Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, yaşanan iş kazaları konusunda ‘rant ve kâr hırsı’ uyarısı yaptı. Çelik, “Çok daha yapıcı, eğitici olmamız gerekirken, bu vurdumduymazlık, kâr ve rant hırsı, kazanma hırsı belasından ellerimizi, yüreklerimizi, beynimizi çekmemiz gerekiyor.” dedi.
İş sağlığı konusunda farkındalık oluşturulmasına dikkat çeken Çelik, “Adam bana diyor ki ‘yurt dışında filan ülkeye gelen, bazı inşaatlara bakın hangisinin Türk inşaatı olduğunu görürsünüz’ diyor. Yav biz bunu hak ediyor muyuz? Biz bunu hak etmiyoruz ki.” ifadelerini kullandı.
Bakan Çelik, Bursa Merinos Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi’nde düzenlenen AK Parti Osmangazi İlçe Kongresi’ne katıldı. Çalışma hayatı ile ilgili Cumhuriyet tarihinin en önemli reformlarının kendi dönemlerinde yapıldığını savunan Çelik, iş kanunu, sosyal güvenlik reformu, genel sağlık sigortası, sendika yasası, memur sendikalarının toplu sözleşme haklarını düzenleyen yasa, iş sağlığı güvenliği gibi yasaları örnek verdi.
Türkiye’de çalışanların sayısı ile iş yeri sayısının yüzde 130 arttığını dile getiren Çelik, şöyle devam etti: “1992 yılında iş kazalarında Türkiye’de bin 200 kişi hayatını kaybetmiş. 2014 yılında şu an itibariyle iş kazalarında bin 200 kişi hayatını kaybetmiş. Şöyle bir mukayese son derece yanlıştır. 1992 yılında 3,5 milyon çalışan vardı, şimdi 13 milyon çalışan var. Yani 4 misli fazla çalışan var. Dolayısıyla bu rakam geçmişle mukayese ettiğinizde 4’te bir gibi düşük yaklaşımı doğru bulmuyoruz. Çok ciddi bir iyileşme var ama bir kişinin bile hayatını kaybetmemesi konusunda, kaybederse de ‘kaza oldu’ diyebileceğiniz şeklinde hayatını kaybetmesi anlayışının yerleşmesi için çalışıyoruz.”
“ADAM MÜHÜRLENEN OCAĞI AÇIP YERİN ALTINA İNSANLARI GÖNDERMİŞ”
Bu konuda ciddi sıkıntılarla karşı karşıya olduklarını belirten Çelik, şöyle devam etti: “Yani minareyi yıkarken balyozu eline alıp, 20 metre yukarda hiçbir güvence almadan minareyi yıkan bir adam olduğu sürece, asansörün sivicinin takılı olup olmadığına bakma zahmetinde bulunmayan sorumlular, sorumsuzlar olduğu sürece, yerin altında maskesi var mı yok mu, iş yeri ruhsatlı mı değil mi bakmadan yerin altına insanları gönderenler olduğu sürece bu kazaların önüne geçemeyiz. 3 gün önce Edirne’de bir maden kazası meydana geldi, üç kişi yanık şu anda. 2’sinin durumu ağır. Bu ocak Temmuz’da kapatılmış. Ocak çalıştırılamaz, mühürlemişiz. Adam, 3 işçiyi temmuzdan sonra işe başlatıyor ve yerin altında kömür çıkarttırıyor. Böyle bir sorumsuz işveren olduğu sürece, ben buradan işverenlerin büyük çoğunluğunu tenzih ediyorum. Az sayıdaki sorumsuz insan, büyük bir işveren kitlesinin imajını bozuyor. Buna hakkımız yok.”
“ADAM, ‘YURT DIŞINDA İNŞAATLARA BAK HANGİSİ TÜRK İNŞAATI ANLARSIN’ DİYOR”
İş sağlığı güvenliği yasasını modern bir yasa olarak çıkarttıklarını söyleyen Çelik, sözlerini şöyle sürdürdü: “2014 vizyonuna, AB vizyonuna uygun bir yasa olarak çıkarttık. Farkında olan bir iş dünyası için bu yasayı getirdik. Ama az sayıdaki işveren için şimdi getirdiğimiz tedbirlerle, ‘sen laftan anlamıyorsun arkadaş, sen misin mühür söken, paraya çevrilemeyen, 3 yıl ile 5 yıl sana hapis cezası geliyor kardeşim, kusura bakma’ Birçok önemli düzenleme geliyor. Ama bu farkındalık çok önemli. Dünya bunu farkındalıkla çözmüş. Adam bana diyor ki ‘yurt dışında filan ülkeye gelen, bazı inşaatlara bakın hangisinin Türk inşaatı olduğunu görürsünüz’ diyor. Yav biz bunu hak ediyor muyuz? Biz bunu hak etmiyoruz ki.”
