Konya'nın yürüyen arşivi: Kemalettin Nokta

16 yaşında gazeteciliğe başlayan Karatay Belediyesi Basın Müdürü Kemalettin Nokta, aradan geçen 25 yılının her bir gününü özellikle arşivledi. Konya'da birçok gazetecide ve tarihçide bulunmayan eski fotoğraf ve bilgiler Nokta'nın arşivinde yer alıyor

ARŞİV GELECEĞE AKTARILAN BİR MİRAS

Merhaba Gazetesi 10 Ocak Gazeteciler Günü'ne özel olarak, Konya'nın önemli isimlerinden Karatay Belediyesi Basın Müdürü Kemalettin Nokta ile gerçekleştirdiğimiz röportajda, arşivleme ve arşiv belgelerinin taşıdığı derin anlam üzerine konuştuk. Nokta, arşivin yalnızca kağıtlarla sınırlı kalmadığını, her bir belgenin geçmişin izlerini taşıyan, geleceğe dair önemli bir hafıza olduğunu vurguladı. “Arşivler, milletin hafızasıdır,” diyen Nokta, bu belgelerin bir milleti ve onun kültürünü ayakta tutan bir yapı taşı olduğunu belirtti. Nokta, arşivlerin, sadece geçmişin bir yansıması değil, aynı zamanda her nesil için yeniden şekillenen ve aktarılan bir miras olduğuna dikkat çekti. Bu konuşma, arşivin gücünü ve önemini bir kez daha gözler önüne sererken, geleceğe bırakılacak en değerli mirasın geçmişin izleri olduğunu hatırlatıyor.

**Sizi kısaca tanıyabilir miyiz?

1984 yılında Konya’da Şems Mahallesi Güllük başı semtinde doğdum. İlkokulu İsmet Paşa, Ortaokul ve Lise eğitimimi 2002 yılında Selçuklu İmam Hatip Lisesinde tamamladım.

2010 yılında Anadolu üniversitesi İlahiyat ön lisans eğitimini tamamladım. Birçok sivil toplum kurulu çalışmalarında aktif görevler üstlendim. 2010 yılında Mevlâna Uluslararası Öğrenci Derneği, 2014 yılında İki Doğu İki Batı Uluslararası Öğrenci Derneği kuruluş çalışmalarında yer aldım. Milâ Haber Ajansı, Millî Gazete, Parantez Haber İnternet Haberciliği, Haberdem İnternet Haberciliği, Haberzoom İnternet Haberciliği Medya Takip Merkezi Bölge Temsilciği, Star Gazetesi Bölge Temsilciği, 2016 yılında ise Anadolu Ajansı’nda çalışmaya başladım. Aynı dönemde görevlendirme ile Sn. Numan Kurtulmuş’un Başbakan Yardımcılığı, 2017 yılında ise Kültür ve Turizm Bakanlığı dönemlerinde Basın ve Halkla ilişkiler ekiplerinde yer aldım. Mayıs 2019 tarihinden itibaren ise Karatay Belediyesi Basın ve Yayın Müdürlüğü görevini yürütmekteyim. Evliyim. Bayezid, Cihangir ve Mihrimah’ın babasıyım.

ARŞİV BİR MİLLETİN HAFIZASIDIR

**Arşiv tutmanın gazetecilik mesleği için neden önemli olduğunu düşünüyorsunuz?

Arşiv tutma, geçmiş bilgilerin ve olayların güvenilir bir şekilde saklanmasını sağlar. Bu, gazetecilerin doğru ve güvenilir haberler sunabilmesi için kritik bir rol oynar. Ayrıca, geçmiş haberlerin referans alınması, güncel olayların daha iyi analiz edilmesine vanlamlandırılmasına yardımcı olur. Arşiv belgesi, yalnızca kağıt malzemelerden ibaret değildir; üzerinde yazılmış, işlenmiş ve kayda alınmış önemli bilgiler barındırır ve bu haliyle sonraki nesillere aktarılmak üzere ilmek ilmek işlenen bir sürecin başlangıcıdır. Arşivler, milletin hafızasıdır. Milletin geçmişi ile geleceği arasında bir köprü işlevi görür ve bu nedenle büyük bir öneme sahiptir. Dolayısıyla gazeteciler de bu hizmeti sunma gayretiyle hareket etmektedir. İşte bu, arşivin önemini ortaya koymaktadır.

