Dicle Toplumsal Araştırmalar Merkezi tarafından gerçekleştirilen 'Erken Evliliklerin Toplumsal Meşruiyeti: Nitel Çalışma' araştırması sonuçlarına göre bölgede erken evlilik yapanların yüzde 65'i 16 yaş ve altında olduğu tespit edildi. Diyarbakır, Şanlıurfa ve Siirt'de 184 kadın ile yapılan tarama görüşmelerin ardından bu kadınların içerisinde seçilen 30 kadın üzerinde yapılan araştırmada, erken evliliğin yüzde 75'i ailelerin kararıyla evlendiği belirtildi.
İsveç İstanbul Başkonsolosluğu ile Açık Toplum Vakfı tarafından desteklenen Dicle Toplumsal Araştırmalar Merkezi Derneği (DİTAM) öncülüğünde, Diyarbakır Eczacılar Odası ortaklığında yürütülen 'Erken Yaşta Evliliklerin Toplumsal Meşruiyeti: Nitel Bir Araştırma Projesi'nin araştırma sonuçları düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı . DİTAM toplantı salonunda düzenlenen programa DİTAM Başkanı Mehmet Kaya, Dicle Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Rüstem Erkan ve Dicle Üniversitesi Sosyoloji Ana Bilim Dalı Yrd. Doç. Dr. Naciye Yıldız katıldı.
Dicle Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Rüstem Erkan, KAMER tarafından belirlenen erken yaşta evlilik yapmış 184 kadınla görüşmeler yapıldığını söyledi. Diyarbakır, Şanlıurfa ve Siirt'te 184 kadının seçildiğini belirten Erkan, görüşmelerde izlenecek metot ve sorunlar KAMER, Diyarbakır Barosu, projeye destek sunan kurumlar ve ilgili sivil toplum örgütü temsilcileri ile toplantı yapılarak belirlendiğini anlattı. Erkan, "KAMER uzmanları tarafından 184 kadın ile yapılan tarama görüşmelerinden sonra bu kadınlar içerisinden seçilen ve derinlemesine görüşmeyi kabul eden her bir ilden 10 kadın olmak üzere 30 kadın seçilerek görüşmeler yapılmıştır. Bu görüşmeler gerçekleştirildikten sonra çıkan veriler ışığında Diyarbakır ve İstanbul’da iki çalıştay yapılmıştır. Bu çalıştayın proje destekçileri, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Filmmor, Üniversiteler, yerel yönetimler, sivil toplum örgütlerinin temsilcileri ve kanaat önderleri katılmıştır. Bu iki çalıştaydan çıkan sonuçlar sorunun tespitinde sorunun önlenmesi için önerilerde ve çalışmadaki verilerin genel analizinde yararlanılmıştır." dedi.
Erkan, sinema ve televizyon dizilerine bakıldığında gelin çocuk meselesi tartışılan konulardan biri olduğunu söyledi. Erkan, "Çocuk gelin dediğimiz zaman aklımıza ister istemez bölgemiz geliyor. Ama bu daha çok bölgenin gündemde olmasından, çocuk gelin meselesi bölgeyle özleştiriliyor. Oysa baktığımızda diğer bölgelerde yaygın olarak görülen özellikle İç Anadolu'nun birkaç ilinde TUİK'de yansıyan Niğde ve Kırşehir yöresinde 18 yaşının altındaki evlilikler daha sık görülmektedir. Dolayısıyla bunun bir Türkiye sorunu olduğu anlaşılmaktadır. Erken yaşta evliliklerde bölgede ciddi bir tepki yoktur. Çünkü bir ölçüde biz bu işin tanığıyız. Erken evliklerin başlama sürecinden düğün sürecine ve doğum sürecine kadar birçok insan buna tanık oluyor. Ama hiç kimse bu tanıklar içerinde bu soruna tepki göstermiyor." şeklinde konuştu.
Dicle Üniversitesi Sosyoloji Ana Bilim Dalı Yrd. Doç. Dr. Naciye Yıldız ise tarama sonucunda ortaya çıkan bulguları aktardı. Araştırma sonuçlarına göre erken yaşta evlilik yapan 184 kadının evlenme yaşına bakıldığında bunlardan yüzde 9'u 14 yaşında, yüzde 20'si 15 yaşında, yüzde 33'ü 16 yaşında, yüzde 34'ü ise 17 yaşında evlendirildiğini söyledi. Erken evlilik yapanların yaklaşık yüzde 65'nin 16 yaş ve altında evlendirildikleri vurgulayan Yıldız, bu kadınlar ile evlilik yapan erkeklerin yaşları ise 20 ile 26 yaş arasında olduğunu kaydetti. Bölgede erken yaşta evlilik yapan kadınların yüzde 40'ı hiç okula gitmediğini aktaran Yıldız, kadınların yüzde 38'i ilkokul, yüzde 16'sı ise ortaokul mezunu olduğunu dile getirdi. Siirt ve Urfa'da erken yaşta evlilik yapan kadınların yüzde 50'si akraba evliliği yaptığını aktaran Yıldız, Diyarbakır'da bu oran yüzde 20 olarak ortaya çıktığını söyledi. CİHAN