Chp, Aym’ye Bireysel Başvuru Harcının Kaldırılmasını İstedi

CHP Kocaeli Milletvekili Mehmet Hilal Kaplan, Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) bireysel başvuruda istenilen harcın kaldırılması için TBMM Başkanlığı’na kanun teklifi verdi.
CHP’li Kaplan 2.7.1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanunu’nda değişiklik yapılması hakkındaki kanun teklifi gerekçesinde “Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yolu açılırken harç masrafı getirildi. Anayasa Mahkemesi kamu hukuku başvuru yolu olduğu için harçlar kesinlikle kaldırılmalı, vatandaşın hakkını aramasının önü açılmalıdır.” dedi.

SÜRECİ HATIRLATTI

Kamu gücü tarafından Anayasada belirtilen temel hak ve özgürlükleri ihlâl edilen bireylerin gidebilecekleri ikincil derecede bir yargı yolunu ifade eden bireysel başvurunun; 7.5.2010 tarih ve 5982 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile hayata geçtiğine işaret eden Kaplan, bu anayasal reform ile bireysel başvuru bağlamında Anayasa’nın 148. ve 149. maddeleri ile geçici 18. maddesinde değişiklikler yapıldığını, ayrıca bu değişikliklere paralel olarak bireysel başvuruyu daha da somut kılmak amacıyla 30.3.2011 tarih ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un kabul edildiğini hatırlattı.

‘HERKES’ İFADESİNE VURGU

Anayasanın 148/3. maddesine göre ‘Herkes, Anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından, ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurabilir’. AİHS’ye Ek Protokollerdeki hakların da bu kapsama dâhil olduklarını belirtmek için 6216 sayılı Kanuna ‘ve buna (AİHM’e) ek Türkiye’nin taraf olduğu protokoller’ ibaresi eklendiğini ifade eden CHP’li Kaplan, gerekçesine şöyle devam etti:
‘Anayasa ve Kuruluş Kanununa göre, kamu gücünün bir işlemi nedeniyle ‘Anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki herhangi birinin’ ihlal edildiğini iddia eden ‘herkes’ bireysel başvuru hakkına sahiptir.
Anayasal haklarının ihlal edildiğini iddia eden herkes ilk önce bu alanda asıl görevli olan olağan yargı yerleri önündeki mekanizmaları harekete geçirecek ve burada bir çözüm bulamaması halinde, iddiasını Anayasa Mahkemesi önüne taşıyabilecektir. Bu nedenle kişilere bu yola başvurmadan önce ihlale neden olduğunu ileri sürdükleri işlem, eylem ya da ihmal için ‘kanunda öngörülmüş idarî ve yargısal başvuru yollarının tamamını’ tüketmiş olmaları zorunluluğu getirilmektedir. Kanun yollarının tüketilmesi şartı, bireysel başvuruda ‘kanun yollarında gözetilmesi gereken hususlarda inceleme yapılamaz’ hükmü ile birlikte ele alındığında bu başvurunun istinaf ve temyiz benzeri veya onların uzantısı bir başvuru yolu olmadığı ortaya çıkmaktadır.”
Kaplan, 24 Eylül 2012 tarihinden itibaren bireysel başvuru almaya başlayan AYM’nin, kendisine gelen 3 bin 500 başvurunun hiçbirini kabul edilebilir bulmadığını kaydederek, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru istatistiklerine göre, Anayasa Mahkemesi’ne açılan davalarda “kabul edilmezlik” oranının yüzde 97’ler oranına ulaştığını belirtti.

“AVUKATLAR DAHİ ZORLANIYOR”

CHP’li Kaplan, “Bunları yaparken avukat dahi zorlanıyor, vatandaşın yapması imkânsız. Oysa AHİM’de başvuru çok sade ve açıklayıcı. Kısa bir form var, doldurup harçsız gönderiyorsunuz, onlar size belgelerinizi toplayıp göndermenizi istiyor. Bunu yaparken size masraf olmasın diye kendi pulunu da gönderiyor. AHİM vatandaşın işini kolaylaştırmak için pul parasını bile gönderiyor. Anayasa Mahkemesi harçları ve başvurulardaki bürokrasiyle insanları usandırıyor.” dedi.

“KISITLAYICILIĞI AŞİKAR”

Bu kapsamda, 15.09.2012 tarih ve 28422 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Harçlar Kanunu 68 nolu Genel Tebliği uyarınca Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruların harca tabi olduğunun ilan edildiğine dikkat çeken CHP’li Kaplan, ”Kanun Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruyu harca tabi olduğunu belirtmiş ve harç miktarını da 2012 yılı için 172,50 TL olarak belirledi. Bu uygulamanın kısıtlayıcı bir yapıda olduğu aşikârdır. Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yolu açılırken harç masrafı getirildi. Anayasa Mahkemesi kamu hukuku başvuru yolu olduğu için harçlar kesinlikle kaldırılmalı, vatandaşın hakkını aramasının önü açılmalıdır.” talebinde bulundu.
CİHAN