HEDEFİM KONYA SİYASİ HARİTASINI ÇIKARMAK

**Kendi arşiv tutma alışkanlığınız nasıl başladı ve bunu geliştirmek için neler yaptınız?

Aslında bu arşiv merakı, benim siyasi çalışmalarım döneminde gelişen bir ilgiydi. Eski dönem gazetelerini inceleyerek başladım, ardından bunları arşivlemeye başladım. İlk başlarda, kendi fotoğraf makinemle kütüphanelerde çekimler yaparak arşiv oluşturdum. Ancak zamanla, arşivlerin dağınık olduğunu fark ettim ve çeşitli üniversitelerin arşivlerinden derli toplu eski belgeler toplamaya başladım. Bazen arşivlerin içinde gezinirken çok önemli detaylarla karşılaşıyorum. Örneğin, Selçuk Üniversitesi’nin kurulmasında hangi siyasilerin ne kadar mücadele ettiğini, ilçe ilçe milletvekili temayül sonuçlarını, Konyaspor tarihini, Konya siyasetindeki gelişmeleri ve 23 Nisan’da devlet ricalinin makamlarına gelen, şu anda yönetici konumunda olan Konya’nın önemli isimlerini bu arşivlerde buldum. 2011 yılında, Medya Takip Merkezi çalışmalarım sırasında sürekli olarak Konya gazetelerini arşivlemem nedeniyle, farkında olmadan elimde Konya ile ilgili o dönemde, yaklaşık 5 yıl süresince tüm yerel gazetelerin arşivini topladım. Günlük olarak farklı çalışmalar ekleyerek şu anda yerel ve ulusal yaklaşık bir asırlık bir gazete arşivi barındırıyorum. Bununla ilgili bir web sitesi kurdum ve inceleyip konularına göre ayırdığım arşivleri siteye yüklemeye başladım. Hedefim, bu çalışmaların sonunda bir “Konya Siyasi Haritası” çıkarmak. Ayrıca, kişilerin aileleriyle ilgili bilgilere ulaşabileceği bir arşiv sitesi aktif hale getirmeyi planlıyorum. Amacım, bu verileri korumak ve burada toparlanan bilgiyi daha geniş kitlelere ulaştırmaktır. Çünkü “Bilgi, paylaşıldıkça artar.”

GAZETECİLİĞE 16 YAŞINDA ADIM ATTIM

**Basın sektörüne ilk adım attığınızda neler hissettiniz? Bu mesleğe nasıl başladınız?

Gazetecilik mesleği, bilgiye ulaşma ve bu bilgiyi topluma sunma açısından büyük bir sorumluluk gerektirir. Bu sektördeki insanlar genellikle adalet, doğruluk ve tarafsızlık gibi değerlere bağlı olarak çalışırlar ve toplumu bilgilendirmenin gururunu yaşarlar. Biz o gururla çok erken yaşlarda tanıştık. Öncelikle şunu ifade etmek istiyorum: Mektepli bir gazeteci değilim, ancak alaylı olarak meslek hayatını sürdüren arkadaşlarımıza büyük saygı duyuyorum. Tabii ki, alaylı olmamızın mesleğimizi icra etmemize hiçbir manisi olmadı. Mesleğe başlamadan önce, çıraklık olarak tabir edilen dönemde, bizler daha çok mesleğin siyasal yönünde aktif olduk. Kurumsal olarak bağlı olduğumuz kurumların haberlerini gazetelere ve televizyonlara servis etmekle ve aynı zamanda bu kurumların yayın organlarının hazırlanmasında görev alarak mesleğe adım attım. Sonrasında, Milâ Haber Ajansı’nda ve Milli Gazete ’de fahri muhabirlik görevlerinde bulundum. Gazeteciliğe 16 yaşımda Fazilet Partisi’nin yayın organında başladım. Birkaç arkadaşımız ile “Hilal” adında bir dergi çıkarıyorduk. İlk haberimi de orada yazdım. İlk fotoğraf makinesi ve kamera kullanma deneyimim de o dönemlere dayanıyor. Boyumuz yetişmediği için sandalye üzerine çıkarak kamerayla çekim yapıyorduk. Bu arada, dergilerin son halini Merhaba Gazetesi matbaasında bastırıyor ve dolayısıyla dergilerin son halini o dönem Merhaba Gazetesi Gene Yayın Yönetmeni Mustafa Arslan Bey onaylıyordu. Bizimle büyük bir insanmışız gibi konuşuyor, ciddiyetle dinliyor ve bize sürekli yeni şeyler öğretiyordu. Kendisiyle öğrendiğimiz çok değerli bilgiler oldu.

