Özel kontenjanları 4 yıl öncesine döndü

Teşvik çıkar ümidiyle çocuklarını özel okula gönderen veliler, her sene ayrı bir şok yaşıyor. Maddi durumu hayli iyi olan serbest meslek sahibi velilere her sene çıkan teşvik, bordrolu çalışanların, memurların orta sınıfın muhitine uğramıyor. Bu yıl 75 bin kişiye verilen teşvikler yeni mağduriyetlere sebep oldu.  Teşvik çıkacak diye çocuğunu özel okula gönderen aileler, çıkmayan teşvikler, yüksekten çekilen fiyatlar nedeniyle çocuklarının eğitimini yarıda kesmek zorunda kalıyor. Bu durum hem çocuğun psikolojisini etkiliyor hem de eğitimde aksamalara neden oluyor. Özel Öğretim Derneği (ÖZDER) Konya Şube Başkanı Barış Çağlayan Çakır, azalan destek rakamlarına dikkat çekerek, “Kontenjanlar dolsun diye uğraşırken 4-5 sene önceki durumlara dönüldü” dedi.

DESTEK ASIL AMACINDAN UZAKLAŞTI

Devlet desteğinin bu yıl 5. yılı olduğunu ifade eden Çakır, şöyle konuştu: “4 yıl önce şöyle bir durum vardı; Kişinin 0-800 TL geliri varsa şu kadar puan, 800-2 bin 500 TL arası şu kadar puan 2 bin 500 ile 5 bin TL arası olursa şu kadar puan deniyordu. Şimdiki uygulamada 5 bin liranın altını aynı görüyorlar.  Bordrolu çalışanlar, bordrolarında oynama yapamadıkları için 0-5 bin TL maaş alanlara verilen 350 puanı alamıyorlar. Serbest meslek mensupları ise gelirlerini gizleyebiliyor. Fabrika zarar etti gösterebiliyor. Karı koca çalışanlar için de uygulama bir dezavantaj. Aynı sorun KYK başvurularında yaşanıyor. Bordrolu gelirini düşük gösteremezken, özel sektör çeşitli belgelendirmeler ile gelirini düşük gösterebiliyor. Bununla ilgili Maliye’nin iyi bir inceleme yapması lazım. Uygulama, desteğin asıl amacına da ters. Özel okul teşvik desteği ilk çıktığındaki amacı; Bir çocuğun okurken devlete maliyetine bakılıyordu. Devlet bu maliyeti ödemek yerine özel okullara veriyordu. Ortalama bir çocuğun devlete 8 bin lira gibi bir maliyeti var. Bina, öğretmen vesaire. Özel okulların da kontenjanları boş. Bir taraftan devlet okullarında 40-50 kişilik sınıflar, bir taraftan da kontenjanının yüzde 30’unu kullanan özel okullar var. Yoğunluğu azaltmak için böyle bir uygulama başlatılmıştı. Desteğin amacı, zengine veya fakire şu kadar verelim değil. Hastanelerde de böyle bir sistem var. Devlet bir ameliyata 10 birim istiyorsa, özel de 20 lira istiyorsa, farkını özel alıyor.

DESTEK ALAN SAYISI CİDDİ ORANDA DÜŞTÜ

“Maaş, gelir kriteri bu destekte önemli bir sıkıntı” diyen Çakır, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Önümüzdeki yıllarda şöyle bir sıkıntı çıkabilir. Özel okullar, bu destekle ilgili belgeleri 5 yıl boyunca saklamak zorunda. Okul müdürü bu belgelerin doğruluğunu denetleyemez. Veli belgesini getiriyor. Doğru mu yanlış mı bunu okullar araştıramaz. Maliye bunu araştırırsa sıkıntılar çıkabilir. Asıl sıkıntı şu geçtiğimiz yıllarda öğrencilerinin yüzde 50’sine destek çıkan bir okula bu sene 10-15 destek çıktı. Illere bir kontenjan verilmişti. Okullarda destek alan sayısı ciddi oranda düştü. Beklenilen kontenjan artışı olmadı. Destek çıkan sayısı her geçen yıl azalıyor. Türkiye genelinde rakam, 300 binden 150 bine, 75 bine düştü. Kontenjanlar dolsun diye uğraşırken 4-5 sene önceki durumlara dönüldü.”

ADRESE DAYALI SİSTEM DE BEKLENTİYİ KARŞILAMADI

Adrese dayalı sisteme yerleştirme noktasında özel okulların bir beklenti içinde olduğunu fakat bu beklentinin boşa çıktığını kaydeden Çakır, şöyle konuştu: “Yeni bakanımızın gelmesi ile, liselerde, özellikle Anadolu liselerinde, ciddi bir kontenjan artışı var. Geçen yıl 5 sınıf açan bir Anadolu lisesi 10-12 sınıf açmış. Bundan dolayı özel okullarda, özellikle lise kısımlarında doluluklarda sıkıntı yaşanıyor. Eğitim dışındaki alanlardan sektöre girişler var. Çok düşük doluluk kontenjanları ile çalışan kurumlar var. Bu da önümüzdeki yıllarda sıkıntılara neden olacak.”

HÂLİD ŞEN