Konya, 'Beşeri Kalkınma'da Türkiye ortalamasının altında

TÜİK, 2018-2022 arası İl Seviyesinde Beşeri Kalkınma Endeksi'ni açıkladı. Beşeri kalkınma endeksinin en yüksek olduğu il Ankara oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2018-2022 arası İl Seviyesinde Beşeri Kalkınma Endeksi'ni açıkladı.

Buna göre, Türkiye'de beşeri kalkınma endeksi 2022 yılında 0,854 oldu.

Beşeri kalkınma endeksi, 2018 yılında 0,844 iken 2022 yılında 2018'e göre yüzde 1,1 artarak 0,854 oldu.

Beşeri kalkınma endeksi, 0 ile 1 arasında bir değer alırken endeksin 0,8 ve üzerinde olması "çok yüksek beşeri kalkınma" seviyesini, 0,7 ile 0,8 arasında olması "yüksek beşeri kalkınma" seviyesini, 0,55'in altında olması ise ilgili ülkenin "düşük beşeri kalkınma" seviyesinde yer aldığını gösteriyor.

Türkiye, bu endeks değeri ile Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından belirlenen sınırlara göre "Çok Yüksek Gelişmişlik" seviyesindeki ülkeler grubunda yer aldı.

Bu endeksin alt bileşenleri olan yaşam beklentisi endeksi 2022 yılında 2018'e göre yüzde 2,2 azalarak 0,882 olurken, eğitim endeksi ve gelir endeksi sırasıyla yüzde 3,0 ve yüzde 2,6 artışla 0,807 ve 0,875 oldu.

KONYA VE KARAMAN'IN DEĞERLERİ

Konya'da beşeri kalkınma endeksi 2022 yılında 0,836 oldu. Karaman'da beşeri kalkınma endeksi 2022 yılında 0,849 oldu.

ANKARA İLK SIRADA, AĞRI SON SIRADA

2022 yılında il düzeyinde en yüksek beşeri kalkınma endeksine sahip il, 0,891 ile Ankara oldu. Bu ili, 0,886 ile İstanbul ve Kocaeli, 0,870 ile İzmir ve 0,867 ile Muğla izledi. Beşeri kalkınma endeksi en düşük olan il 0,748 ile Ağrı olurken, bu ili Şanlıurfa, Van, Muş ve Bitlis izledi.

Beşeri kalkınma endeksinin 2018-2022 yılları arasında en çok artış gösterdiği ilk beş il sırasıyla yüzde 4,1 ile Kilis, yüzde 4,0 ile Şırnak, yüzde 3,9 ile Çankırı ve Hakkâri ve yüzde 3,8 ile Ağrı oldu.

Aynı dönemde, beşeri kalkınma endeksinin düşüş gösterdiği iller sırasıyla yüzde 0,2 ile Trabzon, yüzde 0,1 ile Ordu, yüzde 0,03 ile Rize ve yüzde 0,02 ile Karabük oldu.

BEŞERİ KALKINMA ENDEKSİ NEDİR?

Beşeri kalkınma endeksi, bir ülkenin kalkınmasını değerlendirirken yalnızca ekonomik büyümenin yeterli bir ölçüt olmadığını, asıl odak noktasının bireyler ve onların yetkinlikleri olması gerektiğini vurgulamak amacıyla Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından oluşturulmuştur.

Beşeri kalkınmanın temel bileşenlerini ölçen endeks; uzun ve sağlıklı bir yaşam, bilgiye erişim ve makul bir yaşam standardı olmak üzere üç ana boyuta dayanmaktadır.

Her bir boyut için ayrı ayrı hesaplanan normalleştirilmiş endekslerin (eğitim, sağlık ve gelir endeksleri) geometrik ortalaması alınarak nihai endeks değeri elde edilmektedir.