Blagay Tekkesi ve Poçitel Köyü

Blagay Tekkesi, Mostar’a 15 kilometre uzaklıkta yer alan bir Bektaşi türbesi ve tekkesi. Poçitel kasabası ve hemen ilerisindeki Blagay Tekkesi her yıl binlerce turistin ziyaret ettiği mekanların başında geliyor. Özellikle Türkiye’den binlerce insan Blagay Tekkesi’ni ziyaret ediyor. Osmanlı İmparatorluğunun Bosna-Hersek’teki hakimiyetinin ardından Boşnakların hızla Müslümanlığı seçmesinde büyük rol oynayan Blagay Tekkesi, Mostar Köprüsü’nün de altından geçen Neretva Nehrinin kolu olan Buna nehrinin doğduğu yere kurulmuş. Bektaşi dervişler tarafından, 15. yüzyıl başlarında kurulan Alperenler Tekkesi, tarihinde Kadiri, Halveti ve Nakşibendi tarikatlarına ev sahipliği yapmış. Sarı Saltuk ve Şeyh Açıkbaş türbelerinin de olduğu iddia edilen tekkede, ibadet odaları, misafirhane, hamamlık, mutfak, iç avlu ve abdesthane bölümleri yer alıyor.

SU KAYNAĞININ DİBİNE KURULAN TEKKE

Mostar'ın içinden geçtikten sonra ilk olarak Blagay'a uğradık. Mostar'ın Blagay köyüne yakın olduğu için Blagay tekkesi adıyla da bilinen bu Halveti tekkesinin 550 yıllık bir tarihi bulunuyor. Evliya Çelebi'nin de uğramadan geçmediği bu tekke Buna nehrinin kaynağının hemen yanına yapılmış.

Buna nehrinin kaynağı da öyle sıradan bir kaynak değil. Avrupa'daki en büyük karstik kaynaklardanmış. Saniyede 43 bin litre su çıkarak nehri oluşturuyor. Zaten görüntü olarak dağın içinden bir nehir çıkıyormuş gibi bir hali var. Tekkeye bitişik bir de türbe var. Sarı Saltuk ve tekkenin uzun süre şeyhliğini yapmış Aşık Paşa'nın sandukaları var bu türbede.

1644'teki Evliya Çelebi ziyaretinden sonra eklenmiş tekkeye. Şu anda tekke ziyarete açık. Az bir ücret karşılığında gezebiliyorsunuz. Türkleri Bosna'nın her tarafında olduğu gibi burada da sevgiyle karşılıyorlar. Tekke’nin yanında bulunun su kaynağından su içen bir kişi tekrar Bosna’ya geliyormuş diye bir efsane var. Orada su içenlerin büyük kısmının yeniden Bosna’ya geldiğini öğrendik.

BOŞNAKLARIN İSLAMI SEÇMESİNDE ETKİLİ OLDULAR

Yüzlerce yıllık manevi bir kale olan Blagay Tekkesi, geçmişinde Boşnakların Müslümanlığı seçmesinde çok önemli bir role sahip olmuş. Dervişler, yüzlerce yıl bölgeye manevi güç katmışlar. Bölgenin maddi susuzluğu Buna Nehriyle, manevi susuzluğu da Blagay Tekkesiyle gidermişler. Blagay’daki bu tekke, tarih boyunca, burada sadece Bektaşiliğin yayılması ve Bektaşi ayinlerinin yapılması için değil, aynı zamanda bir misyon ve bir askeri merkezi görevini görmesi için de düşünülüp kurulmuş.

SARI SALTUK TARAFINDAN KURULAN TEKKE

Blagay Alperenler Tekkesi, Balkanlarda Sarı Saltuk tarafından kurulduğuna inanılan önemli tekkelerden biri. Özellikle akıncı ve yeniçeriler arasında büyük bir ilgi görmüş tekkenin ilk şeyhinin, Fatih’in oğlu Cem Sultan’ın önderliğinde derlenen ve Saltukname ismi eseriyle tanınan Sarı Saltuk’un, Blagay Tekkesinin ilk şeyhi olduğu iddia ediliyor. İ

ç Anadolu ve Rumeli fetihlerinde önemli başarılar kazanan, Makedonya, Arnavutluk ve Kosova gibi ülkelerde efsaneleştirilen Bektaşi babası Sarı Saltuk’un Balkanlarda özel bir yeri var. Romanya, Bulgaristan, Makedonya, Kosova ve Arnavutluk’ta çok sayıda türbesi var. Blagay Tekkesi, Mostar ve civarında önemli bir manevi merkez. Bir Bektaşi tekkesi olarak kurulan Blagay Tekkesi, 18. yüzyılda Halveti tekkesi olarak faaliyetlerine devam etmiş. Evliya Çelebi dahi yazılarında, söz konusu Tekke odaları ve balkonunda zamanın ünlü şair ve alimlerin oturup sohbet edip bilimsel tartışmalar yaptıklarını anlatmış.

POÇİTEL KÖYÜNÜ DE MUTLAKA GÖRMELİSİNİZ

Bosna Savaşı sırasında Hırvatlar tarafından yoğun bombardımana tutulmuş olan Poçitel köyünde de tüm Osmanlı izleri silinmeye çalışılmış. Ancak savaş sonrası özellikle Dünya Bankası ve Türkiye’nin de desteğiyle yeniden restore edilen Poçitel eski görkemli görünümüne tekrar kavuşmuş. Poçitel UNESCO tarafından koruma altına alındı. Çok az kişinin yaşadığı Poçitel, adeta bir huzur şehri görünümünde. İnsanı kendine hayran bırakan bir yapısı var.

Günümüzde Poçitel’de resim sergileri açılıyor ve çeşitli kültürel festivaller de düzenleniyor. Neretva Nehri’nin gürül gürül akan suyunun sesi dışında sadece kuş cıvıltılarının duyulduğu yeri mutlaka görmenizi tavsiye ederim. Blagay Tekkesi ve Poçitel Köyü Rumeli’nin nasıl kısa bir sürede Türkleştiğini anlatan en iyi iki örneği. Biri Osmanlının hoşgörülü din anlayışının örneği diğeri ise askeri gücünün göstergesi. 500 yıl Osmanlı hakimiyetinde bulunan Bosna ve Hersek, barındırdığı tarihi eserleri ve muhteşem doğasıyla daha fazla ilgiyi hak ediyor. Bosna-Hersek’e gittiğiniz zaman kesinlikle Blagay Tekkesini ve Poçitel’i ziyaret etmenizi tavsiye ederim.