Çerkesinden Kürdüne, Lazından Boşnağına bütün bir Müslüman Türk milletinin mazlum milletler adına sömürgeci batıya karşı verdiği şerefli bir direniş ve zafer abidesi olan Çanakkale Zaferi 105. yıldönümünde anılıyor. Destanlar yazılan Çanakkale’de Balkan Savaşları’nda küçük devletlere yenilen Osmanlı’nın büyük devletlere de yenileceğini düşünen Rusya, İngiltere, Fransa gibi devletler kendi cenaze namazını kılarak şehitlik mertebesine koşan 253 bin Türk askerinin müthiş savunmasıyla bozguna uğratıldı. Bugün ülkelerindeki savaş nedeniyle evlerini, vatanlarını terk etmek zorunda kalan, hayatlarını kaybeden Suriyeliler, 98 yıl önce Çanakkale Savaşları sırasında, Osmanlı ordusu içinde vatan savunması için canlarını ortaya koymuştu. Halep’ten 1009 Lazkiye’den ise 85 şehit ile Suriye, Çanakkale’deki şehit sayısı ile İslam ülkeleri arasında ilk sırada yer alıyor. Konya da pek çok etkisi ile Çanakkale zaferinde önemli bir rol üstlenmişti. Konya Çanakkale, Osmanlı Rus, Osmanlı-Yunan, Trablusgarp, Balkan, Birinci Dünya, İstiklâl, Kore ve Kıbrıs Savaşları’ndaki şehit sayıları ile “en çok şehit veren il” unvanına sahip. Yine Konya Lisesi Çanakkale’de verdiği şehitleri dolayısıyla üç yıl mezun veremeyen okullardan biri unvanına sahip.
ÇANAKKALE ZAFERİ DEĞERLERE BAĞLILIĞIN GÖSTERİSİ
Çanakkale ve tarihi üzerine çok derin çalışmaları olan Araştırmacı-Yazar Bünyamin Nami Tonka Balkan Savaşları sırasında meydanda vatan savunmasını beceremeyen Türk milletinin Çanakkale'de vatanı uğruna savaşmayı öğrendiğini ve büyük bir tarihi zafere imza attığını dile getirdi. Topu, tüfeği ve teknolojisi Türk milletine göre daha üst seviyede olan gruplar karşısında Türk milletinin donanma olarak düşmanından daha geride olmasına rağmen vatan sevdasıyla düşmanını bozguna uğrattığını aktaran Tonka, “Çanakkale Zaferi, Türk milletinin dinine, bayrağına ve namusuna ne kadar düşkün olduğunun en büyük kanıtıdır. Yine bu zafer, Türk milletinin eldeki imkânları düşmanına nazaran daha az olsa da, değerleri için neleri yapabileceğinin en büyük göstergesidir” dedi.
KONYALILAR KENDİ İLE NE KADAR ÖVÜNSE AZ
18 Mart 1915 deniz savaşı ile başlayan sürecin daha sonra 25 Nisan'dan itibaren kara savaşına döndüğünü ve sonrasında da anafartalarda devam ettiğini söyleyen Tonka, 9 Ocak 1916 tarihinde de artık düşmanların Türk milletine galip gelemeyeceği gerçeğinin ortaya çıktığını ve savaşın bizim için zaferle sonuçlandığını söyledi. Konya'nın Çanakkale Savaşı'nda ayrı bir öneme sahip olduğunun altını çizen Tonka, “Konyalılar, kendileri ile ne kadar övünse de azdır” şeklinde konuştu.
KONYALILAR CANINI FEDA ETMEKTEN ÇEKİNMEDİ
Çanakkale'de en çok şehit veren iller sıralamasında Konya'nın 3. sırada yer aldığını dile getiren Tonka, daha sonra şunları kaydetti: “En çok şehidi Bursa verdi. Balıkesir verdi, sonra da Konya verdi. Konya'dan sonra da Kastamonu verdi. Bursa ve Balıkesir, Çanakkale'ye yakın iller. Fakat vatan savunmasında Konya ile Çanakkale arasında bu kadar mesafe varken, Konyalılar'ın vatan savunması adına Çanakkale'ye gelip, çetin bir mücadele vermesinin tarifi yapılamaz. Konyalılar, canını vatanı için feda etmekten çekinmemiştir.”
EN FAZLA ŞEHİDİ BOZKIR VERDİ
Konya'nın sadece Çanakkale Savaşı’nda 2 bin 732 evladını şehit verdiğini ifade eden Tonka, Konya’dan verilen şehit sayılarının, Konya merkezden sonra en çok Bozkır’da görüldüğüne dikkat çekti. Çanakkale Savaşı’nda Konya merkezden toplamda 508 şehidin verildiğini kaydeden Tonka, Bozkır'dan 358, Seydişehir'den 293, Ilgın'dan 271, Akşehir'den 249 vatan evladının şehit verildiğini belirtti. Sille'den 226, Beyşehir'den 205, Ereğli'den 52, Cihanbeyli'den 58, Çumra'dan 55, Karapınar'dan 55, Sarayönü'nden 46, Derbent'ten 38, Hüyük'ten 33, Hadim'den 32, Kadınhanı'ndan 31, Ahırlı'dan 24, Kulu'dan 19, Akören'den 14. Doğanhisar'dan 12. Emirgazi'den 11, Yunak'tan 11, Tuzlukçu'dan 9, Altınekin'den 7, Güneysınır'dan 6, Halkapınar'dan 4, Çeltik'ten 2, Taşkent'ten 2, Yalıhöyük'ten 1 şehit verildi.
TARİHİ FOTOĞRAFTA YER ALAN BİR İSİM DE KONYALI
Mustafa Kemal Atatürk'ün Çanakkale Savaşları ile ilgili çekilen en bilindik fotoğrafında Konyalı bir ismin de yer aldığını söyleyen fakat Konyalılar'ın bu durumdan haberdar olmadığını da ekleyen Tonka, şu ifadelerle konuşmasını noktaladı: “Haydar Mehmet Alganer. Bu isim 5. Tümen Kurmay Başkanı. Atatürk'ün çok yakın arkadaşı. Conk Bayırı'nda bir gün Atatürk'e 'Mustafa' diye seslenip, 'Aşağıya in senin fotoğrafını çekeyim' diyor. Atatürk ise 'Ben, tek olmayayım çekeceğin fotoğraf güzel bir şey olsun' diyor. Alganer, oradaki bir askere 'Sen de aşağıya in' diyor. Aşağı inen ve tabanca taşıyan ilk kişi İstanbul Göztepe'den Kör Kazım bey. Atatürk, 'Bir kişi daha gelsin' diyor. Alganer, aşağıya bir askeri daha indiriyor. Tüfek taşıyan bu asker ise Konya'nın Çetmi köyünden Veli Çavuş. Konyalı bir isim Çanakkale'de heykeli bulunan tarihi bir fotoğraf içinde yer alıyor. Diyorum ya, Konyalılar kendileri ile ne kadar gurur duysalar az.”
EMRE ÖZGÜL