Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, son yıllarda üretimi hızla artan kivide, 29-30 Mart 2014’te yaşanan don felaketinin önemli ölçüde hasar verdiğini söyledi.
Konuyla ilgili yazılı açıklama yapan Bayraktar, kivi üretiminin dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hızla arttığını dile getirdi. Bayraktar, "Kivi üretiminde uzun bir geçmişe sahip olmadığımız halde üretim yıllar itibariyle önemli artışlar gösterdi. 2000 yılında 1,4 ton olan kivi üretimimiz, 2005 yılında 8 bin tona, 2007'de 15 bin 200 tona, 2010 yılında 26 bin 500 tona, 2012 yılında ise 37 bin 200 tona 2013 yılında da 41 bin 600 tona kadar yükselmişti." dedi. Dünya kivi üretiminde 2012 yılında, İtalya’nın 384 bin 844 tonla birinci, Yeni Zelanda’nın 376 bin 400 tonla ikinci, Şili’nin 240 bin tonla üçüncü, Yunanistan’ın 161 bin 400 tonla dördüncü, Fransa’nın 65 bin 253 tonla beşinci sırada olduğunu bildiren Bayraktar, Türkiye’nin altıncı, İran’ın 32 bin tonla yedinci sırada yer aldığını kaydetti.
İller arasında 17 bin 990 ton üretimde ilk sırayı Yalova’nın aldığını vurgulayan Bayraktar, bu ili 6 bin 273 tonla Rize’nin, 6 bin 70 tonla Ordu’nun, 2 bin 478 tonla Giresun’un, 2 bin 293 tonla Samsun’un, bin 812 tonla Trabzon’un izlediğini aktardı. Bayraktar, 2013 yılında 219 bin 785 dolarlık kivi ihracatına karşılık, 4 milyon 12 bin 647 dolarlık ithalat yapıldığını, bu ithalatın 3 milyon 110 bin 647 dolarının İran’dan, 779 bin 6 dolarının Şili’den gerçekleştirildiğini belirtti.
Özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi'nde alternatif ürün haline gelmekte olan kivide üretimin artırılması, ülke ihtiyacının ithalat olmadan karşılanabilmesi gerektiğine dikkati çeken Bayraktar, şunları tavsiyelerde bulundu:
"İran başta olmak üzere bazı ülkelerden yapılan düşük kaliteli ve ucuz ürün ithalatı üreticilerimizi mağdur etmekte, ürünün elde kalmasına neden olmaktadır. Türkiye’de geleceği olan kivi üretimi, destekleme kapsamına alınmalıdır. Ürün kivi üretici birlikleri kanalıyla pazarlanmalı. Tekniğine uygun bahçeler kurulmalı. Hasat döneminde ithalatı engelleyici tedbirler alınmalı. Tüketimin artırılması için tanıtım yapılmalı. Kaliteli fidan üretimi için kivi üretim istasyonları kurulmalı. Kivide ambalajlama yetersizdir. Ambalajlama tesislerinin kurulması desteklenmeli. Arzın düzenli sağlanması için soğuk hava depolarının kurulmasına destek verilmeli. Kivi zamanından önce hasat yapılması ürünün tadını etkiliyor. Ekşi bir tat vermesine neden oluyor. Özellikle kivi lezzetine yeni alışan kişilerde ekşi tat nedeniyle ürün beğenilmiyor.
Erken hasat edilen meyvelerde ağırlık kaybı fazla oluyor. Yeme olgunluğuna yüksek kalitede ulaşılamıyor. Çok hızlı bir yumuşama, sulanma ve renk bozulmaları görülüyor."
CİHAN