Okulların bu hafta açıldı. Alış verişler yapıldı, raflarda kalem defterler yerini almaya başladı, uyum haftası ile çocuklar okula alışması için zile basıldı.
Peki gelin o zaman sizlerle biraz zamanda yolculuk yapalım.
Osmanlı döneminde bir çocuğun okula başlayacağı, okuma yazma öğreneceği zaman diğer bir ifadeyle aslında Kuran-ı kerimi öğrenmeye başlayacağı zaman yapılan bir tören vardı “Bed-i Besmele”. Bir diğer adıyla Amin alayı.
Osmanlı döneminde çocuklar istedikleri zaman okula başlaya biliyorlardı, yani bugün olduğu gibi standart bir tarihte başlama söz konusu değildi. Bu genelde 4 yaş 4 ay 4 gün şeklinde oluyordu. Ama bazen 4 yaş ile 5 yaş arasında her hangi bir günde de olabiliyordu.
Bu törenler çoğunlukla üç aylar veya kandil günlerine denk getirilirdi.
Şöyle gerçekleşiyordu;
Okula başlayacak olan öğrencinin annesi mektebinde hocasına önceden haber veriyordu, şu tarihte okula başlayacak diye hazırlıkların yapılması için. Mektebinde hocası da öğrencilerini bilgilendiriyordu. Söz konusu çocuğun okula başlayacağı zaman mektepteki diğer çocuklar en güzel kıyafetlerini giyinerek hazırlanıyordu ve bir alay halinde toplanıp çocuğun evine gidiyorlardı. İlahiler söyleniyor, dualar okunuyordu. Mektebe başlayacak olan çocukta güzelce hazırlanmış, cüz kesesini boynuna aşmış olarak hazır bekliyordu. Çocuğun evi de süsleniyor. İlk ders bazen Çocuğun evinde gerçekleşiyor, bazen de mektepte gerçekleşiyordu.
Çocuğu kapıda bir fayton bekliyordu. Yakınlarıyla birlikte faytona binen çocuğun yanında bir kişi çocuğun mektepte kullanacağı rahleyi ve üzerine oturacağı minderi taşıyordu. Alay hep birlikte hareket ediyor, ilahici başı ilahiler okuyor, dualar söylüyordu, çocuklarda her mısrada “amin” diyor ve böyle ahenkli bir yürüyüş oluyordu. Şehrin içerisinden mektebe kadar bu şekilde yol alıyorlardı.
İkram ve hediyelerde oluyordu bu törende. Mektebe varıldıktan sonra ise hoca oturup rahlede çocuktan cüzünü açmasını istiyordu, “Rabbi yessir” duası okunarak derse başlanıyor, ilk derste bütün harfleri hoca okuyor öğrenci tekrar ediyordu ve bu şekilde ilk ders tamamlanıyor “Rabbi zidni ilmen” duası ile ilk ders bitiriliyordu.
Aslında bugünkü şartlarda bile bakıldığında “Amin alayı” dediğimiz törenin ne kadar pedagojik olduğunu ne kadar güzelliklerle dolu olduğunu görüyoruz. Hatta okul öncesi dönemde eleştirdiğimiz bazı töreselliklerden çak daha uzak olduğunu görüyoruz. Çünkü burada başlangıçta yapılan bir tören var öyle bir güzellik var. Çocuğun okul korkusunu yenmesine, arkadaşlarıyla kaynamasında da çok faydası olduğunu düşündüğümüz bir tören.
Okulu seven çocuklar, bilgi ile gelişecek nesiller yetişmesi içi yeni öğretim yılında tüm öğrencilerimize başarı ve zihin bütünlüğü diliyorum. Allah muvaffak etsin bol başarılı bir sene olsun inşallah.