Sabrı elden komamaktır evla
Ki koruk sabr ile olur helva
Taşlıcalı Yahya

Kur’an’da en çok bahsedilen Takva 150 yerde, ikinci sabır 85 yerde geçer ve “..Sabır ne güzeldir” (1) buyurulur. Peygamber Efendimiz de: “Oruç sabrın yarısıdır” (2) buyurur. Ayrıca yüzlerce hadis-i şerif vardır. Efendimizin kendisi tabir caizse “sabır taşı” dır. Gayri Müslim ilim erbabının da dile getirdiği gibi, beşerin ıslahının en zor olduğu bir dönemde, cahiliye asrında, kendi öz kızlarını toprağa diri diri gömecek kadar vahşileşmiş bir cemiyette, yeni bir dinin neşv ü nema bulmasını başarmış, yapılan bütün eza, cefa, zulüm, hakaret ve işkencelere sabretmiş, 7 evladından 6 tanesini bizzat kendi elleriyle toprağa tevdi eylemiş, kısacası altın bir nesil imal etmiştir. Hangi sayede? Sabrı, sebatı ve azmi sayesinde. Rabbimiz bunu müjdeliyor ve şöyle buyuruyor: “...Sabredenlere mükâfatları elbette hesapsız olarak verilir.” (3) Hz. Mevlânâ da şöyle der: “Gülün dikene katlanması onu güzel kokulu yaptı.”
Mümin oruç tutmakla sabrın, azmin, tahammülün en güzelini göstermiş, nefsânî arzularına hakim olmasını öğrenmiş olmaktadır. Hayatta karşılaşacağı acılara, problemlere, olumsuzluklara tahammül etmesini bellemiş olur. Çok fakir olmalarına karşı, intihar ve cinnet olaylarının en az İslâm ülkelerinde görülmesinin bir sebebi de budur.
Adiy b. Hatim “benim Müslüman oluşuma şu üç olay sebep oldu” demiştir:
1-Resülün yanına geldim, ayağa kalktı, bana yerini verdi, öyle iyi muamele etti ki, bunu başka insanlarda görmek mümkün değil.
2-Bir kadının onun yakasından tutup bir yere götürdüğünü gördüm, boynu kızarmıştı. Böyle bir sabır ancak bir peygamberde olur dedim.
3-Bize geldi kimsenin bilmediği sadece kabile reislerinin bilebileceği bir örfü ben yanlış yapınca bana hatırlattı. Benimde kalbim onun bir peygamber olduğuna kanaat getirdi ve Müslüman oldum.
Hz. Ali’ye yenilmeyişinin ve başarılı oluşunun sırrını sormuşlar o “sabır” demiş. Soranlardan biri ile bilek güreşine tutuşmuş ve yenmiş. “Sen yenilip bıraktığın anlarda benimde bütün gücüm tükenmişti, hemen bırakmak üzereydim, ama sabır, sabır diyerek biraz daha dayanınca sen yenildin, işte başarının sırrı bu” demiş.
Timur’la ilgili de böyle bir kıssa anlatılır. Gençliğinde girdiği bir savaşta bacağından ağır bir şekilde yaralanmış. Bir kenara çekilmiş ve kan zayiinden ölmeyi beklemiş. Kalkmak kurdanmak istemiş ama mümkün değil. O esnada bir karınca görmüş ve bir yiyecek parçasını bir çukurdan çıkarıp yuvasına götürmek için defalarca uğraşmış, düşmüş ve 70’incide zafere ulaşıp götürmüş. Timur bundan ibret almış ve “bu hayvan bu kadar sabır ve azim sahibi iken ben neye ölümü beklemekteyim?” demiş uğraşmış, o da kurtulmuş. (4)
Edison’un elektriği bulabilmek için 20 binden fazla deney yaptığı, Mikelanje’ın Musa Heykelini 15 senede yonttuğu tarihi rivayetlerdendir.
İki sabır fıkrası ile sözlerimizi bitirelim:
Kendisi çok çirkin, karısı da çok güzel bir adam, sık sık “hatun sende bende inşallah cennetliğiz” dermiş. Sebebi sorulduğunda “Allah şükredenlerin de, sabredenlerin de cennetlik olacaklarını müjdeler. Ben, senin gibi güzel bir eş verdiği için O’na daima şükrediyorum, Sen de benim gibi çirkin biri ile hayatını geçirmek suretiyle devamlı sabrediyorsun” dermiş.
Temel sözlü imtihana girmiş, çıkmış, hemen arkadaşları etrafını toplanıp sormuşlar: “Temel ne sordular?”, Temel; “şunu, şunu, şunu sordular”, “ne cevap verdin?” “Vallah Allah bir sabır verdi, ağzımı açmadım!..”
-----------------
 1) Yusuf Sûresi Ayet 18.
 2) Ez Zevâid. Hadis Ansiklopedisi Prof. İbrahim Canan c. 17, s. 169.
3) Zümer Sûresi, 10.
4) Fernand Grenard, Asya'nın Yükselişi ve Düşüşü, M.E.B. Yay. 1000 Temel Eser, terceme Orhan Yüksel, İst. 1970 s.71.