Alüminyum maden ocağına yol yapımı ve rant

Ahmet Güldağ

Konya Seydişehir İlçesi dolaylarında bulunan Alüminyum Madenini işletmek için Rusya ile anlaşma yapılmıştı.

Seydişehir’de madenin işletmesi için fabrika kurulacak. Seydişehir’den 23 km. uzaklıkta Giden Gelmez Dağları arasındaki maden arasına yol yapılacaktı.

***

Bu yol yapımını Etibank kendi imkânları ile yapmak isteyip Kışlak Yaylası’na kadar düz bir hatla gitmişler ama…

Karşılarına kayalık dağ silsilesi gelince yapamayacaklarını anlamışlar.

Böylece yolun yapımı için karayollarına müracaatlarında. Yeterli makine olmadığından olumsuz cevap almışlardı.

Araya iki bakanlık girerek karayollarına 13 milyon lira ödemek suretiyle anlaşma yapılmıştı.

***

 Yolun projesi Etibank’ın açtığı 13 km’lik düz yol sonrası olarak yapılmaya başlanacaktı.

Bölge müdürü bana…

“Ahmet bu yol güzergahına bir bak ona göre de keşif özeti çıkar” diyerek vazifelendirmişti.

***

Bir gün pikapla gittim. Seydişehir çıkışı bir müddet sonra Etibank’ça yapılmış toprak yol üzerinde gidip yolun sonuna vardım.

Bundan sonrası yol yoktu.

Koyak içinden yaya yolu vardı buradan da gitme imkânı elvermiyordu.

Orada iki maden köylüsü ile karşılaştım.

“Madene nasıl gidilir?” soruma ancak yaya gidile bilineceğini belirttiler.

***

Yolun projesi tamamlandığı zaman buna göre bir keşif hazırladım.

Taşeron usulü ile ihaleye çıkaracaktık.

Ancak büyük makinalara sahip yol yapan müteahhit firmaları yapabilirdi bu yolu.

Bu bakımdan 35 büyük firmaya mektup yazarak iştiraklerini istedim.

30 adedinden teşekkürle iştirak edemeyeceklerinin cevabını verdiler dördünden cevap gelmedi bir tanesi % 4 ile indirimle talip olduğunu bildirdi.

Bu firma Emin Hattat’a aitti ve davet ettim.

***

Taşeron firma işe başladı. İşin kontrol şefliği bana verildi.

Ne yazık ki projede fazlaca istinat duvarına yer verilmişti.

Bu istinat duvarlarını yapabilmek için aşağıda ki düz yerde harç karılıyor yarım tenekeyi yükleyen işçi sırtında yukarıya ancak çıkarabiliyordu.

Firmanın “İstinat duvarı yapma yerine dağ eteğinde içerilere giden kazı yapıyım” isteği kabul edilmeyip projeye göre yapılması istendi.

***

Kayalar üstlerindeki boz bir renkle sanki vurdun mu parçalanıverecek hissi veriyordu.

Firmaya kayaları parçalamak için patlayıcı madde ruhsatı vereyim teklifime…

“Bunlar helva gibi benim D9 dozer onları parçalar” deyip almamıştı ama

Daha ilk girişte kayaların kırmızı yabanı dozerin bıçağını parçalamıştı.

Bıçak Suriye’den kaçak olarak alındı Türkiye’de yoktu çünkü.

***

Bu arada müdür değişmiş ve yeni yol yapım şefi tayin edilmişti.

Firma benden isteklerde bulundu.

Biri yarmadaki sağ kısmını koyağa dökmek isteği idi.

İyi yapabilirdi zararı yoktu ama bunun bedelini isteyince…

“Keşifte olmayan bir işleme, hiç yoktan ilave ücret veremem. Kendiniz yapabilirsiniz” deyince iş daha kolay olacağı için kendisi yapmıştı.

İkincisi de servis yolu ücreti istemesi oldu.

Sözleşmede servis yolu on cm kadar kazılıp üstüne 20 cm. kalınlığında stabilize dökülüp silindirlenecek deniyordu.

Firma ise sadece arazideki otları greyderle kazıyıp yol yaptım diyordu.

Bu bir haksız rant kazanma olacaktı.

Ödeme teklifi ret ederek sözleşmedeki şartları yerine getirirseniz verebilirim diye ret etmiştim.

***

Yeni gelen müdüre şikâyetçi olmuş. Gerek yama için gerekse servis yolu ödemediğim için.

Yeni yol yapım şefi Muammer Bey…

“Gerek yaptığı kazıyı atma işlemi, gerekse servis yolu ödemelerini yapmam gerektiğini” belirtti.

 Açıklama yaparak “keşifte ve sözleşmede bu şekil atma ve seviş yolu yapma işlemine yani sadece otları sıyırıverme işlemine ödeme yapamam” dedim.

***

Müdür çağırıyor dediler gittim

“Sen imla atışı ve Servis yolu içi ödeme yapmıyormuşsun. Bunları öde” dedi.

Müdüre de “Sözleşme hükümlerini açıklayarak ödeme yapamam” deyince

“Dava açar tazminatıyla öder.  Ödeyiver” sözüne…

“Tazminatı ben öderim. Ödeme yapamam” deyip ayrıldım.

Birkaç gün sonra firma da işi bırakıp İzmir'e kaçtı.

Böylece yol yapımı durdu.

***

Sağlık ve esenlik içinde sevdiklerinizle yaşam dileğimle…

İlk yorum yazan siz olun
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.