Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) bünyesinde askerlerin ruh sağlığının korunması için 392 adet Rehberlik ve Danışma Merkezi (RDM) hizmet veriyor. Söz konusu merkezlerde 30’u subay, 431’i yedek subay ve 106’sı sivil memur olmak üzere 567 psikolog-psikolojik danışman; 140’ı RDM astsubayı olmak üzere toplam 707 personel görevli.
Genelkurmay Başkanlığı, RDM'lerde TSK’ya katılan personelin, askerlik şubelerinde son yoklamalarında yapılan muayenelerinden itibaren takibe alındığını, sorunları tespit edilenlere gerekli işlemlerin her aşamada ve askerlik hizmetleri süresince sürdürüldüğünü bildirdi. Rehberlik ve Danışma Merkezleri’nde (RDM) askerlik şubeleri, eğitim merkezleri ve dağıtım olunan birliklerdeki faaliyetler olmak üzere 3 aşamalı hizmet veriliyor. Askerlik şubelerindeki faaliyetler aşamasında; ruhsal sorunları olduğunu ifade eden veya sağlık komisyonundaki doktor tarafından ruhsal rahatsızlığı olduğu değerlendirilen personel, hastaneye sevk edilerek, "Askerliğe Elverişli Değildir Raporu" alanlar askerlik hizmetinden muaf tutuluyor. Tedavi edilebilecek personelin askerliği ise tedavi süresince erteleniyor.
KAYIT-KABUL MUAYENESİ İLK DEĞERLENDİRME ANKETİ
Eğitim merkezlerindeki ikinci aşama faaliyetler kapsamında yapılanlar ise şöyle: "Askerlik şubesinden sevk edilen tüm personele, eğitim birliklerine katılışlarında, ‘Kayıt-Kabul Muayenesi İlk Değerlendirme Anketi’ uygulanmaktadır. İhtiyaç durumunda ise RDM Uzmanınca 'Kayıt-Kabul Muayenesi Görüşme ve Ruhsal Değerlendirme Formu' doldurulmaktadır. Ayrıca RDM uzmanları her yükümlü ile bire bir görüşmektedir. Yapılan anket ve görüşme neticesinde, ruhsal rahatsızlığı olan ya da ruhsal rahatsızlıklara yol açabilecek sosyal sorunları olan personel tespit edilmekte; RDM’lerce görüşme sürecine alınmaktadır. Ayrıca birlik içinde rütbeli personel yaptığı gözlemler sonucunda, birlik tabibi de yaptığı fiziksel muayeneler esnasında ruhsal rahatsızlıkları olabilecek personeli tespit edebilmekte ve RDM’ye yönlendirmektedir. Görüşme sürecine alınan personel, rahatsızlığının durumuna göre; RDM görüşmeleri ile kontrol altına alınarak takip ediliyor veya tedaviye ihtiyacı olduğu tespit edilenler, birlik komutanı ile koordine edilerek önce birlik tabibine, daha sonra da hastanelerin psikiyatri servisine sevk ediliyor. Psikiyatri servisine sevk edilen personele, rahatsızlığının seviyesine göre; 'Askerliğe Elverişli Değildir Raporu' verilebiliyor, yatarak tedavi veya ilaç tedavisi düzenlenebiliyor. İlaç tedavisi düzenlenen personel; birlik komutanı, RDM uzmanı ve psikiyatri servisi arasındaki koordinasyon ile takip ediliyor."
ÜÇÜNCÜ AŞAMA DAĞITIM OLUNAN BİRLİKLERDE
Üçüncü aşamayı, işe dağıtım olunan birliklerdeki faaliyetler oluşturuyor.
Sorunları olduğu belirlenen personelin bilgileri, gerekli tedbirlerin önceden alınması maksadıyla; personel, yükümlülüğünü sürdüreceği birliğine katılmadan, yeni birliğine aktarılıyor. Bu bilgiler sadece ilgili birlik komutanı ve RDM Uzmanlarına gönderiliyor. Personel, yeni birliğine katılışından itibaren yukarıda özetlenen sistem dâhilinde takip ediliyor.
Belirtilen sürecin yanında; koruyucu ruh sağlığı hizmetlerinin sürekliliğini sağlamak üzere, tüm personelin yer ve zaman gözetmeksizin RDM’lere müracaatı teşvik ediliyor. Ayrıca TSK genelinde hizmet veren ve Gülhane Askeri Tıp Akademisi Komutanlığı bünyesindeki uzman personel (Psikiyatrist, Psikolog ve Sosyal Hizmet Uzmanı) tarafından işletilmekte olan 'TELE-NET Telefonla Danışma Hattı' yanında, RDM personeli kontrolünde faaliyet gösteren 'Alo Mehmetçik Hattı' aracılığı ile 7 gün 24 saat esasına göre hizmet veriliyor.
Personelin birliğe katılımına müteakip, birlik komutanlarınca; ailelerle mektup ve telefonla iletişim kurularak, askerlik hizmeti boyunca çocukları hakkında bilgi alabilmeleri amacıyla irtibat numaraları veriliyor. Ayrıca vatani hizmetlerini yapmakta olan evlatlarının, her türlü durumu (ödül, ceza, hastalık, vb.) hakkında bilgi alabilmeleri veya evlatları hakkında komutanlarına ve RDM uzmanlarına bilgi verebilmeleri maksadıyla, 7 gün 24 saat esasına göre hizmet veren 'Aile İletişim Merkezleri' hizmete başlatıldı.
ASKERLERE KOMUTANLIK EDEN RÜTBELİ PERSONELİN EĞİTİMİ
Mevcut işleyiş, belirtilen birimler vasıtası ile devam ederken, vatani görevini yapmak üzere asker ocağına gelen askerlere komutanlık eden rütbeli personelin de insan psikolojisini iyi bilmesi adına eğitimler hazırlandı.
Bu maksatla, 2012-2014 yıllarında, Harp Okulu ve Astsubay Meslek Yüksek Okullarından mezun olan subay ve astsubaylara; sınıf okullarında, Ankara Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi (ANKÜSEM) tarafından görevlendirilen deneyimli akademisyenler tarafından 'Psikolojik Destek Eğitimi' verildi.
Bahse konu eğitimler 2014-2015 eğitim yılından itibaren, Sınıf Okulu ve Eğitim Merkezlerinde RDM uzmanları ve sivil akademisyenler tarafından, kıtalarda ise RDM uzmanları tarafından icra edilecek. Bu kapsamda RDM uzmanlarına 'Psikolojik Destek Eğitici Eğitimi' verilecek.
'Psikolojik Destek' eğitimi ile lider personelin; etkili iletişim becerileri kazanarak maiyeti ile sağlıklı iletişim kurması, askerlik ortamına uyum güçlüğü yaşayan personeli tanıması ve ruhsal rahatsızlığı olan personele yaklaşım tarzı konularında bilgi sahibi olması sağlanıyor.
Rehberlik ve Danışma Merkezleri, birliklerde görev yapan rütbeli personele yönelik; Psikolojik Destek Eğitimini destekleyici konular içeren seminer ve konferanslar düzenliyor. Ayrıca Rehberlik ve Danışma Merkezleri, yıl içerisinde bir plan dâhilinde erbaş-erlere yönelik; uyuşturucu madde ve alkol kullanımının zararları, stresle mücadele, iletişim, empati vb. konuları içeren seminer ve konferanslar düzenliyor. CİHAN