2021 yılı esnaf açısından çok zorlu geçti. Pandemi nedeniyle yaşanan kapanmalar, kısıtlamalar esnafı hayli zorladı. Bazı esnaflar, iflasın eşiğine geldi. Ayrıca esnafın girdi maliyetleri de aşırı oranda arttı. Konya Lokantacılar Esnaf Odası Başkanı Ali Osman Karamercan, 2021 yılında yaşadıklarını Merhaba Gazetesi’ne anlattı. Karamercan, “Pandeminin getirmiş olduğu zorunluluklar başta lokantacı esnafımızı olmak üzere halka hizmet eden bütün esnaflarımızı gerçekten çok yordu. 1 buçuk yıla yakın dükkânlarımız kapalı kaldı. Esnafımızın yüzde 75'inin siftah dahi edemediğini biliyoruz. İşten çıkarmalar oldu. Kısaca 2021 yılı bizim açımızdan kötü bir yıl oldu” dedi.
2021 YILI ESNAF AÇISINDAN ÇOK ZOR GEÇTİ
Esnafın 2021 yılında çok zorlandığını dile getiren Karamercan, "2020’nin sonu ve 2021 yılı birçok olumsuzluğu yaşadığımız bir yıl oldu. Cenab-ı Allah böyle bir daha böyle bir salgını, hastalığı yaşatmasın. Esnaf, sanatkâr ve işvereniz biz. Hem işçi çalıştırırız, hem de istihdam sağlarız. Devletinin her zaman yanında olan, devletine desteğini hiçbir zaman esirgemeyen bizler büyük fedakarlıklar yaptık. Covid-19 ile birlikte yaşanan kapanmalar, arkasından dövizin ve altının aşırı şekilde yükselmesi ve bununla birlikte aşırı şekilde zamların patlaması, hizmet sektörünü zorladı. Bazı esnaf kardeşlerimiz evini sattı, kimi arabasını sattı, kimisi de bankadan kredi çekti. Kimi esnaf kefaletten de kredi çekti. Kredi çekmek kolay ama ödemek zorlaştı. Birçok esnaf kardeşimizin borçlardan dolayı sicili şu anda bozuk. Biz bunları takip ediyoruz, ziyaret ediyoruz. Esnaflarımızla birebir görüşüyoruz. Esnaflarımız gerçekten çok zor zamanlardan geçiyor. Tüm esnaflarımızla görüştük, ziyaret ettik. Kendileriyle sadece sohbet edebildik, teselli edebildik. Çünkü elimizden fazla bir şey gelmiyor” ifadelerini kullandı
ÜRÜNLERE YÜZDE 25 ORANINDA ZAM GELDİ
Pandemi süresince esnafların yanında olduklarını kaydeden Ali Osman Karamercan, “Konya olarak nedense hep kırmızıda kaldık. Kırmızıda kalınca da esnaf çok zor duruma düştü. Biz de oda olarak esnaf arkadaşlarımıza ziyaretlerde bulunduk, sohbet ettik. Çünkü biliyoruz ki sorunlarımız ve sıkıntılarımız birlik beraberlik içinde paylaşılırsa çözülür. Akabinde konuyu Ankara'ya taşıdık. Genel başkanlarımıza durumu anlattık. Bakanlarla, yetkililerle görüşüldü. Birtakım taleplerimiz oldu. Bazıları yerine geldi, bazıları gelmedi. En iyi şekilde esnafımızın yanında olmaya çalıştık” dedi. Yıl içinde kullandıkları malzemelerin ciddi oranda zamlandığına da değinen Karamercan, “Son zamanlarda lokantacılar olarak kullandığımız ürünlere ciddi zamlar geldi. Ete olsun, una, oduna olsun ciddi zam geldi. Gerçekten ciddi bir hayat pahalılığı ile karşı karşıyayız. Yüzde 200, yüzde 300 zamlanan malzemelerimiz oldu. Mecburen biz de zam yaptık ama yaptığımız zam sadece yüzde 25 oranında. Kaldı ki milletin alım gücü olmayınca, cebinde para olmazsa ne yesin ki? Adam gitse bir çorba içse yirmi lira. Bir ekmek arası döner yese on lira. Yani ciddi pahalılık var. Alım gücünde de ciddi düşüşler var” ifadelerini kullandı.