DİJİTAL VE GELENEKSEL ARŞİVCİLİK BİRLİKTE KULLANILMALI

**Dijital arşivciliğin öneminin arttığı bir dönemde, geleneksel arşivleme yöntemlerini hâlâ kullanıyor musunuz?

Evet kullanıyorum. Dijital verilerin siber saldırılara maruz kaldığı risklerini düşünmekle birlikte fiziksel arşiv ise bu tür tehditlerden etkilenmiyor. Dijital arşivciliğin kolaylık ve erişilebilirlik açısından büyük avantajları vardır. Ancak, bazı durumlarda geleneksel yöntemler hâlâ kullanılıyor. Özellikle tarihi belgeler ve fotoğrafların fiziksel olarak saklanması, onların korunması açısından önemlidir. Dijital ve geleneksel arşivleme yöntemleri birlikte kullanıldığında en iyi sonuçları vereceğini düşünüyorum.

GAZETELER TEKNOLOJİK GELİŞMELERE İYİ ADAPTE OLMALI

**Teknolojinin basın dünyasında yaptığı değişikliklere dair görüşleriniz nelerdir?

Teknoloji, basın dünyasında büyük bir devrim yarattı. Dijital platformlar, haberlerin daha hızlı ve geniş bir kitleye ulaşmasını sağladı. Ancak, bu durum aynı zamanda doğruluk ve güvenilirlik konularında yeni zorluklar da getirdi. Sosyal medya ve internet gazeteciliği, haberlerin daha interaktif ve katılımcı hale gelmesine olanak tanıdı. Sosyal medya, kullanıcı odaklıdır; herkesin söz hakkının olduğu mecralardır. Bir sınırlama yoktur. Doğru kullanıldığında gücü ve etkisi tartışılmazdır. Sosyal medyaya hızlı rağbet kazandıran olayların başında Arap Baharı gelmektedir. Türkiye’de ise Gezi Parkı olayları sırasında yaşanan süreç, sosyal medyayla ilgili birçok şey öğretti. Her türlü habere ulaşmanın mümkün olduğu ve haber üretim koşullarının hızla değiştiği günümüzde, geleneksel gazeteciliğin bu dönüşüme nasıl hazırlandığı sorusu önem arz etmektedir. Eskiye oranla daha fazla haber seçeneğinin olduğu bir ortam karşımızda. Blog yazarları, Facebook ve Twitter kullanıcıları ve binlerce haber üreticisi. Yeni iletişim teknolojilerinin gelişimiyle ortaya çıkan bu yeni olgular, geleneksel medya karşısında gerçekten ciddi bir alternatif konumunda olduğunu ispat ediyor. "Güvenilir kaynak olmak" medya kuruluşlarının en önemli marka değeri haline geldi. Yapılan araştırmalar, sosyal medyada her gün paylaşılan haberlerin büyük çoğunluğunun geleneksel haber kaynağına dayandırıldığını gösteriyor. Haberleri sosyal medya üzerinden almakla birlikte yoğun bilgi kirliliğinde okuyucu, gerçeğe ulaşmak için tanıdığı ve güvendiği medya markalarına başvuruyor. Yani haberi yine kaynağından okumak istiyor.

