Bizlere öğretilen veya anlatılanlar gibi Samsun’a çıkışın sadece Mustafa Kemal Paşa’nın insiyaki (içgüdü) değil onun gibi paşa ve bilhassa padişahın da düşünüşü olduğunu kanıtlayan gerek Fevzi Paşa gerekse Osmanlıca ilk baskı “Nutuk” da M. Kemal Paşa’nın açıklamakta olduğunu önceki yazımda sunmuştum.
Burada ki bir cümle ve kelimeye dikkatinizi çekmek isterim.
Verilen vazifenin ilk düşünce olmadığı bu vazife için kılıf bir isim arandığı da yine Osmanlıca basımlı Nutuk da ki söylem açığa çıkarmakta.
“…Müfettişlik vazifesini buldular…” derken burada “verdiler” yerine -ki maalesef yeni yazılılarda böyle geçmekte!- “ buldular” kelimesi hangi anlamlara gelir. İşte kendimize göre çevrimlerimizde ki örneklerden biri!
***
Evet, Sultan Vahdettin Yaveri de olan Mustafa Kemal Paşa ve diğer Paşalarla görüşerek kurtuluşun Anadolu’da kurulan halk kuruluşlarının başına geçecek komutanı tayin etmiş ve vazifeyi bir törenle tebliğ ederken “Fahri Yaver Hazreti Şehriyarî 9. Ordu Kıtaları Müfettişi Mirliva Mustafa Kemal” rütbesi verip nişanı da Paşanın göğsüne takmıştır.
Bu kararın, Meclis tarafından da onaylanarak resmiyet kazandığını görmekteyiz.
Bunları önceki yazılarımda genişçe izah etmiş oldum.
Bu günde bandırma vapurunun hazırlanışı, yolcuları ve yola çıkışı ile menziline varışını sunmaya çalışacağım.
***
Samsuna gidiş için Bandırma vapuru hazırlanmış 16 Mayıs 1919 günü Sirkeci iskelesinde törenle uğurlanmaya hazır haldedir.
Yolcuları olarak;
9. Ordu Müfettişi Mirliva (Tuğgeneral) Mustafa Kemal Paşa (Atatürk)
3. Kolordu Komutanı Erkan-ı Harp Mir Alayı (Kurmay Albay) Re'fet (Bele Paşa)
Müfettişlik Kurmayı Başkanı Erkan-ı Harp Mir Alayı Manastırlı Kazım (Dirik Paşa)
Müfettişlik Sağlık Daire Başkanı Tabip Miralay İbrahim Tali (Öngören)
Kurmay Başkan Yardımcısı Erkan-ı Harp Kaymakamı (Kurmay Yarbay) Mehmet Arif Bey (Ayırıcı)
Karargâh Erkan-ı Harbi ve İstihbarat ve Siyasi şube Müdürü Erkan-ı Harp Binbaşısı Hüsrev Gerede
Müfettişlik Topçu komutanı Topçu Bin Başı Kemal Bey (Doğan)
Müfettişlik Sağlık Daire Başkan Yardımcısı Tabip Bin Başı Refik Bey (Saydam)
Müfettişlik Baş Yaveri Yüz Başı Cevat Abbas Bey (Gürer)
Dr. Yüzbaşı Behçet Efendi. Bunlara ilaveten yetmiş asker ve gemi mürettebatı.
***
Yine anlatıldığı gibi İngilizlerden gizli saklı ve kaçarak değil.
Hatıralarını yayınlayan Zamanın İngiliz istihbarat subayı Yüzbaşı Bennett’in yazdığı gibi İngiliz İşgal komutanlığının haberi var ve yol verilmesi yani vize için vapurda silah vb. araması yapılması için vazifelendiriliyor.
Yüzbaşı Bennett bizzat arama yaparak bir şey bulamayınca Vize kâğıdını imzalayarak yol vermiş oluyor.
İskelede kalanların “Güle Güle. Allah muvaffak etsin …” dilek ve nidaları ile bandırma vapuru Karadeniz’e açılmak üzere hareket ediyor.
Vapurun arkasından ne gibi bir düşünce ile anlaşılamayan bir İngiliz dostreyi de geriden takip ediyor.
Nitekim bu destroyer hoşlanmayan Mustafa Kemal ve arkadaşları Sinop’a vardıklarında vapur yerine karadan gitmeyi düşünüyorlar.
Düşüncelerini telgrafla bildirdikleri 3. Ordu komutanı Kazım Karabekir Paşa.
“ Doğru dürüst yol olmadığı ve benzin ikmali imkânı da olmaması yanında, havalideki çetelerle karşılaşılabileceklerini anlatarak “yine vapurla devam etmeleri”ni tavsiye ediyor.
***
Bandırma vapurunun geleceğini öğrenen Türk halkı coşku içinde Samsun Limanını hıncahınç doldurmuştur.
Aralarında Vali ve Belediye başkanı yoksa da Müftü ve din adamları ile eşraf bulunmakta ayrıca İngiliz Deniz Filosu Komutanı da hazır ve nazırdır.
Rıhtıma yanaşan vapurdan ilk önce Mustafa Kemal Paşa karaya inerken “Bismillah” diyerek ayak basmış halk da tezahürata başlamıştır.
Bizzat İngiliz Deniz Filo Komutanı da gelerek el sıkıştan sonra kendi arabasını Mustafa Kemal Paşa’ya tahsis etmiş bulunmaktadır.
İşte “19 Mayıs 1919 da Samsuna çıkış” ve bu çıkışın altındaki İstiklâl düşüncelerinin tahakkuku başlamış yani “Kurtuluş güneşi” doğmuştur.
