Konya'da bulunan çok sayıda yapı denetim firması her gün onlarca inşaatı denetliyor. Ancak mevzuat ve denetleyiciler ile inşaat firmaları arasındaki ilişki nedeniyle sağlıklı bir denetim yapılamıyor. Yapıların denetimi büyük önem arz ediyor. Konya'da Zümrüt faciasından sonra yapı denetimine büyük önem verilmeye başlandı. Ancak denetimde istenilen seviyeye henüz ulaşılamadı.
Bir yanda lüks ve kaliteli konutlar inşa ediliyor bir yanda da yasal mevzuata tam olarak uygun olmayan binalar yükseliyor. Bu durumda beraberinde ciddi sıkıntılar getiriyor. Diğer pek çok alanda olduğu gibi yapıda da denetim eksikliği sözkonusu. Yasal düzenlemelerin yapı denetim firmalarının gücünü zayıflattığını belirten sektör temsilcileri ise yapı denetimdeki sıkıntılara dikkat çekti, düzenleme istedi.
FİRMANIN YETKİSİ ARTIRILSIN
Konya Yapı Denetim Derneği Başkanı Selman Baş, alanda yaşanan sıkıntıları dile getirdi. Yeni sistem ve sektörel sıkıntılar ile ilgili değerlendirmeler yapan Baş, yapı denetim firmalarının yetkilerinin artırılması gerektiğini belirtti. Baş, “Firmalar fenni mesuller, proje hizmetleri ve danışmanlık hizmetlerinden ya da başkaca mesleki ticari faaliyetlerinden denetime fırsat bulamıyor. Ancak yapı denetim firmalarının tanımlı tek bir işi vardır. Oda 'denetimdir'. Bu gerçekten önemli. İnsanların, yıllar boyu hayatlarını ve canlarını emanet ettiği beton yapıların inşasını denetleyen mekanizmanın önemi, can ve mal güvenliği ile doğrudan ilgilidir. Diğer yandan hayat boyu birikimleriyle konut edinmek isteyenlerin kaliteli ve güvenli bir konut alması bu insanların en doğal hakkıdır. Bu hakkın en doğal koruyucuları da yapı denetim firmalarıdır. Ancak mevzuat değişiklikleri ile yapı denetim firmalarının denetim gücü adete sıfırlanmıştır. Düzenlemelerle müteahhit kesimin el güçlendirilmiş, yapı denetimler zayıflatılmıştır. Bu mevzuat değişikliğini müteahhitlerin lehine yapı denetim firmalarının aleyhine olacak şekilde defalarca değiştirmenin vebali elbette birilerinin omzunda yüklüdür” dedi.
DENETİME BAYRAKTAR DARBESİ
Baş, Eski Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar'ın bakanlık yaptığı dönemde yapı denetim sisteminde arka arkaya yaptığı mevzuat değişiklikleri ile birlikte yapı denetim firmalarının denetim gücünün elinden alındığını söyledi. Baş, konuşmasını şöyle devam ettirdi: “Erdoğan Bayraktar'ın yapı denetim sistemi içerisinde meydana getirdiği deprem, yapı denetim firmalarını gerek itibar gerekse maddi ölçekte çökertmiştir. Can ve mal güvenliğini teminen kaliteli ve güvenli yapılar amaç edinilecek, ancak bu amacın en önemli ayağı olan denetim mekanizmasını da mevzuat eliyle felç edilecek. Bu koskoca bir samimiyetsizliktir. Mevzuatın, can ve mal güvenliği adına bir saygınlığı ve samimiyeti kalmamıştır. Bu etki o kadar fazla olmuştur ki, serbest meslek erbabı mühendis mimar kadrosu da bu depremden nasibini almıştır. Ülke gündeminin ağır sorunlarla meşguliyetinden dolayı bu depremden sektör haricindeki kamuoyunun haberi olmamıştır.”
YAPI DENETİMDE SIKINTI BÜYÜK
Yapı denetim firmalarının görevlerini yapamaz hale getirildiğini dile getiren Baş, “Can ve mal güvenliği diyeceksiniz, kaliteli yapılaşmalardan bahsedeceksiniz, sağlıklı ve güvenli binalardan söz edeceksiniz, standartlara uygun ve konforlu yapılar isteyeceksiniz diğer yandan bunun sağlanmasında bizlere destek çıkmayacaksınız. Bu kabul edilmeyecek bir durum” ifadelerini kullandı. Baş, konuşmasını şu cümleler ile bitirdi: “Yapı denetim firmalarından adeta mucize bekleniyor. Yapı denetim firmalarını, kanunla 'denetim' haricinde başkaca mesleki ticaretini yasaklayacaksınız. Buna mukabil ticari özlük hakları için hiçbir tedbir almayacaksınız. Bunun üstüne ihtiyaç fazlası yapı denetim firması kurdurmak suretiyle firmaları bir biri ile yarıştıracaksınız, denetim hizmet bedelleri oranını işin içinden çıkılmaz hale getireceksiniz ve denetim firmalarını müteahhitlere muhtaç edeceksiniz sonra o yapı denetim firmasından tam anlamı ile denetim görevini yerine getirmesini bekleyeceksiniz. Bir görevlendirme yaparken o görevi yapanı donatmak gerekir. Görevin aktif ve sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için mevzuatta düzenleme yapılmalı. Cezai müeyyidelerle görevlerin ifası sağlanamaz. Sorumluluğumuza verilen yetkileri kullanabilmemiz için biran önce yetkilerimiz artırılmalı, el mahkumluğumuz giderilmelidir. Yapı denetim firmaları güçlü hale getirilmelidir. Bu anlamda yapı denetim firmalarının güçlü olması, markalaşmış müteahhitler için de önemlidir.”
EMRE ÖZGÜL merhabahaber.com