BATARYASIZ KEMERA İLE ÇEKİM YAPMAK

**Meslek hayatınızda unutamadığınız bir anınızı paylaşabilir misiniz?

Unutamadığım olaylardan bir tanesi Veysel Candan Bey milletvekiliydi, Tahir Akyürek bey de FP Konya il Başkanıydı. Konya basını yakından tanır Ahmet Çelik abimiz vardı o dönem Milletvekilleri Danışmanı ve Partinin Basın Müşaviri beni Ereğli’de bir programda kamera çekmekle görevlendirdi. Ereğli hal’i önünde basın açıklaması yapılacaktı. Veysel Bey Kameraya çalıştıralım dedi. Bastım tuşa kamera çalışmıyor. Büyük bataryalarla çalışıyordu Panasonic kameralar bir baktım batarya yok. Bozuntuya vermeden çekmeye devam edeyim dedim. Veysel Bey çekiyor musun dedi evet dedim ister istemez, tabi ki anlamış çekemediğimi madem çekiyorsun kayıt ışığını kastederek “kırmızı ışık niye yanmıyor” diye sordu. Dedim sayın vekilim bataryayı vermemişler, olmaz dedi almamışım diyeceksin. Senin görevin bunu kontrol ederek almak dedi. Mahcup oldum ama bu tecrübeyi de yaşamış oldum.

HER FOTOĞRAF, HABERİN SESSİZ TANIĞIDIR

**Gazetecilikte fotoğrafın dili vardır. Bu açıdan habercilikte fotoğrafın önemi sizce nedir?

“Bir Kare, Bin Kelime; Gerçekler Gözler Önünde.” Fotoğrafçılık, haberciliğin çok önemli bir parçasıdır. Görsel içerik, haberlerin etkisini artırır ve okuyucuların dikkatini çeker. Bir fotoğraf, kelimelerle ifade edilemeyecek duyguları ve olayları anında okuyucuya aktarabilir. İyi bir fotoğraf, binlerce kelimeye bedel olabilir. Fotoğraflar, habercilikte güvenilirliği artırır. Olayları daha etkileyici ve anlaşılır kılar. Bu bağlamda ifade etmek gerekirse; “Her Fotoğraf, Haberin Sessiz Tanığıdır.”

SÜREKLİ OKUMAK VE İNSAN BİRİKTİRMEK GEREKİYOR

**Mesleğe ilk adım atacak gençlere bir mesaj vermek isteseniz, ne söylemek isterdiniz?

Sektöre yeni girecek olan genç kardeşlerimiz her şeyden feragat ediyor olacaklar. Bu mesleğin saati’nin olmadığı bilmeleri gerekiyor, sürekli bir şeyler düşünmeleri ve onu projeye dönüştürmeleri gerekiyor, Sürekli okumaları gerekiyor, insan biriktirmeleri gerekiyor.

Bu liste uzar da gider… Fakat en önemlisi ve en net olanı şu ki… Sevmeden yapılmaz bu meslek. Ben gazeteciliği maden işçiliğine benzetiyorum. Maden işçisi madene ulaşma, madeni işleme ve işlenen madenin insanların kullanımına hazır hale getirilmesi aşamalarında nasıl ki büyük emek veriyorsa gazeteci de aynı şekilde toplumun yararına veya bilgilenmesine dair birçok bilgiyi toplayıp işledikten sonra insanlara sunuyor. Gazetecilik, toplumun doğru ve tarafsız bilgiye ulaşmasını sağlayan kutsal bir meslektir. Her zaman dürüst ve objektif olmaları, doğruluktan ödün vermemeleri ve bilgiye ulaşma ve sunma sorumluluğunu ciddiyetle taşımaları gerektiğini düşünüyorum. Bilgilendirici olmaları ve tarihe tanıklık etmeleri noktasında sorumlulukları hep büyüktür. Yayın yaptığı bölge halkına yakınlığı yerel medyayı bu kitle için daha güvenilir bir mecraya dönüştürmektedir. Kamuoyu oluşturma gücü en yüksek olarak görülen gazeteciler, bulunduğu bölge halkıyla birebir iletişim halindedir. Bu sayede de, halk ve yerel yönetim arasında köprü vazifesi görmektedir. Güvenlerini hiçbir zaman yitirmemelerini tavsiye ediyorum. Bu vesile ile hazırlanmış olunan bu güzel çalışmadan dolayı Merhaba Gazetesi ekibine kemâl-i hürmetlerimi sunarım.