2022 yılında Rusya ve Ukrayna’dan getirilen yağlık ayçiçeği yerli üretimin fiyatını olumsuz etkiledi. Çiftçilerin geçen yıl 9 ile 10 lira arasında sattığı yağlık ayçiçeği girdi maliyetlerinin altında kaldı. Üreticinin zarar etmesi ayçiçeği ekimini azalttı.
Türkiye'nin ayçiçeği üretiminin önemli bir kısmının karşılandığı Konya Ovası’nda ayçiçeği ekiminde bu yıl gözle görülür oranda bir azalma yaşandı. Ekimin azalmasına gerekçe olarak ise çiftçinin geçen yıl hasat mevsiminin ortasında yaşadığı mağduriyet gösterildi. Konya'da ayçiçeği için lisanslı depoculuk faaliyetleri yürütülmediğinden üretici, elindeki ürünü düşük fiyattan vermeye mecbur kaldı. Ağır girdi maliyeti altında ezilen ve ektiği üründen de istediği karşılığı alamayan üretici, bu yıl ayçiçeği üretiminden kaçtı. Konya'da yüzde 50'lere varan oranda ayçiçeği ekiminde azalma oldu. Bu yıl yağlık ayçiçeği konusunda ülkeyi zorlu bir sürecin beklemesi de öngörülüyor.
EKİM İŞLERİ YAKINDA TAMAMLANIR
Konya Pancar ve Tarım Ürünleri Üreticileri Derneği (KONPADER) Başkanı Ahmet Bestil, geçen yıl yağlık ayçiçeği üretiminde artış olduğunu belirterek, “Yaşanan fiyat sıkıntısından dolayı bu yıl çiftçiler yağlık ayçiçeği ekimine küstü” dedi.
Havaların ısınması ile beraber Ramazan ayının son haftasında 95 bin traktör ile sahaya indiklerini dile getiren Bestil, “Yeşil bitki diye adlandırdığımız baharlık ürünlerin ekimlerini tamamlamak üzeriyiz. Bu ürünlerin içerisinde şeker pancarı yağlık Ayçiçek mısır yonca silajlık mısır kuşyemi fasulye gibi ürünlerin ekim işlerin yüzde 90 tamamladık. Bu manasıyla çiftçilerimiz tarlalarında arı gibi çalışıyor. Ekim işleri yakında tamamlanır” diye konuştu.
ÇİFTÇİLER BUĞDAY VE ARPAYA YÖNELDİ
Bestil şu görüşleri dile getirdi: “Geçen yıl çiftçilerimiz yağlık Ayçiçek ekiminden fazla para kazanamamıştı. Rusya’dan Ukrayna’dan 9 liraya 10 liraya ayçiçeği geldiği çiftçilerimiz de yağlı ayçiçeğini 9 liraya satmak zorunda kaldı. Bu yüzden Konya ovasında yağlık ayçiçeği ekiminde ciddi düşüşüler var çitçileri ciddi manada yağlık ay çiçek ekimi azalmış durumda. Yağlık Ayçiçek ekimin azalması Konyalı çiftçiler buğday ve arpa ekimine yönlendirdi. Bu yıl ile bu ürünlere ciddi bir yönelme var bu da buğday ve arpa rekoltesini artıracağını düşünüyorum.”
YAĞ SANAYİCİLERİNİN İNSAFINA BIRAKILIYOR
Çiftçinin yaşadığı mağduriyet sonrası ayçiçeği ekimine küstüğünü anlatan Bestil, “Geçen sene çiftçilerimiz yağlık ayçiçeklerini 10 liradan satabildi. Bu çiftçilerin girdi maliyetlilerini karşılamaz. Yağlık ayçiçeğinin tek alıcısı var bu alıcıların sayısı kısıtlı dolayısı ile herkes bu firmalara satmak zorunda. Onların verdiği fiyatlarda çiftçiler ürünlerini satmak zorunda kaldı. Durum böyle olunca çiftçiler yağlık ayçiçeği ekiminden uzak durmaya başladı. 9 liradan 10 liradan yağlık ayçiçeğin sattığınız zaman yıl içinde harcadığınız yakıt masrafı gübre masrafını karşılamaz. Bu durumda çiftçiler ekmez. Ayçiçeğinin devlet garantisi yok. Yağ sanayicilerin elinde olan bir sektör fiyatları onlar belirliyor dışardan yağlık ayçiçeği gelence daha düşüğe alınca bizde aynı fiyata düşmek zorunda kalıyoruz. Tam manası ile bir oran vermek gerekirse geçen yıllara göre yüzde 50 yüzde 60 üzerinde ayçiçeğinde bir azalma var. Bu sene yağlık ayçiçeği çok fazla olmayacak. Bir dönüm ayçiçeğinin maliyeti 10-11 bin lira üretebiliyoruz. Ayçiçeği ekimine destek fiyatı 700 liraydı. Bu fiyat çiftçiyi rahatlatmadı. Yana bunun üzerinde belli başlı bir oynama yapılabilir çiftçileri 20 bin lira 2 bin 500 lira gibi destek verse idi çiftçiler tekrar ekime gidebilirdi. Yağlık ayçiçeğinin devlet garantisi yok lisanlı deposu yok. Lisanslı bir deposu da olmamasından dolayı çiftçiler yağ sanayicilerinin insafına kalıyor” ifadelerini kullandı.
SAİT ÇELİK