Sanayici depremde aldığı hasarları, yatırım destek ve teşviklerle giderecek

Teşvik uygulamaları kapsamda Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa ile Sivas'ın Gürün ilçesindeki yatırımlar için düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin süresi herhangi bir talep alınmaksızın 3 yıl uzatıldı.

Depremlerin ağır yıkıma yol açtığı ilçeler CMP'ye dahil edildi. Böylece bölgeye yapılacak tüm yatırımlar, en üst seviye teşvikler olan 6. Bölge teşviklerinden faydalandırıldı.

61,3 milyar lira yatırım büyüklüğüne sahip ve 25 bin kişiyi aşkın istihdam sağlayacak 479 yatırım teşvik belgesi düzenlendi. CMP dönüşümü yapılan 70 yatırım teşvik belgesi için 41,7 milyon lira faiz desteği ödemesi yapıldı.

Kalkınma ajanslarınca atılan adımlar

Öte yandan 28 Mart'ta ilan edilen Bölgesel Kalkınma Odaklı Toparlanma Acil Eylem Programı (BOTAP) depremden etkilenen 11 ilde 5 kalkınma ajansı (İpekyolu, Doğu Akdeniz, Fırat, Karacadağ ve Çukurova) aracılığıyla hayata geçirildi.

Toplam 1 milyar liralık kaynak tahsis edilen program kapsamında bugüne kadar toplam bütçesi yaklaşık 908 milyon lira olan 47 proje Bakanlıkça onaylandı. Projelere sağlanan destek miktarı 740 milyon lira oldu.

İpekyolu Kalkınma Ajansı tarafından toplam bütçe büyüklüğü 178 milyon lira olan 6 proje Gaziantep'te, Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansınca 203 milyon liralık bütçeli 8 proje Hatay'da gerçekleştiriliyor.

Fırat Kalkınma Ajansınca 13 proje desteğe hak kazanırken, Malatya'da uygulanan projelerin toplam bütçe büyüklüğü 142 milyon lira oldu.

Çukurova Kalkınma Ajansınca Adana'da uygulanan 4 projenin bütçe büyüklüğü 55 milyon lira, Karacadağ Kalkınma Ajansınca Diyarbakır ve Şanlıurfa'da uygulanan 9 projenin toplam bütçesi ise 288 milyon lira olarak belirlendi.

Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı (SOGEP) kapsamında ise söz konusu kalkınma ajansları aracılığıyla 14 proje desteklendi. Toplam bütçesi 60,4 milyon lira olan 14 proje Bakanlıkça onaylanırken, projelere sağlanan destek miktarı 42,6 milyon lira oldu.

Bu kapsamda Kahramanmaraş, Osmaniye, Hatay, Kilis, Adıyaman, Gaziantep, Elazığ, Malatya, Diyarbakır, Şanlıurfa ve Adana'da çeşitli projeler desteklenecek.

Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı (CMDP) ile de depremden etkilenen ve Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı ile Fırat Kalkınma Ajansının faaliyet gösterdiği 2 ilde toplam bütçesi 128,3 milyon lira olan 3 proje desteğe hak kazandı.

Uluslararası destekler

Uluslararası Kaynaklı Sosyal Girişimcilik, Güçlendirme ve Uyum Projesi (SEECO) kapsamında deprem bölgesindeki illeri kapsayan 14 projeye toplam 2 milyon 437 bin avro destek sağlandı.

Deprem sonrasında, toplamda 221 milyon lirayı bulan mikro, orta ve büyük ölçekli hibelerden oluşan destek çağrısına çıkıldı.

Sürdürülebilir Sosyo-Ekonomik Uyum İçin Girişimcilik Kapasitesinin Geliştirilmesi Projesi (ENHANCER) kapsamında Gaziantep, Şanlıurfa, Hatay, Adana ve Ankara'da toplam 2,6 milyon avro bütçeli İstihdam Yaratma Odaklı Kooperatifler Hibe Programı uygulanacak. Programdan yararlanacak kooperatiflere asgari 40 ila 200 bin avro arasında hibe sağlanacak.

Potansiyel girişimcileri, istihdam yaratabilecek kayıtlı işletmeler kurma konusunda destekleyen ve toplam 3,1 milyon avro bütçeli Girişimcilik Hibe Programı ise 11 ilde uygulanacak. Programdan yararlanacak girişimcilere asgari 1500 ila 5 bin avro hibe verilecek.

Sanayi alanları projeleri

Bakanlık, OSB'lerden ve bölgeden gelen sanayicinin talep ve ihtiyaçları doğrultusunda çalışmalar yaparak, 3 bin 834 hektar büyüklüğünde 18 sanayi alanı ilan etti.

Depremden etkilenen sanayi işletmelerinin tespiti ve hasarlarının giderilmesi amacıyla "Deprem Bölgesindeki Sanayi İşyerlerinin Yapımı Projesi" 2023 Yatırım Programı'na eklenerek 2 milyar 533 milyon lira ödenek sağlandı.

Kahramanmaraş Pazarcık Sanayi Sitesi'nde 142, Gaziantep Islahiye Sanayi Sitesi'nde 80 ve Malatya Yeşilyurt Sanayi Sitesi'nde 714 iş yeri yapım işi başlatıldı. 11 ilde 25 OSB ve 13 sanayi sitesi projesi olmak üzere yaklaşık 21 milyar liralık 38 proje Bakanlık yatırım programında yer alıyor.

KOSGEB destekleri

KOBİ'lerin hızla toparlanmaları amacıyla işletmelerin KOSGEB'e olan 2023 borçları ile hayatını kaybeden ya da iş göremez durumdaki işletme sahiplerinin tüm borçları silindi.

Kredi ve destek geri ödemeleri 1 Ocak'a kadar başvuru ve yeni teminat alınmaksızın faizsiz olarak ertelendi.