“KAR, RANT, KAZANMA HIRSI BELASINDAN YÜREĞİMİZİ, BEYNİMİZİ ÇEKMELİYİZ”
Değer yargıları açısından bakıldığında işçiye bakışın çok farklı olması gerektiğine dikkat çeken Çelik, “Çok daha yapıcı, eğitici olmamız gerekirken, bu vurdumduymazlık, kâr ve rant hırsı, kazanma hırsı belasından ellerimizi, yüreklerimizi, beynimizi çekmemiz gerekiyor. Aksi takdirde aşırı kâr, 2017’de üreteceği kömürü 2014’te bitiriyor. Olur mu böyle şey arkadaş. 2017’de bitecek bu rezerv. Bunlar kabul edilebilir şeyler değil. Bunlarla ilgili çok ciddi müeyyideler geliyor.” diye konuştu.
“İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI ÇALIŞTIRMAYAN 470 BİN İŞ YERİNE 110 BİN TL CEZASI HAZIR”
Bakan Çelik, konuyla ilgili şu ikazda bulundu: “Türkiye’de tehlikeli ve çok tehlikeli iş yeri sayısı 680 bin. Bunların 470 bini henüz iş güvenliği uzmanı ile sözleşme yapmamış. 205 bini yapmış. Yapmayınca ne oluyor, yasa 2014 Ocak ayında yürürlüğe girdiği için Ocak’tan bugüne her ay 11 bin TL cezası hazır. On ayda 110 bin TL ödemesi gereken cezası var 470 bin işyerinin. Şimdi yapacağımız bu düzenlemede, sırf farkındalığı oluşturma açısından söylüyorum, çok kısa bir süre vereceğiz, bugünden herkes tedbirini alsın. İş güvenliği uzmanı ile sözleşmeni yaptın yapmadın, yapmadın müeyyideler faizi ile birlikte kapına gelecek. İkinci olarak, eğer yapmama konusunda direnirsen bu müeyyideyle karşılaşacaksın. Hayır görevimi yapıyorum diyorsan 10 aylık geçmişe dönük muafiyeti getirmiş olacağız.”
“PATRON İŞ GÜVENLİĞİ UZMANINI KOVARSA BİR YILLIK MAAŞ TAZMİNATI ÖDEYECEK”
‘İş güvenlik uzmanlarının patrondan maaş aldığı için sıkıntı yaşandığı’ eleştirilerine de cevap veren Çelik, “İş güvenlik uzmanı müfettiş değil, işin sağlıklı gitmesini sağlıyor. ‘Ya patron sen Bodrum'da dinlenmeye gidiyorsun ya, sen rahat git ben burada güvenle işini götürüyorum’ diyen adamdır iş güvenliği uzmanı, müfettiş değildir. Ama anlamıyor, öyle mi, patron istismar ediyor. Ama şimdi, durdurmayı gerektiren çok tehlikeli bir iş varsa hemen Çalışma Bakanlığı'na bildirecek, bir de patronuna bildirecek. Patron dedi ki ‘sen beni bakanlığa şikayet etmişsin, atıyorum seni işten’ dediği an, en az bir yılık maaş tazminatı ile patron cezalandırılacak. Kusura bakma arkadaş, bunu bildirmek zorunda çünkü burada meydana gelecek bir kazada bir yetimin, bir dulun kalmasına artık Türkiye’nin tahammülü yok, hizaya gel.” şeklinde ifade etti.
“SİGORTA PRİM BORÇLARINDA 75 KATRİLYON YAPILANDIRILMAYI BEKLİYOR”
Bakan Çelik, 30 Nisan 2014’ten önce sigorta prim borçlarının toplamının faizi ile birlikte 85 katrilyon, bunun yapılandırılmasının son tarihinin ise 31 Aralık olduğunu hatırlattı. Bu tarihe kadar borçların yapılandırılması ikazını yapan Çelik, “Ben inanıyorum, 1 Ocak’ta birileri gelecek, ‘ya sayın bakanım biz yapılandırma yapacaktık ama geçmiş süreci’ 1,5 ay kaldı. Şu an itibariyle yaklaşık 630 bin kişi ya da şirket başvurmuş, 10,5 katrilyonun yapılandırılması sağlanmış. 620 trilyon da tahsilat yapılmış. Ama 75 katrilyon lira son günlere bırakılmasın.” diye konuştu.
CİHAN