Farsça’da “Yenigün” anlamına gelen Nevruz; baharın gelişinin coşkuyla karşılandığı bir gündür. Doğa ve çevrenin uyanışının kutlandığı Nevruz Bayramı; günümüzde gerek Türkiye’de gerek Dünya’da, her yıl 21 Mart’ta, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından, “Dünya Nevruz Bayramı” olarak kutlanması, 2010 yılında kabul edilmiştir.Gece ile gündüzün eşitlendiği 21 Mart ile birlikte; hava ısınmaya, ağaçlar çiçeklenmeye ve göçmen kuşlar yuvalarına dönmeye başlar. Bu nedenle 21 Mart, bütün canlılar için bir diriliş ve uyanış günü olarak kabul edilerek bir bayram niteliğinde kutlanır.
Azerbaycan’da, Ateşten atlamak ve atlarken, "ağırlığım, uğurluğum odda(ateşte) kalsın" demek, yüzük falına bakmak, yumurta boyamak, horoz dövüştürmek Nevruz gelenekleri arasında bulunuyor. Kırgızistan’da ise; o gün bütün iş bırakılıyor, herkes açık renk elbise giyiyor ve yedi kazanda yemekler pişiriliyor. Ateş üzerinden atlanırken “Senin kızıl nurun bana gelsin, Benim sarı hastalığım sana geçsin” diyorlar.
Türkiye’de ise; bu kutlamalar yörelere göre değişiklik gösteriyor. Mersin-Silifke bölgesindeki Toras Türkmenleri’nde; “Mart İpliği” adıyla bilinen Nevruz’da ağaçlara bez bağlanıp, yaylalara çıkılarak, kuzu veya oğlak kesilip ve konuklara dağıtılır. Gaziantep ve çevresinde; “Sultan Navruz”, güzel bir kızdır ve 21 Mart’ı 22 Mart’a bağlayan gece batıdan doğuya doğru göç eder, bir başka inanca göre ise kuş kılığında uçan bir derviştir.
Kars civarında; bir evde toplanan genç kız ve erkekler, küçük bir çocuğu su almaya gönderirler. Çocuk hiç konuşmadan ve arkasına bakmadan bir kova su getirir. Kovanın içerisine orada bulunanlarca renkli iplikler ve iğneler atılır. Birbiriyle birleşen iplik ve iğnelerin sahiplerinin birbiriyle evleneceğine inanılır. Tunceli çevresinde; Nevruz günü erkekler alınlarına kara sürerek su kaynaklarına giderler. Bu karaları kaynak suyuyla yıkayanların dileklerinin kabul olacağına inanılır.
Edirne’de; “Sultan Nevruz” adı verilen eğlencelerde, eski hasırlar yakılıp “Mart içeri, pire dışarı” diyerek üzerinden atlanır. Giresun’da ise; Nevruz’da sabah erkenden kalkılarak çevredeki akarsulardan getirilen sular hayvanların üzerine serpilir.
Selçuklu ve Osmanlı’da millî bayram olarak kutlanan Nevruz, “Nevruziye” adlı şenliklerle ziyafet verilerek kutlanılıyordu. Özel olarak hazırlanan “Nevruziye” adlı macun Osmanlı döneminden kalan bir kültür olarak hâlâ Manisa’da 21 Mart’ta Mesir Macunu Şenlikleri olarak kutlanıyor.
Nevruz, her bölgede kendine has kutlanıldığı gibi farklı isimlerle de adlandırılıyor. “Nevruz-i Sultani”, “Sultan Nevruz”, “Sultan Navrız”, “Navrız”, “Mart Dokuzu” gibi adlarla da anılmaktadır.
Aynı coğrafyanın ortak geleneği olan Nevruz’u; birlik beraberlik içerisinde, birbirimizi severek ve saygı duyarak, mutlu bir biçimde kutlamak dileğiyle..
Sevgiyle kalın..