Çin-orta Asya Hattında “stratejik Ortaklık”

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, Orta Asya gezisini sonlandırıyor. Mart ayında cumhurbaşkanlığı görevini devralan Cumhurbaşkanı Xi, bölge ülkeleri turu kapsamında Türkmenistan, Kazakistan, Özbekistan ve Kırgızistan’ı ziyaret etti.
Dün Orta Asya gezisinin son durağı olan Kırgızistan’a geçen Xi, bölge ülke devlet başkanları ile uzun vadeli, güvenlik ve stratejik işbirliğini öngören ortak bildiriler imzaladı.
Türkmenistan, Kazakistan ve Kırgızistan ile 10’un üzerinde ikili anlaşma imzalayan Pekin yönetimi, Özbekistan ile 15 milyar dolarlık 31 anlaşmaya imza attı. Sözkonusu anlaşmalar kapsamında Çin, bölge ülkelerine önemli miktarda yatırım yapacak. Çin’in Kırgızistan’a yatırımının 3 milyar doları bulması bekleniyor.

ENERJİ ORTAKLIĞI GÜÇLENDİRİLİYOR
Rusya’dan sonra Çin de, Orta Asya ülkeleri ile enerji ortaklığını güçlendiriyor. Cumhurbaşkanı Xi’nin bu gezisinde enerji alanında önemli anlaşmalara imza atıldı. Bölgenin doğalgaz zengini ülkesi Türkmenistan’dan Çin’e yeni bir doğalgaz boru hattı çekilmesi konusunda mutabakat sağlandı. Türkmenistan-Özbekistan-Tacikistan-Kırgızistan-Çin doğalgaz boru hattı için çalışmalar başlatıldı. Sözkonusu hat ile ilgili hem Özbekistan hem de Kırgızistan’dan destek geldi. 2 yıl içerisinde inşa edilmesi planlanan hat ile 35 yıl boyunca doğalgaz ihraç edilecek. Bu hatla, Türkmen gazının Çin’e ihracat miktarı artırılmış olacak. Hattın 225 kilometresi Kırgızistan topraklarından geçecek. Pekin yönetiminin, sadece Kırgızistan’a transit için yaklaşık 2 milyar dolar para ödeyeceği ileri sürüldü.

İPEK YOLU CANLANACAK
Cumhurbaşkanı Xi, dün Kırgızistan’da Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev ile yaptığı görüşmede, İpek Yolu üzerinde ortak ekonomik bölge kurulması yönünde bir teklifte bulundu. Bunun da Çin ile Orta Asya ülkeleri arasındaki ekonomik işbirliğini kuvvetlendirecek. Ayrıca, Çin için Orta Asya yerli mallarını ihraç edebileceği önemli bir pazar olacak. Bundan demiryolu projeleri önemli rol oynuyor. Bölge ülkelerini Çin’e bağlayacak demiryol projeleri üzerinde çalışmalar devam ediyor.
Çin ayrıca, Orta Asya ülkelerinin en büyük ticari ortağı. Pekin yönetiminin bölge ülkeleri ile dış ticaret hacmi milyar dolarları aştı.
DÜNYANIN EN BÜYÜK DOĞALGAZ BORU HATTI
Dünyanın en büyük doğalgaz boru hattı, Çin ile Orta Asya ülkeleri arasında inşa edildi. 2009 yılında hizmete açılan Türkmenistan-Çin boru hattı, Özbekistan ve Kazakistan toprakları üzerinden geçerek, Çin’e ulaşıyor. Çin ve Türkmenistan birbirinin en büyük doğalgaz işbirliği ortağı. Türkmenistan Çin'in en büyük doğal gaz tedarikçisi ve Çin de Türkmenistan'ın en büyük yurtdışı doğalgaz alıcısı. 8 bin km uzunluğundaki hat, dünyanın en uzun doğal gaz boru hattı. Çin'de 400 milyon kişinin Türkmenistan'dan gelen doğal gazdan yararlalandığı tahmin ediliyor.

CİHAN