Rotavirüs ihmale gelmez

Rotavirüs, kış mevsiminde daha fazla görülen, ishale yol açan ve hızlı yayılma özelliğiyle çocukları tehdit eden bir virüs. Son dönemde rotavirüs vakıalarındaki artış, sağlık tedbirleri açısından dikkatli olunması gerektiğini ortaya koyuyor. Konuyla ilgili bilgi veren Beyhekim Devlet Hastanesi Çocuk Hastalıkları Uzmanı Dr. Alaaddin Yorulmaz, rotavirüsün yaygınlığına dikkat çekerek uyarılarda bulunuyor. Beyhekim Devlet Hastanesi’nde toplam 70 çocuğun yataklı tedavi gördüğünü, bunun yüzde 10’unu rotavirüs kaynaklı rahatsızlığın oluşturduğunu kaydediyor. Dr. Alaaddin Yorulmaz’ın bu konudaki sorulara verdiği cevaplar şu şekilde…

* Alaaddin Bey, rotavirus nedir?
- Rotavirus sindirim sistemini etkileyen ve tüm dünyada en sık ishal nedeni olan bir virüstür.
* Rotavirus nerede bulunur?
- Rotavirus enfeksiyonları tüm dünyada yaygındır. Bağırsak hücrelerini etkiler ve enfekte kişilerin dışkıları ile diğer insanlara bulaşır.
* Nasıl hastalık yapar?
- Rotavirüs çok kolay yayılır. Enfekte kişilerin elleri bulaşta en önemli ara basamaktır. Ayrıca hastanın kullandığı eşyalar ile de yayılır.  Virüs ağızdan vucüda girer. Çocuk hastalar virüsü kendilerinde hastalık belirtileri ortaya çıkmadan önce ve belirtiler süresince yayabilirler.
KREŞ, BAKIMEVİ VE ÇOCUK HASTANELERİNDE SALGIN GÖRÜLEBİLİR
* Hastalık nasıl ve ne tür gıdalarla bulaşır?
- Rota virüsler ishalin ortaya çıkmasından önceki günlerde de dışkıda bol miktarda bulunur. Bulaşma; dışkı ile kontamine (bulaşık) su ve gıdalarla olur. Özellikle kreş, bakımevleri ve çocuk hastanelerinde salgınlar görülebilir. Solunum aracılığı ile bulaşma da bildirilmiştir
* Rotavirüs enfeksiyonlarının belirtileri nelerdir?
- Rotavirus enfeksiyonları genellikle ateş ve kusma ile başlar ve ishal ile devam eder. İshal bazı hastalarda hafif seyrederken bazı hastalarda ciddi sıvı kayıpları nedeniyle hastaneye yatış gerekebilir. Hastaneye yatış gerektiren ishal vakalarında da en sık etken rotavirüstür. Çoğu hastada ishal 3-9 gün sürer. Bağışıklık sistemi yetersiz olan hastalarda hastalık daha uzun ve ağır seyir gösterir
* Belirtiler ne zaman ortaya çıkar?
- Rotavirüs ile enfekte olan hastalarda genellikle 3-5 günlük bir kuluçka süresi sonrasında belirtiler görülür.
* Hastalık nasıl seyreder?
- Çoğu hasta kendiliğinden iyileşirken, ağır ishal ve kusması olan hastalarda sıvı kaybı nedeniyle damardan sıvı verilmesi gerekebilir. Çocuklarda geçirilen enfeksiyon sayısı arttıkça hastalık daha hafif seyreder, yani her enfeksiyon kısmi bir bağışıklık oluşturur.
* Tanı nasıl konur?
- Hastanın klinik özellikleri ve enfeksiyonun zamanı (ülkemizde kış ayları) hekim için uyarıcıdır. Ayrıca hastanın dışkısında ELISA veya diğer yöntemlerde rotavirus varlığı gösterilebilir.
* Rotavirüs kimlerde enfeksiyona yol açar?
- Tüm çocuklar 5 yaşına kadar en az bir kez rotavirüs ile enfekte olurlar. Ağır ishal ve sıvı kaybı özellikle 3-35 ay arasındaki yaş gruplarında görülmektedir. Bir çocuk birkaç kez rotavirus enfeksiyonu geçirebilir. Daha büyük çocuklarda küçük çocuk ve bebeklerden virüsü alarak enfekte olabilirler. 
EN ETKİLİ YÖNTEM SIVI TAKVİYESİ
* Rotavirus enfeksiyonları nasıl tedavi edilir?
- Hastalığı düzeltmek için etkin bir ilaç tedavisi yoktur. Diğer viral enfeksiyonlar gibi antibiyotik tedavisi ile düzelmez. En etkili tedavi hasta çocukların ve bebeklerin sıvı alımını sağlamaktır. Tedavinin başlıca amacı; kusma, ishale bağlı ortaya çıkabilecek dehidratasyonun önlenmesidir. Kusma önleyici, ishali önleyici ilaçların tedavide yararı yoktur. Beslenme devam ettirilmelidir, mümkünse sık aralarla azar azar beslenme yapılmalıdır. Az yağlı gıdalar tercih edilmeli, özellikle anne sütü ile beslenme kesilmemelidir. Yeni doğan bebekler ve 3 ayın altındaki çocuklar anneden geçen antikorlar aracılığı ile enfeksiyondan korunurlar, hastalığı daha hafif geçirebilirler.
* Rotavirüs enfeksiyonları ne sıklıkla görülür?
- Rotavirus çocukluk çağının en sık ishal nedenidir. Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl ortalama 500 bin doktor başvurusuna ve 50 bin yatışa neden olmaktadır. Özellikle 3 ay-35 ay arasındaki çocuklarda kış aylarında görülür. Dünyada her yıl 1 milyon çocuk rotavirus enfeksiyonları nedeniyle kaybedilmektedir.
* Rotavirus enfeksiyonları nasıl önlenir?
- Son yıllarda geliştirilen yeni aşıların enfeksiyon oranlarını azalttığı, ağır hastalıkları engellediği ve ilk aşıya benzer yan etkilerin gözlenmediği görülmüştür. Bu aşıların 2,4 ve 6. aylarda ağızdan uygulanması önerilmektedir.
EL TEMİZLİĞİNE VE SULARA DİKKAT EDİLMELİ
* Korunma yöntemleri nelerdir?
- Aşı dışında etkili bir korunma yolu yoktur. Genel hijyen önlemleri (el temizliği, suların kaynatılması) bulaşmayı azaltır. El yıkama, enfekte vakaların izolasyonu, hastanelerde hastane kaynaklı ishali önlemede yardımcıdır. Sabunla el yıkama virüsü öldürmez ancak enfeksiyonun yayılmasını azaltır. Tuvaletten çıktıktan ve bebeklerin bezlerini değiştirdikten sonra el yıkamaya dikkat edilmelidir. İyileşme dönemi de dahil virüsün (yakınmaların ortaya çıkışından 10 - 12 gün sonrasına kadar) dışkı ile atımı unutulmamalıdır.
* Annelere önerilerimiz nelerdir?
- Annelerimizin rotavirüsün infeksiyonu geçiren çocuklarını kusma ve ishal açısından sıkı takip etmeleri gerekir. Ağızdan alımın yetersiz olduğu durumda zamanında doktora çocuk götürülmelidir. İdrar miktarının azalması, gözyaşının olmaması, ağız kuruluğu, devamlı susuzluk hissi, dehidratasyonun belirtilerindendir. Genel sanitasyon kurallarına uyulmalı, eller yıkanmalı, eğer hasta bebek ise emzirmeye devam edilmelidir.