popülizme dayanan politikalardan uzaklaşmak gerekir.”
KAZANAN SPEKÜLATÖRLER VE BANKALAR OLDU
Dövize çevrilebilir mevduat sistemiyle paranın Türk lirasında tutulmasının teşvik edilmek istendiğine vurgu yapan Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi, Kalkınma İktisatçısı Prof. Dr. Mehmet Alagöz, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Hükümet, 'benim verdiğim faiz oranı size kazanç sağlayacak, döviz daha fazla kazandırırsa aradaki farkı ben sana ödeyeceğim' diyor. Aradaki farkı kim ödeyecek? Vergisini verecek Türk milleti ödeyecek. Ek gelir de bir faizdir, ranttır. Kazanan bankalar olacak. Böyle bir uygulama vardıyba MB neden 3 ay önce gerçekleştirmedi, dolar ve euro bu kadar arttı? Bankalar kazanmaya devam ediyor. Spekülatörlere para kazandırıldı. Türk milletinin zerre kadar suçu yok.”
BU POLİTİKALAR GENELDE TEHLİKELİDİR!
Uygulanan politikalarla kısa süre içinde sistemin başarılı olup olmayacağının netleşeceğini dile getiren Alagöz, “Sorunları ortadan kaldıracak, bilime uygun politikalar uygulanmaya konulursa başarılı sonuçlar alma ihtimali var” diye konuştu. Hükümetin politikalarına bakıldığında ülkedeki yerli ve milli değeri artırıcı politikalar üretemediğini gözlemlediğini kaydeden Alagöz, “Endişelerimiz var. İnşallah hükümet üretime odaklanır. Bu tür politikalar tehlikelidir. Baskın bir seçim kararı çıkarsa politika tutmaz. Seçim öncesi alınmış bir karar da olabilir. O yüzden hükümetin belirsizliği kaldırması ve sağlam adımlar atması gerekir. Hayat pahalılığına neden olan uygulamaları azaltıcı politikalar izlemesi şart” dedi.
EMRE ÖZGÜL