Bu olayın hakikati varken kendi ideolojilerine göre çarptıranların yanlışlıkları gün geçtikçe meydana çıkmaktadır.
***
Sağlık ve esenlik içinde sevdiklerinizle yaşam dileğimle…
Burada ki bir cümle ve kelimeye dikkatinizi çekmek isterim.
Verilen vazifenin ilk düşünce olmadığı bu vazife için kılıf bir isim arandığı da yine Osmanlıca basımlı Nutuk da ki söylem açığa çıkarmakta.
“…Müfettişlik vazifesini buldular…” derken burada “verdiler” yerine -ki maalesef yeni yazılılarda böyle geçmekte!- “ buldular” kelimesi hangi anlamlara gelir. İşte kendimize göre çevrimlerimizde ki örneklerden biri!
***
Evet, Sultan Vahdettin Yaveri de olan Mustafa Kemal Paşa ve diğer Paşalarla görüşerek kurtuluşun Anadolu’da kurulan halk kuruluşlarının başına geçecek komutanı tayin etmiş ve vazifeyi bir törenle tebliğ ederken “Fahri Yaver Hazreti Şehriyarî 9. Ordu Kıtaları Müfettişi Mirliva Mustafa Kemal” rütbesi verip nişanı da Paşanın göğsüne takmıştır.
Bu kararın, Meclis tarafından da onaylanarak resmiyet kazandığını görmekteyiz.
Bunları önceki yazılarımda genişçe izah etmiş oldum.
Bu günde bandırma vapurunun hazırlanışı, yolcuları ve yola çıkışı ile menziline varışını sunmaya çalışacağım.
***
Samsuna gidiş için Bandırma vapuru hazırlanmış 16 Mayıs 1919 günü Sirkeci iskelesinde törenle uğurlanmaya hazır haldedir.
Yolcuları olarak;
9. Ordu Müfettişi Mirliva (Tuğgeneral) Mustafa Kemal Paşa (Atatürk)
3. Kolordu Komutanı Erkan-ı Harp Mir Alayı (Kurmay Albay) Re'fet (Bele Paşa)
Müfettişlik Kurmayı Başkanı Erkan-ı Harp Mir Alayı Manastırlı Kazım (Dirik Paşa)
Müfettişlik Sağlık Daire Başkanı Tabip Miralay İbrahim Tali (Öngören)
Kurmay Başkan Yardımcısı Erkan-ı Harp Kaymakamı (Kurmay Yarbay) Mehmet Arif Bey (Ayırıcı)
Karargâh Erkan-ı Harbi ve İstihbarat ve Siyasi şube Müdürü Erkan-ı Harp Binbaşısı Hüsrev Gerede
Müfettişlik Topçu komutanı Topçu Bin Başı Kemal Bey (Doğan)
Müfettişlik Sağlık Daire Başkan Yardımcısı Tabip Bin Başı Refik Bey (Saydam)
Müfettişlik Baş Yaveri Yüz Başı Cevat Abbas Bey (Gürer)
Dr. Yüzbaşı Behçet Efendi. Bunlara ilaveten yetmiş asker ve gemi mürettebatı.
***
Yine anlatıldığı gibi İngilizlerden gizli saklı ve kaçarak değil.
Hatıralarını yayınlayan Zamanın İngiliz istihbarat subayı Yüzbaşı Bennett’in yazdığı gibi İngiliz İşgal komutanlığının haberi var ve yol verilmesi yani vize için vapurda silah vb. araması yapılması için vazifelendiriliyor.
Yüzbaşı Bennett bizzat arama yaparak bir şey bulamayınca Vize kâğıdını imzalayarak yol vermiş oluyor.
İskelede kalanların “Güle Güle. Allah muvaffak etsin …” dilek ve nidaları ile bandırma vapuru Karadeniz’e açılmak üzere hareket ediyor.
Vapurun arkasından ne gibi bir düşünce ile anlaşılamayan bir İngiliz dostreyi de geriden takip ediyor.
Nitekim bu destroyer hoşlanmayan Mustafa Kemal ve arkadaşları Sinop’a vardıklarında vapur yerine karadan gitmeyi düşünüyorlar.
Düşüncelerini telgrafla bildirdikleri 3. Ordu komutanı Kazım Karabekir Paşa.
“ Doğru dürüst yol olmadığı ve benzin ikmali imkânı da olmaması yanında, havalideki çetelerle karşılaşılabileceklerini anlatarak “yine vapurla devam etmeleri”ni tavsiye ediyor.
***
Bandırma vapurunun geleceğini öğrenen Türk halkı coşku içinde Samsun Limanını hıncahınç doldurmuştur.
Aralarında Vali ve Belediye başkanı yoksa da Müftü ve din adamları ile eşraf bulunmakta ayrıca İngiliz Deniz Filosu Komutanı da hazır ve nazırdır.
Rıhtıma yanaşan vapurdan ilk önce Mustafa Kemal Paşa karaya inerken “Bismillah” diyerek ayak basmış halk da tezahürata başlamıştır.
Bizzat İngiliz Deniz Filo Komutanı da gelerek el sıkıştan sonra kendi arabasını Mustafa Kemal Paşa’ya tahsis etmiş bulunmaktadır.
İşte “19 Mayıs 1919 da Samsuna çıkış” ve bu çıkışın altındaki İstiklâl düşüncelerinin tahakkuku başlamış yani “Kurtuluş güneşi” doğmuştur.
Bu olayın hakikati varken kendi ideolojilerine göre çarptıranların yanlışlıkları gün geçtikçe meydana çıkmaktadır.
***
Sağlık ve esenlik içinde sevdiklerinizle yaşam dileğimle…