Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın (TCMB) 2014 yılı ocak-ağustos arası ödemeler dengesi verilerine göre cari işlemler açığı, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla16 milyar 199 milyon ABD doları azalarak 29 milyar 586 milyon ABD dolarına geriledi. Bu gerilemede, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının 13 milyar 858 milyon ABD doları azalarak 40 milyar 819 milyon ABD dolarına düşmesi, net hizmet gelirlerinin 1 milyar 700 milyon ABD doları artarak 16 milyar 529 milyon ABD dolarına yükselmesi ve gelir dengesi açığının 836 milyon ABD doları azalarak 5 milyar 816 milyon ABD dolarına gerilemesi etkili oldu.
Parasal olmayan altın kalemi altında, bir önceki yılın sekiz aylık döneminde 8 milyar 916 milyon ABD doları net altın ithalatı olurken, bu yılın aynı döneminde 357 milyon ABD doları net ithalat gerçekleşti. Turizm gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyar 127 milyon ABD doları tutarında artarak 19 milyar 18 milyon ABD dolarına, turizm giderleri de 337 milyon ABD doları tutarında artarak 3 milyar 438 milyon ABD dolarına ulaştı. Yatırım geliri dengesinden kaynaklanan net çıkışlar, bir önceki yılın aynı dönemine göre 906 milyon ABD doları azalarak 5 milyar 568 milyon ABD doları oldu.
Yurtdışı yerleşiklerin yurtiçinde yaptıkları net yatırımlar, bir önceki yılın ocak-ağustos dönemine göre 773 milyon ABD doları artarak 8 milyar 639 milyon ABD dolarına yükseldi. Yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında yaptıkları net yatırımlar, 2 milyar 304 milyon ABD doları artarak 4 milyar 049 milyon ABD doları tutarında gerçekleşti. Ağustos ayında gerçekleşen 1 milyar 666 milyon ABD doları tutarındaki net yurtdışı yatırımın önemli bir kısmı 'Madencilik ve Taşocakçılığı / Ham Petrol ve Doğalgaz Çıkarımı' sektörü kaynaklı.
Yurtdışında yerleşik kişiler hisse senedi piyasasında ağustos ayındaki 189 milyon ABD doları net satıma rağmen ocak-ağustos döneminde 1 milyar 930 milyon ABD doları tutarında net alım gerçekleştirdi. Devlet iç borçlanma senetleriyle ilgili olarak yurtdışı yerleşikler, Ağustos ayındaki 1 milyar 532 milyon ABD doları tutarında net satımla birlikte yılın sekiz ayında 343 milyon ABD doları tutarında net satım gerçekleştirdi. Yurtdışında gerçekleştirilen tahvil ihraçları yoluyla ağustos ayında bankalar, 118 milyon ABD doları net geri ödemeye rağmen sekiz aylık dönemde 6 milyar 596 milyon ABD doları net borçlanma gerçekleştirdi.
BANKALARIN YURTDIŞI VARLIKLARI AZALDI
Bankaların yurtdışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları, sekiz aylık dönemde 179 milyon ABD doları azaldı. Genel Hükümet, yurtdışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağlanan uzun vadeli kredilerle ilgili olarak 812 milyon ABD doları net geri ödemede bulundu. Bankacılık sektörü, uzun vadeli kredilerde 4 milyar 224 milyon ABD doları, kısa vadeli kredilerde de 507 milyon ABD doları tutarında net kullanım gerçekleştirdi. Diğer sektörlerin net kredi kullanımı 3 milyar 954 milyon ABD doları oldu. Bir önceki yılın aynı döneminde ise 2 milyon ABD doları net geri ödeme gerçekleşmişti. Yurtdışında yerleşik Türk vatandaşlarınca Merkez Bankası nezdinde açılan mevduat hesaplarında 1 milyar 645 milyon ABD doları, yurtdışı bankaların yurtiçi bankalarda tuttuğu mevduat hesaplarında ise 211 milyon ABD doları net çıkış gerçekleşti. Rezerv varlıkların içinde bulunan resmi rezervler 3 milyar 354 milyon ABD doları tutarında arttı.
CİHAN