ESNAF UMDUĞUNU BULAMADI
Şeb-i Arus etkinliklerinde de bekledikleri etkiyi ve geri dönüşü alamadıklarını aktaran Karamercan, şunları kaydetti: “Biliyorsunuz 7-17 Aralık Mevlana'yı anma haftamızdı. Bu zamana kadar geçirdiğimiz en kötü sezon diyebiliriz. Sezon epey durgundu. Pandemiden ötürü 2020 yılında Şeb-i Arus etkinlikleri katılımlı olmadı. Bu yıl Allah nasip etti, yapıldı. Fakat ne lokantacılar, ne otelci kardeşlerimiz, ne hediyelik eşyacılar ne de taksiciler ve dolmuşçular umduğunu bulamadı. Burada tabi başta Konya Belediyemize, Valiliğimize, Turizm İl Müdürlüğümüze ve milletvekillerimize çok görev düşüyor. Bizlere de çok görev düşüyor. Reklamımızı biraz daha canlı yapmalıyız. Mevlana haftasından en az bir ay önce etkinlikler düzenlememiz, festivaller yapmamız lazım. Konya'nın neyi varsa ve meşhursa onları tanıtmamız lazım. Böyle bir etkinliğimiz olsaydı hem oteller hem lokantalar bu haftadan memnun kalırlardı. Şu ekonomik durgunlukta, şu pahalılıkta bu durum da esnafımıza bir can suyu olurdu.”
“YENİ YILDAN BEKLENTİMİZ FİYATLARIN DÜŞMESİ”
Yeni yıldan beklentilerini de dile getiren Karamercan, en öncelikli beklentilerinin fiyatların düşmesi olduğunu belirtti. Karamercan, sözlerini şöyle tamamladı: “2022 yılından beklentimiz çok. Başta sağlık, mutluluk, huzur, birlik, beraberlik içinde, kardeşçe yaşanacak bir yıl olsun. Dolar ve altında yaşana dalgalanmadan sonra fiyatlarda ciddi bir artış yaşandı ama son açıklanan yeni ekonomik modelden sonra döviz de altın da düştü. Ama bizim girdi maliyetlerimiz düşmedi. Girdi maliyetlerindeki artış altına ve dövize bağlandı, bizim ürünlerimiz yüzde 200, 300 zamlandı. Döviz altın çok aşırı bir şekilde düştükten sonra ne marketlerde, ne toptancılarda bizim aldığımız iğneden ipliğe dediğimiz ürünlerimizde düşme olmadı. Düşüş yaşansa da yüzde 15-20 civarında oldu. O da bazı ürünlerde oldu. Ama asıl girdi maliyetimiz olan et ve tavuk fiyatlarında bir düşüş olmadı. Öte yandan ne unumuzda, ne odunumuzda ne bakliyatta ne de temizlik malzemelerinde bir düşüş olmadı. Bunların yeni yılla birlikte belirli bir denetimle aynı şekilde düşürülmesini bekliyoruz. Biz lokantacılar alo paket yapıyoruz. Bir liraya aldığımız kutuyu şu anda 5 liraya alıyoruz. Örnek olması açısından söylüyorum, bir kutu 4 lira zamlandı. Devletimizden daha sık denetimler istiyoruz. Özellikle AVM’lerde sıkı denetimler yapılıp, fiyatlarının kontrol edilmesini istiyoruz. Hem esnaflarımız için hem halkımız için. Bizde nasıl fiyat listesi varsa, lokantalar belirlenen fiyatlar üzerinden satış yapıyorsa marketler de aynı şekilde olmalı. Başka bir marketten aldığımız ürünün fiyatı bir diğer markette daha ucuz olabiliyor. Bu denetimlerin arttırılmasını temenni ediyoruz."
SAİT ÇELİK